'Ölümlerden sonra flamingolar Tuz Gölü’ne gelmeyebilir'

Konya, Ankara ve Aksaray sınırlarında yer alan Tuz Gölü, su çıkışı olmadığı için kapalı göl olma özelliğini taşıyor. Kuşların göç yolu üzerinde olmasından dolayı birçok kuş türü, ilkbahar ve yaz aylarında burada konaklıyor. Her yıl 20 ile 22 bin arasında flamingonun konakladığı Tuz Gölü, yöre halkı tarafından 'flamingo cenneti' olarak adlandırılıyor. Gölde konaklayan flamingolar, kuluçka dönemini de burada geçiriyor. Geçen yıl da 18 bin yavru flamingo kuluçkadan çıktı.

Bu yıl ise yine bölgeye gelen flamingolar, kuluçka dönemini burada geçirdi ancak yağış yetersizliğiyle göldeki suyun azalması ve besleyen su kanallarının geçtiği yerlerdeki çiftçilerin tarlalarını sulaması için kanala bent çekmesi nedeniyle yavru flamingoların ölümünün arttığı belirtildi. 

SU KANALLARINA BENT ÇEKİLMİŞ

Yavru flamingo ölümlerinin ardından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Konya Valiliği, inceleme başlattı. Uzman ekipler, ölü flamingolardan numune alındı. Flamingoların Tuz Gölü’nde her yıl yoğun olarak bulunduğu bölgeden de göç ettikleri gözlendi. Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı ekiplerin bölgeden alarak inceledikleri flamingolarda da ilk belirlemelere göre, zehirlenmeye bağlı ölüm tespit edilemedi. Tuz Gölü sınırındaki Gölyazı Mahallesi yakınından geçen iki su kanalı ile Aksaray'ın Ulukışla Mahallesi'nden geçen kanala bent çekildiğini saptandı. Bununla ilgili Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından su kanallarına bent çekip, su ile pompalarla tarlalarını sulayan çiftçiler hakkında yasal işlem başlatılacağı öğrenildi.

‘ÖLÜMLERİN NEDENİ YETERLİ BESİN KAYNAĞI OLMAMASI’

Selçuk Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Atilla Arslan, flamingo ölümlerinin nedeninin, suyun az olmasından kaynaklı beslenme yetersizliği olduğunu belirtti. Arslan, ''Flamingolar yavrularını o bölgede besleyebilmeleri için su içerisinde besin kaynağı olan, omurgasız hayvanlar, eklem bacaklılar veya su yosunlarının yeterli düzeyde olması lazım. Bunların da yeterli düzeyde olabilmesi için Tuz Gölü havzasına da yeterli miktarda tatlı su girişinin olması gerekiyor. Bu dönemde flamingolar Tuz Gölü’nü ve çevresini kuluçka bölgesi olarak kullanıyorlar. Yavruları büyüttükleri bir dönem. Türkiye’nin çeşitli yerlerinde kullandıkları alanlar da var ama Tuz Gölü bölgesini her yıl kullandıkları bir bölge. Bu flamingo ölümleri de besinsel kaynaklı. Yeterli besin olmaması nedeniyle flamingoların yavru dönemi ya da genç döneminde ölümlerinin ana nedenlerinden birisi yeterli besin olmaması" diye konuştu.   

‘SU GİRİŞİ OLMAZSA BESİN KAYNAKLARI TÜKENİR’

Tuz Gölü’ne su girişlerinin kesilmesiyle besin kaynaklarının üreyemeyeceğini belirten Arslan, ''Besin kaynaklarının olmamasının ana faktörlerinden biri de yeteri kadar bölgeye tatlı su girişinin olmaması. Büyük ihtimalle oradaki çiftçiler, kendi topraklarını sulayabilmeleri için yeterince yağış olmayınca da bölgeyi besleyen akarsuların önünü keserek, vahşi sulama yönünde yaptıkları hareketten dolayı flamingoların besin kaynağını oluşturan bölgeye yeteri kadar tatlı su girişi olmaması. Flamingoların ana besin kaynağı eklem bacaklılar, artemia salina gibi küçük organizmaların yeteri kadar çoğalmasını engellemiş. Bu canlıların flamingo popülasyonunun bulunduğu yerlerde ürememesi demek, flamingo yavrularının da yeteri kadar beslenmemesini sağlar” dedi. 

‘ÖLÜMLERDEN SONRA FLAMİNGOLAR GELMEYEBİLİR’

Besin kaynaklarının tükenmesiyle yaşanan ölümlerin ardından flamingoların Tuz Gölü’ne gelmekten vazgeçebileceğini kaydeden Arslan, “Bu ölümlerden sonra flamingoların Tuz Gölü’ne gelmekten vazgeçebilirler. Bu 1-2 yıl içerisinde olmayabilir ama yağış rejiminin bu şekilde düşük geçmesi uzun vadede düşünüldüğü zaman canlılarda bir uyum süreci vardır. Yavrulama döneminde besini ne kadar çok bulabilirlerse o bölgeyi tercih etme yönünde bir tercihe girerler çünkü nesillerini devam etmek zorundalar. Kısa vadede olmasa da uzun vadede bir başka yöne gidebilirler” diye konuştu. 

Hasan DÖNMEZ/KONYA, (DHA)