120 yıllık mayalı ekmek kadınların geçim kaynağı

Osmanlı döneminde mübadeleyle Girit'ten Mersin'e gelen Türkler'in yanlarında getirdikleri 120 yıllık ekşi mayalı ekmek geleneği, Akdeniz Belediye Başkanı M. Mustafa Gültak'ın İhsaniye Mahallesi’ne yaptırdığı 5 özel fırında devam ettiriliyor. Mahalleli kadınlar, pişirilen ekmeğin markalaşması ve Türkiye'nin dört bir yanına açılması için çalışmalarını sürdüyor. Giritli Türklerin mutfağına has doğal üretim ürünlerin pazarlanması için kurulan Akdeniz Renkli Eller Kooperatifi'ne de büyük destek veren Belediye Başkan Gültak, eşi Behiye Gültak ile birlikte ziyaret ettiği mahallede, taş fırında ekmek pişirdi.

Burada konuşan Başkan Gültak, mahallenin ve geleneklerinin yaşatılması için çaba harcadıklarını belirterek, "Yaklaşık 100 yıl önce Girit Adası'ndan getirdikleri ekşi mayayı, kültürünü, örfünü devam ettiriyorlar. Mahallemizde böyle bir gelenek var fakat doğru dürüst fırınları yoktu. Fırına ihtiyaçları olduğunu söylediler. Hızlı bir şekilde 5 tane fırın yaptık. Maya özel olduğu gibi pişirme tekniği ve fırının iç dizaynı da özel. Ateş yakılıyor, içeride çok az bir ateş kalıyor, ekmek yavaş yavaş pişiyor. Bu özel fırında şimdi kadınlar bol bol ekmek pişiriyor. Hem muhtarımız hem kurulan kooperatif bu ekmeklerin satışını gerçekleştiriyor. İki şeyi başarmış olduk; hem kültürün ve örfün gençlere ve geleceğe aktarılmasını sağladık hem de köydeki kadınlarımıza katma değer sağlıyoruz. Bu ekmek şu an kadınlarımıza ciddi bir katkı sağlıyor. Fırın sayısını artıracağız. Ekmeğin hazır hale gelmesi yaklaşık 6-7 saat sürüyor. Ben de alıyorum eve, buzdolabında sakladığınızda çok rahatlıkla 15-20 gün dilimleyerek yiyebilirsiniz, lezzetli bir ekmek. Köyün Türkiye'de tanınmasını sağladık, sağlamaya da devam edeceğiz" dedi.

Mersin’de mahallenin butik turizmde de söz sahibi olduğunu ifade eden Başkan Gültak, "Burada üretilen bütün ürünler doğal. Kadınlarımız turşudan reçele kadar birçok ürünü doğal ortamda kendileri yapıyor. Bölgemizde zeytinyağı sıkma fabrikaları var; zeytincilik de burada önemli. Ayrıca sıcak ve soğuk şarap da yapıyorlar. Biz istiyoruz ki, bu kültür unutulmadığı gibi bu bölgede insanlarımıza katkı olsun. Köyü iyi tanıtarak bölgemizde agro turizme de bir fayda sağladığımıza inanıyorum, çünkü bu çalışmalardan sonra köye çok fazla gelen oldu. Köye önemli sosyal medya fenomenlerini  getirip köyün Türkiye'de tanınmasını sağladık, sağlamaya da devam ediyoruz. Köye girdiğinizde mavi-beyaz boyalı evleri görürsünüz. Mart ayından itibaren de köydeki hemen hemen tüm evleri mavi-beyaza boyayarak farklı bir ambiyans oluşturacağız. Köydeki insanlarımızın tarımla birlikte bu işler üzerinden de geçimlerini ve artı para kazanmalarını sağlamış olacağız" diye konuştu.

Akdeniz Renkli Eller Kooperatifi Üyesi Medine Yalçın ise, ekşi maya ile yapılması ve hazırlanmasıyla pişirmesinin çok uzun sürmesinin, ekmeğin en önemli özelliği olduğunu kaydederek, "Bu ekmeğin özelliği 100 yıllık ekşi maya. Girit usulü ekşi maya olduğu için sabah saat 03.00'te kalkıp hamurunu yoğuruyoruz. İki saat yoğurma, iki saat yatakta bekliyor, dinleniyor. Yaklaşık 45 dakikada fırınımızı yakıyoruz ve 1.5-2 saat da fırınımızda kalıyor. Yani 6-7 saatlik sürede taş fırında doğal ekşi mayalı, katkısız buğday unuyla ekmek yapıyoruz. Başkanımız sayesinde fırınlarımız yapıldı. Biz kadınlar da elimizden geldiği kadar insanlara kültürümüzü tanıtmaya çalışıyoruz. Satışlara daha yeni başladık ama bundan sonra hızla artacak ve umuyorum yarın yetiştiremeyeceğiz. Herkesi Giritli İhsaniye-Melemez Köyüne bekliyoruz" ifadelerini kullandı.

İhsaniye Mahallesi Muhtarı Yücel Şen ise yaklaşık 1 kilo 800 gram ağırlığındaki bu özel ekmeğe hak ettiği değeri kazandırmak için markalaşma çalışmalarının devam ettiğini söyledi. Ekmeğe aşırı talep olduğunu ifade eden Muhtar Şen, şu an için Mersin ve Adana'da birçok yere gönderdikleri bilgisini verdi.

Mustafa ERCAN/MERSİN, (DHA)