ATSO Başkanı Çetin'den, Aralık enflasyonu değerlendirmesi

Küresel enflasyonun yüzde 4 olduğu bir dönemde Türkiye'nin çift haneli enflasyon yaşayan ülkelerden biri olduğunu kaydeden Başkan Çetin, “Ekonomide güven artışı sağlandığı ve enflasyon beklentileri değiştiği ölçüde döviz kurunda ve enflasyonda daha istikrarlı bir dönem görmemiz mümkün olacaktır" dedi.

Başkan Çetin, açıklamasında şunları kaydetti:

“2020 Aralık ayı enflasyonu beklentilerin biraz üzerine çıkarak bir önceki aya göre TÜFE'de yüzde 1,25, Yİ-ÜFE'de yüzde 2,36 olarak açıklanmıştır. Yıllık enflasyonun ise tüketici fiyatlarında yüzde 14,60, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 25,15 olduğunu görüyoruz.

EN ÖNEMLİ HEDEF PANDEMİYİ KONTROL ALTINA ALMAK OLMALI

Böylece güzel haberler beklediğimiz 2021 yılına 2020 yılının yüksek enflasyon haberiyle girmiş bulunuyoruz. Umarım ki yeni yılda pandemiyle mücadelede rehavete kapılmadan, ekonomide reformlar ve doğru politikalarla daha güzel sonuçlar alabiliriz. Pandemi, kapanan ve ayakta kalmaya çalışan işyerlerinde büyük bir ekonomik ve sosyal maliyet yaratmaktadır. Dolayısıyla 2021 yılında en önemli hedefimiz pandemiyi hızla kontrol altına almak olmalıdır.

Küresel enflasyonun yüzde 4, OECD ortalama enflasyonunun yüzde 1 olduğu bir dönemde, ülkemiz Lübnan, İran, Arjantin ve Afrika ülkelerinin arkasından çift haneli enflasyon yaşanan ülkelerden biridir. Türkiye ekonomisi 2018 yılından bu yana döviz kuru artışının yarattığı maliyet baskısı altındadır. Buna 2020 yılındaki kredi patlamasının bazı sektörlerde yarattığı talep baskısı da eklenmiştir.

GÜVEN ARTIŞI ENFLASYONA DA OLUMLU YANSIYACAKTIR

Enflasyonda katılaşmanın önlenmesi için toplumun açıklanan ve hedeflenen enflasyon oranlarına inanmasını sağlamak gerekmektedir. Merkez Bankasının yeni politikaları doğru yönde sonuç vermeye başlamıştır. Güven artışı sağlandığı ve enflasyon beklentileri değiştiği ölçüde döviz kurunda ve enflasyonda daha istikrarlı bir dönem görmemiz mümkün olacaktır.

Küresel enerji fiyatlarında düşüş, pandemi nedeniyle giyim fiyatlarında, kira ve bazı hizmet fiyatlarında gerileme, alkollü içki ve sigara fiyatlarına zam yapılmaması daha yüksek bir enflasyonun ortaya çıkmasını engellemiştir. Buna karşılık gıda enflasyonu yüzde 20, dayanıklı mal enflasyonu yüzde 30 düzeyine çıkmıştır. Gıdada şeker ve süt dışında tüm kalemlerde enflasyon yüksek kalmıştır.

EN YÜKSEK AYLIK ARTIŞ 'EV EŞYASI' GRUBUNDA

Ana harcama grupları itibariyle en yüksek aylık artış yüzde 3,46 ile 'ev eşyası' grubunda gerçekleşmiştir. Bunu yüzde 2,64 ile 'ulaştırma', yüzde 2,53 ile 'gıda ve alkolsüz içecekler' grupları izlemiştir. Aralık 2020'de endekste kapsanan 418 maddeden 284'ünün ortalama fiyatında artış gerçekleşmiş, 98 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 36 maddenin ortalama fiyatında değişim olmamıştır. Aralık ayında en yüksek artış gösteren ürün yüzde 47,92 ile patlıcan olurken bu ürünü yüzde 25,62 salatalık ve yüzde 18,88 ile beyaz lahana izlemiştir. En fazla düşüş ise yüzde 13,09 ile portakal, yüzde 11,64 ile kazak ve yüzde 10,81 ile limonda gerçekleşmiştir.

ENFLASYON, ÜRETİCİ ÜZERİNDEKİ BASKISINI ARALIKTA DA ARTIRDI

Yİ-ÜFE ise, 2020 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 2,36, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 25,15 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 25,15 olmuştur. Böylece Aralık ayında da TÜFE ve Yİ-ÜFE makası açılmaya devam etmiş, enflasyon üretici üzerindeki baskısını artırmıştır. TUİK verilerine göre üretici enflasyonu demir-çelik ve metal cevherleri gibi girdilerde yüzde 50'ye, otomotiv, kağıt, kimya, plastik, elektronik gibi sektörlerde yüzde 30'a yakındır. Enerji ve giyim fiyatlarında gerileme, TÜFE'de olduğu gibi, üretici enflasyonunun daha yüksek gerçekleşmesini önlemiştir.

BATI AKDENİZ ENFLASYONU TÜRKİYE ORTALAMASININ ÜZERİNDE

Bölgemizdeki TÜFE oranı, aylık bazda yüzde 1,32, oniki aylık bazda yüzde 15,51 ve yıllık bazda yüzde 15,51 olarak gerçekleşmiştir.

Bölgemizde ana harcama grupları itibariyle en yüksek aylık artış yüzde 2,98 ile 'ulaştırma', yüzde 2,73 ile 'ev eşyası' ve yüzde 2,59 ile 'gıda ve alkolsüz içecekler' harcama gruplarında olmuştur. Yıllık enflasyonda ise en yüksek artış yüzde 33,11 ile 'çeşitli mal ve hizmetler', yüzde 20,14 ile 'ulaştırma' ve yüzde 19,94 ile 'gıda ve alkolsüz içecekler' gruplarında gerçekleşmiştir.

Bölgesel enflasyonu giyim başta olmak üzere eğitim ve sağlık gibi gruplarda Türkiye ortalamasından daha yüksek, gıda ve ev eşyası grupları gibi gruplarda daha düşük kalmıştır. Bölgemizde enflasyon aylık, oniki aylık ve yıllıkbazda Türkiye ortalamasının üzerinde kalmıştır. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan Batı Akdeniz Bölgesi, 26 bölge arasında aylık bazda ondördüncü, oniki aylık ve yıllık bazda ise altıncı sırada yer almıştır."

ANTALYA, (DHA)