Afrika'ya dönüş yolundaki ‘kayıp leylek’ Emirdağ’da ölü bulundu

Mart ayında sürüler halinde Afrika'dan çıkıp, Hatay'dan Anadolu'ya, Trakya üzerinden Avrupa'ya dağılıp yaz aylarını burada geçiren ve yeni yavruları olan leyleklerin yine Türkiye üzerinden Afrika'ya geri dönüş yolculuğu neredeyse tamamlandı. Yeni yavrularla birlikte sayıları her yıl 900 bin- 1 milyon civarına ulaşan leyleklerin binlercesi, birçok sebeple göç yolunda yaşamını yitiriyor.

Göç döneminin son günlerinde İsveç'ten kuş bilimcileri, Türkiye'de uzun yıllardır leyleklerin göç yolculuğunu yakından takip edip, sayımlarını gerçekleştiren Leylekel (Storkland) grubu üyelerine 'Kayıp Vericili Leylek' ihbarında bulunarak, yardım istedi. 'Anita' adıi verilen dişi leyleğe uydu verici cihaz ve halka takarak takip eden İsveç'ten Petter Albinson'ın Leylekel grubundan temasa geçtiği Emine Nurhan Tekin ve Fikret Can, Afyonkarahisar'ın Emirdağ ilçesinde uzun süren araştırmalar yaptı. Leylek Anita, gönüllü İbrahim Sarıtaş tarafından, kırsal bir arazideki yüksek gerilim hattı direğinin yanında halkasıyla birlikte yanmış halde ölü bulundu.

GÖÇ YOLUNDA BİNLERCE ÖLÜM

Leylekel Grubu yöneticisi Fikret Can, 17 yıldır gönüllü ekip arkadaşlarıyla leyleklerin göçünü izleyip, sonbaharda sayımlarını yaptıklarını belirterek, son yıllarda Avrupa'dan çok sayıda 'Kayıp Vericili Leylek' ihbarı aldıklarına dikkat çekti. Avrupa'da üreyen leyleklerin yüzde 90'ının ilkbaharda yuvalarına ulaşmak, sonbaharda Afrika'daki kışlaklarına varmak için Türkiye’den geçmek zorunda olduklarını söyleyen Can, Edirne'den başlayıp Hatay Yayladığı'nda son bulan her göç mevsiminde binlerce leyleğin öldüğünü, aralarında verici takılan leylekler de bulunduğunu kaydetti.

22 VERİCİLİ LEYLEĞİN 19'UNU ELEKTRİK ÇARPTI

Avrupalı kuş bilimcilerin, Türkiye'de kaybolan leyleklerin bulunması, ölmüşse sebebi ve vericinin geri gönderilmesi gibi konularda yardım istediklerini anlatan Fikret Can, bugüne kadar Türkiye’nin birçok yerinde 22 vericiyle takip edilen leyleğin araştırmasını yaptıklarını söyledi. Can, “Bunlardan biri yorgun düşmüştü. Kontrolleri yapıldı, beslendi, doğaya bırakıldı. Biri trafik kazasında ölmüştü. Bir araştırmamız sonuçsuz kaldı, diğer 19'u elektrik çarpması sonucu öldü" dedi.

ÖLÜSÜ VE HALKASI BULUNDU, VERİCİ KAYIP

En son olayda ise İsveç menşeli Anita isimli dişi leylekle ilgi yardım talebi geldiğini, son sinyallerin Afyonkarahisar'ın Emirdağ ilçesinden alındığını anlatan Can, İsveç'ten Petter Albinson'un, grup üyeleri Petra Mayer ve Emine Nurhan Tekin'den yardım istediğini, Afyonkarahisar'dan gönüllü İbrahim Sarıtaş'a ulaştıklarını anlattı. Emirdağ Camili köyü kırsalında koordinatlara giderek inceleme yapan Sarıtaş, leyleğin elektrik çarpması sonucu öldüğünü, halkasını bulduğunu, ancak uydu vericiyi bulamadığını dile getirdi.

KÖYLÜLER VERİCİYİ ARIYOR

Kayıp vericiyi bulmak için sonraki günlerde İbrahim Sarıtaş'ın yanı sıra DKMP ekipleri, köy muhtarı Kenan Kuru ve köylülerin de bölgede araştırma yaptığını anlatan Fikret Can, 4 Eylül'den bu yana bölgede leyleğin üzerine takılı son sinyalin ve ölüsünün bulunduğu alanda vericiyi henüz bulamadıklarını söyledi. Can, bölgenin kırsal ve diz boyu otlarla kaplı olması nedeniyle güneş enerjisiyle çalışan vericinin, leylek öldükten sonra parçasının yırtıcılar tarafından başka bir yere taşınmış olabileceğini, vericinin de bu nedenle gölge bir yerde olabileceğini dile getirdi. Can, vericiyi arama çalışmalarının sürdüğünü, bulunduğunda İsveç'e gönderileceğini ifade etti. İsveçli Petter Albinson ise vericinin oldukça pahalı ve kimsenin işine yaramayacağını belirterek, bulunması konusunda yardım çağrısında bulundu.

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)