Başkan Uysal, Vali Hüsnü Tuğlu okulunda oy kullanacak
Başkan Uysal, Vali Hüsnü Tuğlu okulunda oy kullanacak
Banu Parlak gözaltına alındı
Banu Parlak gözaltına alındı
Ronaldo'nun lüks aracı hayran bıraktı
Ronaldo'nun lüks aracı hayran bıraktı
Doğum teşviki: 75 bin dolar ödenecek
Doğum teşviki: 75 bin dolar ödenecek
13 Şubat 2022 Pazar - 09:34

Antalya'da bir geleneğin figürü; Pıngıdık

Ocak ayının sonu ya da Şubat ayının başına denk gelen bu etkinliklerde Pıngıdık figürü kapı kapı dolaşarak köy meydanında ekmek yapılması için un topluyor. Unun yanı sıra susam, tuz ya da odun da toplanıyor. Ekmeğe lezzet ateşe güç katmak için. 

Antalya da bir geleneğin figürü; Pıngıdık
Facebook'ta Paylaş Twitte'da Paylaş Google+'da Paylaş Haberi Yazdır Arkadaşına Gönder Metni küçült Metni büyüt

Antalya'nın Finike ilçesine bağlı Gökbük Köyü, daha önce yine Gökbük Köy Evi'nin çeşitli dayanışma örgütlenmeleri ile soL okurlarının gündemine gelmişti. Burası aynı zamanda TKP'nin açtığı ilk "Köy Evi" olarak hafızalarda yer ediyor. Bundan bir kaç hafta önce yapılan bir etkinlikten Gökbük Köy Evi sosyal medya hesaplarından paylaşılan kareler bir çok kişi tarafından merak ve ilgi uyandırmıştı. 

Pıngıdık'tan söz ediyoruz. 

Bilmeyenler için kulağa biraz garip gelen bu kelimenin kökenine dair muhtelif rivayetler var. Kimileri kökenlerinin Orta Asya'daki şaman geleneklerine dayandırırken kimileri Anadolu'da yaşayan Rumlardan kaldığını iddia ediyor. Ancak bu etkinliklerin ve ritüellerin bugüne kadar gelmesindeki temel faktör toplumsal işlevi ve içinde barındırdığı devinim, yani dayanışma. 

Daha önce gitmeyenler için Gökbük Köyü'nü kısaca aktarmakta fayda var. Köy Enstitüsü mezunu öğretmenlerin şekillendirdiği bir toplumun, Alevi inancıyla bezenmiş ilerici ve mücadele ruhu köyde kendini hissettiriyor. Eski bir Rum köyü olan Gökbük'ün demografik tablosu mübalede sürecinde oluşmuş. Halen eski Rum evlerini görmek mümkün sokaklarını gezerken. 

Köyün vaktiyle kültürel ve siyasal iklimini belirleyen politik mücadeleler ve köydeki eğitimciler ile birlikte süreç bugüne kadar uzanıyor. Sokaklarını gezerken bir anda daracık bir sokakta, bir köy evinin duvarına nakşedilmiş İvan Ayvazovski tablolarına denk gelebiliyorsunuz örnek olsun. 

Gökbük aynı zamanda, tarihinde kendi elektriğini üretebilen bir köy. Bazı mühendislerin de çaba ve katkılarıyla yapılan minik tribünler ile dağdan inen sulara hız kazandırılarak köye elektrik veriliyormuş. Hatta Gökbük Köyü'nde elektrik varken Finike İlçe merkezinde o zamanlar her yere elektrik verilemiyormuş. Gökbük Köyü cıvıl cıvıl, ışıl ışıl akşamlarına devam edebiliyormuş. Tabii Turgut Özallı yıllara kadar. Turgut Özal devri geldiğinde köy elektriğinin üretildiği minik tribüne kilit vurulup ve köy faturaya bağlanmış. Sermaye düzeninin Deli Dumrul hikayelerine örnektir. Bugün yaşananların ise ilk adımlarıdır vaktiyle yapılanlar.

Pıngıdık Figürü

Köyde yapılan etkinlikte bahsi geçen Pıngıdık, esasında insanlık tarihinin çıktılarından birisi olan "gün dönümü" ya da "yıl dönümü" etkinliklerinden birisi olarak ele alınabilir. Antropolojik olarak incelendiğinde hemen hemen her toplumda bir benzer örneğine rastlamak mümkün. Bir çok kültürde, tarım kültürüne geçişin bir çıktısı olarak bahara geçişte ya da kış aylarının ortasında benzer etkinliklere rastlanır. Hemen hemen her birinde yine insanların baş etmesi gereken zorlu kış aylarına karşı hem toprağın yeniden bereketlenmesi ya da kış günlerinin dayanışması olarak çıkıyor karşımıza. Balkanlarda "Mateniçka" ya da "Baba Marta", farklı yerelliklerde Hıdırellez, Dersim dolaylarında Gağan Bayramı bunlara benzer içerikler ve motifler taşımaktadır. 

Gökbük'te yıllardan bu yana devam eden Pıngıdık etkinliklerini Gökbük Köy Evi'nden Ozan Kapar anlattı soL okurları için

Ozan Kapar yıllardan beri bu etkinlikleri takip ediyor. Bu sene de yapılan etkinliklerde yer alarak soL okurları için izlenimlerini aktardı. Kapar'ın aktarımına göre Pıngıdık ismi, ritüeldeki yüzü karaya boyanan ve sırtına post vurulan figürden alıyor. Pıngıdık bu figürün kendisi. 

"Daha çok gençlerin örgütlediği bir etkinlik, Pıngıdık'ın kim olacağı söylenmiyor ve herkesten gizleniyor. Gençleri için bu etkinliği yapabilmek bir tür rüştünü ispatlama durumu. Genç kadınlar da köy meydanında oturarak ekmeleri pişiriyor. Pişen ekmekleri "gizlice" kapmak erkeklerin göreviyken oklava ya da çubuklarla ekmekleri korumak da kadınlara düşüyor." diye anlatıyor Ozan Kapar. 

Ama ritüelin de çeşitli değişimlerden geçtiğini gözlemlemek mümkün. Eskiden un konusunda sıkıntı yaşanmazken artık ritüeli garanti altına alacak önlemler alınmış. Pıngıdık'a düşen görev paylaşılmış ve evlerden öncesinde unlar alınmış daha çok ekmek yapabilmek için. Ozan Kapar'ın söylediğine göre bu paylaşımda Gökbük Köy Evi'nin payına da 2 kilo un düşmüş. 

"Artsın eksilmesin taşsın dökülmesin"

Ekmek için malzemeler toplanırken herkesin kapısı çalınıyor ve un verilirken "artsın eksilmesin taşsın dökülmesin" diyerek bir tür bereketi betimliyor. Pıngıdık figürünün de omuzunda ve bacaklarında bulunan tahta çubuklar yine bu bereketi tarif ediyor. 

Ozan Kapar ayrıntıları şöyle anlatıyor. "Kıyafet keçi postundan yapılıyor, Pıngıdık'ın yüzü de siyaha boyanıyor. Genelde kömürle. Sonra toplanan un tuz ve susamlar ile köyün ortasında büyük bir ateş yakılıyor. Ekmekler pişiriliyor. Ve kimin ne kadar ihtiyacı varsa ekmeği olmayan, maddi zorluklar yaşayan köylüler arasında paylaştırılıyor. Kimin ne kadar ihtiyacı varsa o  şekilde pay ediliyor. Ailenin nüfusu, maddi koşulları falan belirliyor bu durumu. Pıngıdık sokakları gezerken bir tür neşeyle kapılar açılıyor. Bu neşe köy meydanında kurulan sofralarla devam ediyor. Pişen ekmekler dışında insanlar evden getirdiklerini birlikte yiyor ve birlikte eğleniyor. Kadehler birlikte kaldırılıyor türküler birlikte söyleniyor." 

Eskiden köyde herkesin katılımı ile yapılan bu etkinlikler, köy nüfusu azalınca biçim değiştirmiş. Ama Gökbüklü olanlar ya da benzer kültürel etkinlikleri deneyimleyenler Antalya'dan otobüslerle köye geliyor. Antalya'nın dağ köylerinde yaygın olan ve Tahtacı Alevilerinin kültürel motiflerini yansıtan ritüeller ile bir çok insan yan yana geliyor. Öyle ki sadece Pıngıdık için bu köye gelen turistler oluyormuş. Neşeye ortak olmak, sıcak ekmekten bir parça koparmak, kadehleri birlikte kaldırıp birlikte türkü söylemek için. Seneye Finike ilçe merkezinde taşınacağı konusunda ilçe belediyesi girişimlerde bulunmuş. Bir tür turistik faaliyet için. Ancak malum, sermaye para kazanmak için bu işlere girince muhtevası da değişiyor. Muhtemelen içki yasağı etkinliği belirleyecek, dayanışmanın yerini de pazarlama faaliyetleri ve sponsorluklar alacak. 

Gökbük Köy Evi gönüllüleri ise farklı düşünüyor. Anadolu'daki bu tür dayanışma örneklerinin sadece eşit ve özgür bir ülkede gelece taşınabileceğini söylüyorlar.

(SoL)

 
Halil Falyalı cinayetinde 3 gözaltı daha
 
Siirt'te 'Eren Kış-24 Operasyonu' başlatıldı
YORUMLAR
Toplam 1 yorum var, 1 adet görüntüleniyor. Onay bekleyen 1 yorum var.

Küfür, hakaret içeren; dil, din, ırk ayrımı yapan; yasalara aykırı ifade ve beyanda bulunan ve tamamı büyük harflerle yazılan yorumlar yayınlanmayacaktır.
Neleri kabul ediyorum: IP adresimin kaydedileceğini, adli makamlarca istenmesi durumunda ip adresimin yetkililerle paylaşılacağını, yazılan yorumların sorumluluğunun tarafıma ait olduğunu, yazımın, yetkililerce, fikrim sorulmaksızın yayından kaldırılabileceğini bu siteye girdiğim andan itibaren kabul etmiş sayılırım.
 
SELMA GÖK 13 Şubat 2022 Pazar 18:37

ANTALYA KARATEPEDE YAPILIYORMUŞ 85 YIL ÖNCESİ BÜYÜKLERİMİZ ANLATIRDI ÇOÇUKLUĞUMDA .

Yorumu oyla      0      0  
FACEBOOK YORUM
Yorumlarınızı Facebook hesabınız üzerinden yapın hemen onaylansın...
KATEGORİDEKİ DİĞER HABERLER
Antalya'nın troll kraliçesi isim değiştirdi
Antalya’da yeni Milli Eğitim Müdürü Emre Çalışkan ile ilgili bir paylaşımı ...
Yolcu uyuşturucu hap ve kurusıkı tabancayla yakalandı
ANTALYA'nın Aksu ilçesinde yol kontrolünde jandarma ekipleri, yolcu otobüsündeki ...
Konyaaltı, hayvancılıktaki uygulamalarıyla örnek oldu
KONYAALTI Belediyesi'nin 2019 yılında küçükbaş ve büyükbaş hayvanların ...
 
Seyir halindeki otomobilde yangın
ANTALYA'da seyir halindeki otomobilin motor bölümünde henüz bilinmeyen ...
Evde ölü bulundu
ANTALYA'da yalnız yaşayan Fatih Övgü (53), evinde ölü bulundu. Övgü'nün ...
Uyuşturucu serasına baskın
ANTALYA'nın Konyaaltı ilçesinde jandarmanın operasyonunda bir evin bahçesinde ...
 
Jandarma sanal ortamda da suçlulara göz açtırmadı
ANTALYA İl Jandarma Komutanlığı ekipleri, 2021 yılında siber suçlarla ...
Para için tartışıp, evini kurşunladılar
ANTALYA'da Çetin K. ve Erkan Ö., 4 bin TL'lik alacak için tartıştıkları ...
Çeyiz sandığına saklanan uyuşturucuyu narkotik köpeği 'Ofset' buldu
ANTALYA'nın Manavgat ilçesindeki uyuşturucu operasyonunda, çeyiz sandığına ...
 
Dursun Gündoğdu
Antalya'daki FETÖ yuvası Ak Partili amcanın mı?
YAZARLAR
Turgut Güngör
Turgut Güngör
Seçim heyecanı
Serpil Nur Abiral
Serpil Nur Abiral
Kemer'de rant ittifakı mı kuruldu?
Sude Karataş Geyikci
Sude Karataş Geyikci
8 Mart Dünya Kadınlar Günü kutlu olsun
İsa Altun
İsa Altun
Sigarayı bırakma günü
Mesut Gürkan
Mesut Gürkan
Nasıl çıkılır bu işin içinden?
H.O.P
H.O.P
Ülkemize biçilen rol
Prof. Dr. Yakup Alıcıgüzel
Prof. Dr. Yakup Alıcıgüzel
Türkiye’nin problemi yok, problemi bireysellik..  
Nesrin Mater
Nesrin Mater
Karadağ ve tembellik üzerine 10 tavsiye
ÇOK OKUNANLAR
ARŞİV
ÇOK YORUMLANANLAR
FACEBOOK'TA GÜN HABER
ASTROLOJİ
Koç
 
21 Mart - 20 Nisan
Mart ayının ilk yarısı gelecek adına plan yapma zamanı. Özellikle iş ve kariyer konularında araştırma yapabilir, fikirler ...
 
Ana Sayfa Türkiye Antalya BURDUR ISPARTA Siyaset Turizm Resmi REKLAMLAR KAMPÜS Spor GÜN'ün ürünü
KünyeHakkımızda KünyeKünye İleti�YimIletisim FacebookFacebook TwitterTwitter Google+Google+ RSSRSS Sitene EkleSitene Ekle Günün HaberleriGünün Haberleri
Maxiva