Davut Çetin'den Ocak ayı enflasyonu değerlendirmesi

Ocak ayı enflasyonunun beklentileri aştığını belirten Başkan Çetin, enflasyonda kararlı mücadele gerektiren yeni bir dalgayla karşı karşıya olunduğunu ve bu sürecin ekonomiyi durgunluğa sevk etmeden verimlilik reformlarıyla yürütülmesi gerektiğini kaydetti.

Başkan Çetin açıklamasında şunları kaydetti:

"2021 Ocak ayı enflasyonu bir önceki aya göre TÜFE'de yüzde 1,68, Yİ-ÜFE'de yüzde 2,66 olarak açıklanmıştır. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 14,97, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 26,16 olmuş, çekirdek enflasyon göstergeleri de yükselmiştir.

ENFLASYON YÜKSELİŞ EĞİLİMİNİ KORUYOR

Enflasyonun yılın ikinci yarısına kadar yükseliş eğilimini koruması sürpriz değildir, Merkez Bankası öngörülerine uygundur. Ancak buna rağmen Ocak ayı enflasyonu zam zincirine bağlı olarak yaygınlığı ve yüksekliğiyle beklentileri bozucu nitelikte gerçekleşmiştir. Enflasyonun gıda enflasyonu olmaktan çıktığını, fiyat artışlarının kur ve vergi gibi maliyet faktörlerine bağlı olarak yaygınlık kazandığını görüyoruz.

TÜFE endeksinde kapsanan 415 maddeden 293'ünde artış olmuş, ana harcama grupları itibariyle en yüksek aylık artışlar yüzde 4,25 ile 'sağlık', yüzde 3,02 ile 'konut', yüzde 2,90 ile 'ev eşyası' grupları gruplarında gerçekleşirken, 'giyim ve ayakkabı' yüzde 4,37, 'eğitim' grubundayüzde 0,03 düşüş gözlenmiştir.

TÜİK, fiyatı en fazla artan veya düşen ürün örnekleri olarak genellikle gıda ürünlerini seçmektedir. TÜİK tarafından açıklanan en yüksek artış göstermiş seçilmiş maddelere bakıldığında ilk sıralarda yüzde 26,77 ile mandalina, yüzde 25,5 ile otoban geçiş ücreti, yüzde 21,29 ile salatalığın geldiği görülmektedir. Ancak enflasyon hesabında kullanılan madde sepetine bakıldığında Ocak ayında en yüksek fiyat artışları yüzde 47 ile televizyon, yüzde 43.4 ile benzinli otomobil, yüzde 41.3 ile köprü geçiş ücretinde ortaya çıkmıştır. Yıllık fiyat artışlarında da yüzde 113.4 ile benzinli otomobil, yüzde 94.9 ile oyun konsolu, yüzde 86.7 ile televizyon öne çıkmaktadır. Bulaşık makinesi, ütü, bilgisayar, yumurta, mercimek, yağ, yatak gibi ürünlerde de yıllık artışlar yüzde 50-70 arasındadır.

ENFLASYONU MEYVE SEBZE AŞAĞI ÇEKTİ, ET, SÜT ÜRÜNLERİ VE YAĞ ARTIRDI

TÜİK verilerinde taze meyve ve sebze enflasyonu aylık eksi yüzde 1, yıllık yüzde 10 düzeyindedir, örneğin domates fiyatı aylık yüzde 16.7, yıllık yüzde 13.6 oranında düşmüştür, yani mevsim geçişinin sona ermesiyle meyve ve sebzede ortalama olarak fiyatlar düşmüş ve enflasyonu aşağı çekmiştir. Buna karşılık gıda enflasyonu et, süt ürünleri ve yağ fiyatlarındaki artış nedeniyle yükselmiştir.

ÜRETİCİ MALİYETLERİNDE ARTIŞ DEVAM EDİYOR

Maliyet enflasyonunu yansıtan Yİ-ÜFE ise, 2021 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 2,66, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 2,66 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 26,16 olmuştur. Kur artışı dışında küresel emtia fiyatlarında artış nedeniyle gıda, demir-çelik, metal, inşaat girdileri, kağıt, plastik gibi birçok alanda maliyet artışı önemini korumaktadır.

TEK HANELİ ENFLASYON HEDEFİ ZORLAŞTI

Dolayısıyla enflasyonda kararlı mücadele gerektiren yeni bir dalgayla karşı karşıyayız. Enflasyonu tek haneye indirme hedefinin zorlaştığı açıktır, bu hedefe ekonomiyi durgunluğa sevk etmeden verimlilik reformlarıyla ulaşmak zorunda olduğumuza inanıyorum.

BATI AKDENİZ ENFLASYONU

Bölgemizdeki TÜFE oranı, aylık bazda yüzde 1,32, yıllık bazda yüzde 15,69 olarak gerçekleşmiştir. Bölgemizde ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre sırasıyla en yüksek artış yüzde 3,07ile 'konut', yüzde 3,04 ile 'sağlık' ve yüzde 2,08 ile 'gıda ve alkolsüz içecekler' harcama gruplarında olmuştur. Giyim ve ayakkabı grubunda ise yüzde 6,44 düşüş gözlenmiştir.

Bölgemizde enflasyonun aylık bazda Türkiye ortalamasının altında, yıllık bazda Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu görülmüştür. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan Batı Akdeniz Bölgesi, 26 bölge arasında aylık bazda 21'inci, yıllık bazda ise 8'inci sırada yer almıştır."

ANTALYA, (DHA)