Deprem bilimciler faylarda inceleme yapıyor

Pazarcık'tan geçen Narlı fay hattının Doğu Anadolu fay hattı ile kesiştiği noktada inceleme yapan İTÜ ekibinin başında olan İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim üyesi Prof. Dr. Hüsnü Serdar Akyüz, "Şimdi Narlı fayının üzerinde ölçtüğümüz ötelenmeler maksimum 2 buçuk metreydi, genellikle daha düşük 1 ve 1 buçuk metre ötelenmeler ölçtük ama sonlara doğru gittikçe bu fay saçılmaya başladı, çünkü artık büyük bir sistemle karşılaşıyor. Narlı fayının bu durumu kırılabileceğini gösteriyor, geçmişte de kırıldığını gösteriyor, gelecekte de kırılacağını anlatıyor. Gelecekte biz ne beklediğimizi daha sağlıklı şekilde söyleyeceğiz" dedi. 

İstanbul Teknik Üniversitesi öncülüğünde, 5 üniversitenin öğretim üyelerinin de katılımıyla, 13 deprem bilimci, afet bölgelerinde 10 gündür çalışıyor. 4 ayrı grup halinde çalışan bilim insanları, yüzey kırığı haritalaması yaparak çalışmanın sonucunda dağılımları belirleyecek. İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü ekibi 10. günde Kahramanmaraş'tan geçen Narlı fay hattının bitiş noktasında yer alan Pazarcık ilçesine bağlı Tetirlik köyünde inceleme yaptı. İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim üyesi Prof. Dr. Hüsnü Serdar Akyüz, Doç. Dr. Cengiz Zabcı, Prof. Dr. Gürsel Sunal, Dr. Nurettin Yakupoğlu ve doktora öğrencisi Asen Sabuncu, Narlı fay hattının bitiş noktasında Doğu Anadolu fay hattı ile kesiştiği bölgeyi raporladı. Doç. Dr. Cengiz Zabcı tarafından havadan yüksek çözünürlüklü dron ile fay hattı görüntülendi. 

"KIRILAN 4 SEGMENTİN TOPLAM UZUNLUĞU 300 KİLOMETREYE YAKIN"

İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim üyesi Prof. Dr. Hüsnü Serdar Akyüz, "Deprem Doğu Anadolu fayı fakat Doğu Anadolu fayının dışında Narlı ve Çardak fayı da kırıldı. Doğu Anadolu fayının 3 tane segmenti  var. En güneyde Amanos segmenti, yaklaşık 100 kilometrelik bir kesim, orası kırıldı. Türkoğlu ile Gölbaşı arasında Pazarcık segmenti olarak adlandırdığımız Pazarcık segmenti kırıldı. Gölbaşı'ndan Kuzey Doğu'ya doğru devam eden Erkenek segmenti kırıldı. Bunlar Doğu Anadolu fayına ait segmentler. Bunun dışında Güney'de Ölü Deniz fayı dediğimiz Hatay'ın doğusundan geçen Ürdün'e doğru devam eden Ölüdeniz fayı var. Ölüdeniz fayının da en kuzey ucu, Narlı fayı olarak adlandırılıyor. Narlı fayının Doğu Anadolu Fayı ile çakışma noktasındayız. Sabah ilk depremde kırılan hatlar bu hatlar. Amanos, Pazarcık, Erkenek ve Narlı segmenti, 4 tane segment kırıldı. Bunların toplam uzunluğu da 280-300 kilometreye yakın" dedi. 

"SİSTEMLER BİRBİRİNE YAKLAŞTIKÇA DAHA KOMPLEKS BİR FAY GEOMETRİSİ  İZLİYORUZ"

Prof. Dr. Hüsnü Serdar Akyüz, kesişen fayların birbirine yaklaştıkça karışık bir fay geometrisi görüldüğünü belirten  "Öğlen saatlerinde kırılan fay parçası ise Çardak fayı. O da gene Doğu Anadolu fayından ayrılan doğu-batı gidişli bir fay. Şimdi Narlı fayının üzerinde ölçtüğümüz ötelenmeler maksimum 2 buçuk metreydi, genellikle daha düşük 1 ve 1 buçuk metre ötelenmeler ölçtük ama sonlara doğru gittikçe bu fay saçılmaya başladı, çünkü artık büyük bir sistemle karşılaşıyor. 2 tane fay sisteminin kuzeyde karşılaştığı noktayı da biliyoruz. Mesela bir parça burada. Sistemler birbirlerine yaklaştıkça daha kompleks bir fay geometrisi izliyoruz. Bunları tam olarak anlayabilmek için çakışma bölgesinde fay kırıkları nasıl yöneliyor, üzerinde ne tür ötelenmeler var? Bunları anlayabilmek için yerden gözlemler yapıyoruz. Aynı zamanla da dron ile daha geniş bir alanı yüksek çözünürlüklü olarak tarıyoruz. Bu iki büyük fayın kesişmesinin anlaşılması açısından da önemli bilgiler sağlıyor. Çalışmalar sürdükçe artık net şeyler söylemeye başlıyoruz. En azından 5 tane fay parçasının kırıldığını söyleyebiliyoruz. Bunların toplam uzunluklarını az çok tahmin edebiliyoruz. Kuzey'e doğru Gölbaşı'ndan Kuzey Doğu'ya doğru devam eden Erkenek segmentinin Kuzey Doğu kesimlerinde mevsim koşulları nedeniyle sağlıklı veriler gelmedi. Dron ve hava radarları ile mümkün olan verileri toplamaya çalışıyoruz" diye konuştu. 

"NARLI FAYININ BU DURUMU KIRILABİLECEĞİNİ GÖSTERİYOR"

Prof. Dr. Hüsnü Serdar Akyüz, "Narlı fayının bu durumu kırılabileceğini gösteriyor, geçmişte de kırıldığını gösteriyor, gelecekte de kırılacağını anlatıyor. Bizim açımızdan önemli olan iki farklı fay sisteminin karşılaşma noktası. Oradaki yapılar bize fay sisteminin karşılaştığı yerlerde ne tür yapılar gelişiyor onları anlatıyor. Burası bir deprem bölgesi. Bu çakışma noktalarının olduğu yerler biraz daha kompleks yapılar. Dolayısıyla etkilediği alanlar da genişliyor. Mesela tek bir fay hattının kırıldığını düşünürsek bunun civarında ve uçlarında hasar bekleriz. Ama deformasyon zonu, kırıkların genişlediği yerlerde daha geniş alanlarda yıkım ve hasarlar görüyoruz. Çardak tarafında bir ekip çalışmasını bitirdi ama bir de hava radarı ile orayı tarayacağız. Bazı özel firmalar destek oldular, ordu da elinden geldiği kadar helikopterler ile destek çıkmaya çalışıyor. Bu bilgileri bir araya getirdikten sonra daha sağlıklı şeyler söyleyeceğiz. Gelecekte biz ne beklediğimizi daha sağlıklı şekilde söyleyeceğiz" şeklinde konuştu. 

Rojda ALTINTAŞ- Özgür KUMANOVALI - Zeki GÜNAL / PAZARCIK (Kahramanmaraş), (DHA)