İmmün plazma tedavisinde yeni yöntem

Koronavirüsle mücadelede "immün plazma tedavisi" uygulanmaya devam ediyor. Bu yöntemle koronavirüsü yenen kiÅŸilerin kanından plazma adı verilen sıvı alınarak, koronavirüs tedavisi gören kiÅŸiye naklediliyor. Ä°yileÅŸtikten sonra 14 gün bekleyen ve plazma bağışı yapacak olan kiÅŸiye bağış öncesi iki kez koronavirüs testi uygulanıyor. Testin sonucuna göre plazma alınıyor. Ä°stanbul Üniversitesi Ä°stanbul Tıp Fakültesi ise immün plazma tedavisinde yeni bir yöntem kullanmaya baÅŸladı. Yöntemin adı 'Patojen Ä°naktivasyonu.' Yurt dışından getirilen bir cihaz sayesinde bağış aÅŸamasında plazmadaki olası virüs ve diÄŸer patojenlerin arınması saÄŸlanıyor. Plazmada bir mikroorganizma tespit edildiÄŸinde uygulanan yöntemle o mikroorganizmanın çoÄŸalması engellenmiÅŸ oluyor. Ä°stanbul Tıp Fakültesi Hematoloji ÖÄŸretim Üyesi ve Kan Bankası Sorumlusu Prof. Dr. Sevgi KalayoÄŸlu Beşışık, patojen inaktivasyonu yönteminin detaylarını anlattı. 

"HASTAYA BÄ°R BULAÅžMA OLMASINI ENGELLEYECEK BÄ°R CÄ°HAZ"

Ä°stanbul Tıp Fakültesi'nde cihazın kullanımının yeni baÅŸladığını ifade eden Hematoloji ÖÄŸretim Üyesi Prof. Dr. Sevgi KalayoÄŸlu Beşışık, "Aslında bu cihaz trombosit ve plazma için kullanılmakta olan ama ülkemizde yeni kullanılmaya baÅŸlanmış bir cihaz. 'Patojen inaktivasyonu' dediÄŸimiz duruma yardımcı oluyor. Patojenlerin baÅŸlığının altında virüsler, mantarlar, bakteriler dediÄŸimiz mikroorganizmalar yer alıyor. Dolayısıyla bu cihaz eÄŸer trombosit dediÄŸimiz kan bileÅŸeni veya ÅŸimdi gündemde olan immün plazma dediÄŸimiz diÄŸer bir kan bileÅŸeninin içerisinde mikroorganizmalar varsa bunların ürünün içerisinde çoÄŸalmasını ve dolayısıyla vereceÄŸimiz hastaya bir bulaÅŸma olmasını engelleyecek bir cihaz" dedi.

"KAN BÄ°LEÅžENÄ°NÄ° ULTRAVÄ°YOLEYE MARUZ BIRAKIYORSUNUZ"

Cihaz yardımıyla kan bileÅŸeninin ultraviyoleye maruz bırakıldığını belirten Prof. Dr. Sevgi KalayoÄŸlu Beşışık, "Burada solüsyon mikroorganizmanın DNA'sı veya RNA'sına baÄŸlanarak geri dönüÅŸümsüz bir ÅŸekilde onun çoÄŸalmasını engelliyor. Biz de immün plazmada olası bir viral bulaÅŸma durumunu dikkate alarak tedavi amaçlı vereceÄŸimiz plazmalarda, patojen inaktivasyonu yönteminin kullanılması gerekliliÄŸini düÅŸündük ve bu cihazı edinme yoluna baÅŸvurduk. Bazen virüs 14 gün deÄŸil 35 gün deÄŸil daha uzun süre bile barınabiliyor. Biz bu riski düÅŸünerek patojen inaktivasyonu yöntemini kullanma gerekliliÄŸi hissettik. Bu sadece immün plazma için deÄŸil diÄŸer her gün kullanımda olan trombosit dediÄŸimiz diÄŸer kan bileÅŸeni için de geçerli bir yöntem" diye konuÅŸtu.

PATOJEN Ä°NAKTÄ°VASYONU YÖNTEMÄ° NASIL UYGULANIYOR

Plazmadaki mikroorganizmanın arındırılması ve çoÄŸalmasının engellenmesi 7 dakika sürüyor. "Öncelikle kan bileÅŸenini gelen gönüllü bağışçımızdan ayırmak için ayrı bir cihaz kullanıyoruz" diyen Prof. Dr. Sevgi KalayoÄŸlu Beşışık ÅŸöyle devam etti:

"Buna aferez cihazı deniyor. Aferez cihazından ürünü bir torba içerisinde elde ediyoruz. Onu elde ettikten sonra bağışçı kiÅŸi serbestleÅŸiyor ama bizim iÅŸimiz devam ediyor. O ürün torbasını alacağız ve bu cihazın içine özel bir bölmeye yerleÅŸtireceÄŸiz. Bir solüsyon bu görevi yapacak. Ama önce ultraviyoleye maruz kalıyor ve solüsyon bu ÅŸekilde patojeni inaktive edebiliyor. Yaklaşık 7 dakikalık bir iÅŸlem. Cihazın kendi bir bölmesi var. Açıp ürünleri yerleÅŸtiriyorsunuz. 7 dakika sonra patojen inaktivasyonundan emin olduÄŸunuz bir ürünü alıp isterseniz donduruyor isterseniz hastaya gönderiyorsunuz."

"CÄ°HAZI BAÄžIÅžLA TEMÄ°N ETTÄ°K"

Cihazın Ä°stanbul'da iki özel hastanede daha kullanıldığını ifade eden Prof. Dr. Sevgi KalayoÄŸlu Beşışık, "Avrupa ve Amerika'da daha önceden kullanılıyordu. Bizim ulaÅŸmamız maddi açıdan sıkıntılı bir cihazdı. Ä°stanbul'da iki özel hastanede cihaz çalışır vaziyette. Biz de gerekliliÄŸine inandığımız için bir takım baÅŸvurularda bulunduk. Bir bağış aldık. Cihazı bağışla temin ettik. ÖzyeÄŸin Vakfı'na teÅŸekkür ediyoruz. Bu oldukça deÄŸerli bir bağış. Ä°stanbul'da cihazın kamuda olduÄŸu tek hastaneyiz. Umarım birden çok plazma ayrılan diÄŸer merkezlere de biz bu konuda yardımcı olabiliriz. Ankara'da Türk Kızılay'ın da bu cihaz var. Ayrıca Malatya Ä°nönü Üniversitesi'nde kullanılacak" ÅŸeklinde konuÅŸtu. 

Ayrıca Ä°stanbul Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tufan Tükek de sosyal paylaşım sitesindeki hesabından yeni kullanılmaya baÅŸlanan cihazla ilgili bir paylaşım yaptı. Tükek paylaşımında, "Ä°stanbul Tıp Fakültesinde Covid-19 hastaları için kullanılan immün plazmanın virüs ve diÄŸer patojenlerden arınmasını saÄŸlayan cihaz kullanılmaya baÅŸlandı. Bu cihazı kullanan 3. merkez olduk. Hastalar ÅŸimdi daha güvende" ifadeleri yer aldı. 

Semih ÇALIÅžKAN - Güven USTA/ Ä°STANBUL, (DHA)