Mardinli ustalardan dünya liderlerine telkri

Tarihi milattan önce 3 bin yıllarında Mezopotamya'ya dayanan ve daha sonra Anadolu'ya yayılan gümüş işleme sanatı telkari, Mardin ve ilçelerinde ustaların elinde yeniden hayat buluyor. Farklı bir medeniyetlere ait yapıları, kültürel dokusuyla yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı olan kentte, çarşı merkezlerinde telkâri ustaları el emeği göz nuruyla işledikleri ürünleri müşterilerin beğenisine sunuyor. Ustaların ellerinden çıkan ürünler, Mardin'den tüm dünyaya yayılıyor. 22 yıl önce Süryani ustasında öğrendiği telkâri sanatıyla kenti dünyaya tanıtan, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın katkılarıyla eserlerini birçok Avrupa ülkesinde sergileyen İbrahim Cihan, Amerika Birleşik Devletleri eski Başkanı Barack Obama’ya masa üstü isimlik, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e de çok sayıda telkari takı gönderdiğini söyledi.

'TELKARİ SANATINI YAŞATMAYA ÇALIŞIYORUZ'

Telkari sanatının yok olmaya yüz tuttuğunu, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Artuklu Halk Eğitim Merkezi'nin çabalarıyla ayakta tutulmaya çalışıldığını belirten Cihan, "Bu meslek, Süryani mesleğidir. 22 yıl süreyle Süryani ustalarla çalıştık. Şu an usta eğitici seviyesine geldim. Kültür Bakanlığı'nda geleneksel el sanatları sanatçısı oldum. Birçok şehirde ve ülkede telkari tanıtımına çıktım. Tabi devlet sayesinde, Allah devletimize zeval vermesin. Almanya, İsveç, Belçika, Azerbaycan ile birçok ülke ve şehirde bunun tanıtımını yaptım. Telkari, Mardin ve Midyat’a has bir el sanatıdır. Bitmiş, bitmeye yüz tutmuş bir el sanatıdır. Telkarinin bitmemesi, tekrar yaşatılması için Artuklu Halk Eğitim Merkezi'nde bu işin eğiticisi olarak da çalışıyorum. Epey sanatkar ve usta yetiştirdim. Öğrenip de iş yeri açanlar oldu. Mazıdağı, Derik ve Kızıltepe ilçelerimizde dükkan açanlar oldu. Ustamın dediğine göre 50 yıl önce burada en az 80 atölye vardı. Günümüzde atölye sayısı 5-6'ya indi. Mağazalar var, 80- 90 tane mağaza var. Mardin'de de Midyat'ta da öyle. Aynı şekilde Mardin'de 6 atölye varsa Midyat’ta da 5 atölye var. Niye o kadar azaldı. Çünkü telkari emek, sabır ve incelik isteyen bir meslek" dedi.

DÜNYA LİDERLERİNE TELKARİ

Telkari sanatının geçmişinin binlerce yıl önceye dayandığını belirten Cihan, dünya liderlerine de çeşitli ürünler gönderdiğini ifade ederek, "Başkan Obama'ya masa üstü isimlik yaptım. Cumhurbaşkanımıza epey eserler yaptım. Rusya Devlet Başkanı Putin'e takılar yaptık. Belli bürokratlara, üst kesime çeşitli işlemeler ve plaketler yaptım” diye konuştu.

DİZİ VE FİLM OYUNCULARI İÇİN TAKI TASARLIYOR

Midyat'ta yaşayan telkari ustası Engin Gürkan'ın, telkari sanatı ile doğal kıymetli taşlardan yaptığı özel tasarımlar büyük ilgi görüyor. Telkari sanatını Süryani ustalardan öğrendikten sonra 25 yıldır aralıksız bu işi sürdüren Engin Gürkan, şehre gelen yerli ve yabancı turistlerin gümüşe olan ilgisini arttırmak amacıyla farklı tasarımlar yapmaya başladı. Gürkan, atölyesinde telkari sanatından farkı modeller de tasarlayıp bunları doğal kıymetli taşlarla süsleyerek piyasaya sürüyor. Özelikle ilçede çekilen dizi ve filmlerde oyuncuların kullandığı takı tasarımlarını da hazırlayan Gürkan'ın tasarımları yurt içi ve yurt dışından büyük talep görüyor. Gürkan, her türlü tasarımı yapabildiğini dile getirerek, "Telkari sanatını modernize ederek, doğal kıymetli taşlarla farklı tasarımlar yapmaya karar verdim. Yaptığım eserler başka hiç bir yerde bulunmuyor. Eserlerim çok beğeniliyor ve çok talep görüyorlar. Yurt içinden ve yurt dışından da sipariş alıyorum" ifadelerini kullandı.

Selim KAYA- Mehmet Halis İŞ/MARDİN, (DHA)