NASA Ulusal Kuraklık Azaltma Merkezi, 11 Ocak 2021 günü GRACE-FO uyduları tarafından kaydedilen, Türkiye'nin yer altı suyu ve toprak nemi ölçümlerine iliÅŸkin iki harita yayımladı. Daha önce Meteoroloji Genel MüdürlüÄŸü'nce yayımlanan meteorolojik haritalarda Türkiye'nin yüzde 80'inden fazla alanında 'olaÄŸanüstü ÅŸiddetli kurak ve ÅŸiddetli kurak' verilerinde olduÄŸu gibi NASA'nın yayımladığı benzer iki haritada ÅŸiddetli kuraklık tehlikesine iÅŸaret edildi.
BAKAN YARDIMCISI PAYLAÅžTI
NASA'nın Türkiye'deki ÅŸiddetli kuraklığı gösteren haritalarını Çevre ve Åžehircilik Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Emin Birpınar, “Ülkemizdeki kuraklık ÅŸimdi de NASA'nın radarında" ifadesiyle sosyal medya hesabında paylaÅŸtı. Haritaları sosyal medyada paylaÅŸan İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji MühendisliÄŸi'nden Doç. Dr. Barış Önol ise, “NASA tarafından uydu gözlemlerinden alınmış 11 Ocak itibariyle yer altı suyu ve toprak nemindeki durum. Normallere göre su eksikliÄŸi, yani kuraklık ciddi seviyede. Son yağışlar durumu biraz olsun iyileÅŸtirmiÅŸtir ama durum ciddi" dedi.
İSTANBUL SON 15 YILIN EN DÜÅžÜK SEVİYESİ
NASA'dan yapılan açıklamada, 2021 baÅŸladığında, Türkiye'nin çoÄŸu bölgesinde ÅŸiddetli kuraklık yaÅŸandığı vurgulandı. Ülkenin en kalabalık ÅŸehri olan İstanbul civarındaki çok sayıda rezervuarın, 15 yılın en düÅŸük su depolama seviyelerine ulaÅŸtığı, koÅŸullar böyle devam ederse mahsul üretiminin tehdit altında olabileceÄŸi uyarısı yapıldı.
1981-2010'A GÖRE YÜZDE 48 DÜÅžÜÅž
2019'da da yaz ve sonbahar aylarının çoÄŸunlukla yaÄŸmurdan mahrum kaldığı, rezervuarlardaki su seviyelerinin azaldığı belirtilen açıklamada, 2020'nin ikinci yarısında ise oldukça az yağışla son beÅŸ yılın en kurak aylarının yaÅŸandığı kaydedildi. Temmuz 2020'den bu yana, Türkiye'deki hemen hemen tüm illerin neredeyse her ay ortalamanın altında yağış aldığı belirtilerek, ekimden aralık ayına kadar, ülke genelinde yağışların, 1981-2010 ortalamasından yüzde 48 daha düÅŸük olduÄŸu vurgulandı.
HARİTALARDA ŞİDDETLİ KURAKLIK UYARISI
İlk harita, GRACE-FO uyduları tarafından ölçülen 11 Ocak 2021 itibariyle sığ yer altı suyu depolamasını gösteriyor. Renkler, yağış yüzdesini veya yer altı suyu miktarının uzun vadeli kayıtlarla (1948-2010) nasıl karşılaÅŸtırıldığını gösteriyor. Mavi alanlarda normalden daha fazla su bulunduÄŸu, turuncu ve kırmızı alanlarda daha az su bulunduÄŸuna iÅŸaret ediliyor. Açıklamada, akiferlerdeki (Ekonomik olarak önemli miktarda suyu depolayabilen ve yeterince hızlı taşıyabilen geçirimli jeolojik birimler) yer altı sularının, birçok ülkede mahsul sulama ve içme suyu için önemli bir kaynak, ayrıca kurak dönemlerde akarsuları besleyebileceÄŸi kaydedildi. Yer altı sularının kuraklıktan geri dönüÅŸünün ise aylar alacağı vurgulandı.
İkinci harita ise topraktaki bitki kök bölgeleri için önemli olan yüzeydeki nem oranlarını gösteriyor. 11 Ocak 2021 tarihi itibariyle yapılan ölçümlere göre tarımsal üretim açısından büyük önem arz eden bu oranlarda da kuraklık ciddi boyutlarda gözüküyor. Ancak gerçekleÅŸecek yağışlarla bu oranların olumlu yönde çok hızlı deÄŸiÅŸim yaÅŸayabileceÄŸi de kaydedildi.


Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)