Onlar yoksa okyanuslar da yok!

WWF-Türkiye Danışmanı Hakan Kabasakal, köpek balıkları, kemane ve çarpan balıkları, vatozlar, irinalar, folya balıkları, deniz kartalları ve sıçan balıklarını kapsayan, iskeletleri tamamen kıkırdaktan oluşmuş kıkırdaklı balık türlerinin en az 3'te 1'inin neslinin tükenme tehdidi altında olduğunu söyledi. Koşullar değişmezse 3 türden 1'inin bu yüzyılın sonu gelmeden okyanuslardan silineceğini belirten Kabasakal, 34 binden fazla türle kemikli balıkların tür çeşitliliği açısından ezici üstünlüğe sahip olduğunu, bugün için 1282 türle temsil edilen kıkırdaklı balıkların 536'sının ise köpekbalığı türlerinden oluştuğunu söyledi. Kabasakal, Türk sularında bugüne kadar tespit edilmiş tür sayısını ise 74 olarak açıkladı.

391 TÜR TEHDİT ALTINDA

Bugün için 1282 türle temsil edilen kıkırdaklı balıkların 391 türünün tükenme tehdidi altında yaşadığına dikkati çeken Kabasakal, "Bu rakam, toplam tür sayısının yüzde 32,6'sına karşılık geliyor. Veri Yetersiz (Data Deficient) türler eklendiğinde bu oran, yüzde 37,5'e yükseliyor. Her 3 türden 1'i her an tükenebilir. Bu tükenişin yaklaşık yüzde 70'inden, tek başına aşırı avcılık sorumlu" diye konuştu.

KORUMA ÇAĞRISI

Kıkırdaklı balıkların korunması çağrısında bulunan Kabasakal, şunları söyledi:

"Avlanmayı sürdürülebilir seviyelere indirmeye ve mümkün olan her yerde nesli tükenmekte olan türleri sıkı bir şekilde korumaya odaklanan etkili balıkçılık düzenlemeleri acilen yasalaştırılmalı. Bu eylemler, hedef dışı ya da tesadüfi ölümleri en aza indirmeye yönelik önlemlerle desteklenmeli. Söz konusu önlemler arasında, hedef dışı avı azaltmaya yönelik teknolojiler, kıkırdaklı balıkların taşınmaları ve geri bırakılmaları sırasında zarar görmemelerini sağlayan hareket tarzının balıkçılar tarafından benimsenmesi ve türlerin yaşam alanlarının önemli kısmında balıkçılıktan korunabilecekleri etkili deniz koruma alanları ilanı sayılabilir. Dahası, köpek balıklarından ve diğer kıkırdaklı balıklardan arınmış okyanusların sağlıklarını yitireceklerinin, okyanuslardaki besin zincirinin tutarlı şekilde devamlılığında kıkırdaklı balık türlerinin yaşamsal rol oynadıkları gerçeğinin balıkçılar ve toplum tarafından benimsenmesi, bu yok oluşla başa çıkmanın en önemli adımlarından biridir."

BAZI KIKIRDAKLI TÜRLER, KORUMA ALTINDA

Türkiye'de 5/1 Numaralı Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığının Düzenlenmesi Hakkında Tebliğin ilgili maddeleri gereğince, bazı kıkırdaklı balık türlerinin koruma altında olduklarını da dile getiren Kabasakal, bunları şöyle sıraladı: Sivriburun harharyas, dikburun harharyas, büyük camgöz, iri gözlü sapan balığı, sapan balığı, camgöz köpek balığı, ipeksi köpek balığı, kum köpek balığı, mavi köpek balığı, çekiç balığı, domuz köpek balığı, mahmuzlu camgöz, gri dikenli camgöz, dikenli keler balığı, lekeli keler balığı, keler balığı, kemane, uzun kemane, dikenli vatoz, kulaklı folya balığı.

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)