Tanzim satışın yükü Antalya'da

Antalyalı üreticiler, yükü kendilerinin çektiğini belirterek, hal ve market fiyatları arasındaki farkın tanzim satışlarla ortadan kaldırılabileceğini söyledi.

Çiftçilerin ürettiği sebze- meyvelerin büyükşehirlerde yüksek fiyatlarla satılmasının ardından kurulan tanzim satışlar için İstanbul ve Ankara, pilot iller oldu. Bu kentlerdeki tanzim satış noktalarına, Türkiye'nin 5 noktasındasından TIR'larla sebze ve meyveler taşınıyor. Domates, patlıcan, kabak, salatalık ve biberin büyük bölümü ise Antalya'dan İstanbul ve Ankara'ya TIR'larla ulaştırılıyor. Tanzim satışların yapılacağının duyurulmasının ardından Tarım Kredi Kooperatifleri Antalya Bölge Birliği'nce harekete geçildi. Antalya'daki çoğu üye olan üreticilerle görüşen birliğin ziraat mühendisleri, çiftlerin ürünlerini birliğe satma kararının ardından 7 ilçede alım noktası oluşturdu. Tarım Kredi Kooperatifleri'nin çalışanları, 7 gün 24 saat esasına göre, tanzim satış noktalarına mal yetiştirmek amacıyla çalışma başlattı.

YÜKÜ ANTALYA ÇEKİYOR

Ziraat mühendisleri, ürünü satmak isteyen çiftçilerin mallarını yerinde kontrol ettikten sonra birliğin anlaştığı paketleme yerlerine sevkiyatı sağlıyor. Paketlenen ürünler, birliğin kiraladığı ardiyelerde toplanıyor. İstanbul ve Ankara Büyükşehir Belediyeleri'nin taleplerine göre de ürünler, TIR'larla kooperatif aracılığıyla sevk ediliyor. Tarım Kredi Kooperatifleri'nce tanzim satış noktalarından bugüne kadar en çok talep gören domatesin gönderimi için Antalya'nın batıdaki son ilçesi Kaş'ın Kınık Mahallesi seçildi. Domatesin bu mevsimde en erken ve en çok bulunması nedeniyle Kaş, merkez seçilirken, diğer ürünler için de daha çok Demre ile Kumluca'dan alım yapılıyor.

KOMİSYON VE KAR YOK

Tarım Kredi Kooperatifleri Antalya Bölge Birliği Müdürü Yakup Kasal, tanzim satış noktaları için en iyi ürünleri çiftçiden satın aldıklarını söyledi. Günde ortalama Antalya'dan 20 TIR'la 22'şer ton ürünün Ankara ve İstanbul'a götürüldüğünü belirten Kasal, ürünleri halde belirlenen fiyatlar üzerinden üreticiden aldıklarını anlattı. Tek kullanımlık kasa ve paletlerle sevkiyatı sağladıklarını kaydeden Kasal, üreticiden aldıkları ürünleri yaptıkları masrafı ekledikten sonra satışa gönderdiklerini söyledi. Komisyon ve kar koymadıklarına da vurgu yapan Kasal, "Bütün masraf kalemleri eklendikten sonra ürünlerimiz yolculuğuna çıkıyor. Ürünleri çiftçiden aldıktan sonra kilo başına 80 kuruş ile 1 lira arasında maliyet biniyor. Eğer sera işleme merkezine yakınsa masraf 50 kuruşa kadar düşebiliyor" dedi. 

Domatesin tanzim satış noktalarında bugünlerde 3 liradan satıldığını dile getiren Bölge Müdürü Kasal, üreticinin, ürününü 1,80 liraya mal ettiğini, kendilerinin de onlardan yaklaşık 2,5 liraya alım yaptıklarını söyledi. Ürün tedarikinde sorun olmadığını vurgulayan Kasal, istenilen miktarı her an göndermeye hazır olduklarına dikkat çekti.

'ÇİFTÇİYLE ŞEHİRDE YAŞAYANLARI KARŞI KARŞIYA GETİRMESİNLER'

Antalya'nın üretim merkezlerinden Aksu ilçesinde çiftçilik yapan Süleyman Cihangir Yılmaz ise Antalya Toptancı Hali'nde sattıkları ürünlerin fiyatlarını gördüklerini söyledi. Yılmaz, "Bizim burada 3 liraya sattığımız domates, İstanbul ve Ankara'da pazar ve marketlerde 8- 9 liraya satılıyor. Bunu anlamıyoruz. Biz masraf edip, emek veriyoruz. Üretici olarak biz yeteri kadar kazanmıyoruz; ama üretici de pahalı yiyor. Müthiş bir fark oluyor. Biz bunu yapanların ortaya çıkarılmasını istiyoruz. Komisyoncularımızın da suçlu olduğunu düşünmüyoruz. Onların sattığı fiyatı biz de görebiliyoruz. Yüzde 12'lik bir kesinti bizden oluyor. Bunun yüzde 8'ini komisyoncular alıyor, yüzde 4'ü vergi kesintisi. Düzene giriyor yavaş yavaş. Biraz sabretmemiz lazım. Ankara ve İstanbul'daki adamın suçu ne? Benim burada 3 liraya sattığım malı neden pahalı yesin ki? Tanzim yerleri bunun önüne geçiyor. Simsarlar aradan çekilsin, çiftçi ile şehirde yaşayan vatandaşları karşı karşıya getirmesinler" diye konuştu.

'ARADAKİLER BİZDEN FAZLA KAZANIYOR'

Üretici Hasan Dalman da Antalya Toptancı Hali'ne kilosunu 2- 3 liradan sattığı domatesin, halden 5 kilometre uzaklıktaki zincir marketlerde dahi 5,99 liradan satıldığını gördüğünü söyledi. Dalman, "Aradaki fark, Antalya'da bile yüzde 100'ü geçiyor. Buna bir çare bulsunlar, bu kadar fark olmaz. Tanzim satış yerleri buna bir çare olabilir. Bizim 3 liraya sattığımız domates, bazı marketlerde 6- 7 liraya satılıyor. Aradakiler, bizden daha fazla kazanıyor" dedi.

KUMLUCALI ÜRETİCİ MEMNUN

Antalya'nın örtü altı sebze üretim merkezi Kumluca ilçesinde, yıllardır sebze üretimi yapan Bayram Atılgan, "Devletimiz böyle bir tanzim satış uygulaması getirmişse temmuz ayına kadar garanti istiyoruz. Devletimizden hem üreticiyi hem de tüketiciyi korumasını istiyoruz" diye konuştu.

İlçedeki üreticilerden Galip Çatal ise "Üreticinin ürün fiyatlarının düşeceğini zannetmiyorum. Tanzim satışlar bizi çok da etkilemedi. Önce de aynıydı, aşağı yukarı şimdi de aynı. Üretici olarak biz malımızı haldeki fiyattan kooperatiflere de satabiliyoruz. Paramız da devlet güvencesinde ve 21 gün içerisinde ödeniyor" dedi. 

Hasan DEMİRBAŞ- İbrahim LALELİ/ANTALYA, (DHA)