Telli turna ve kadife ördek üremiyor, toy kuşu da tehlikede

"3 TÜR ARTIK ÜLKEMİZDE YUVALAMIYOR, BU CİDDİ BİR ÇEVRE SORUNU"

Ülkemizde WWF Türkiye katkılarıyla hazırlanan Türkiye Üreyen Kuş Atlası'nın Koordinatörü Kuş Gözlemcisi Kerem Ali Boyla, atlasın verileriyle 10 yıl sonra Türkiye'de hangi türlerin soyunun tükeneceği konusunda bilgi sahibi olduklarını söyledi. Boyla, “ Türkiye'nin yürüyen kuş atlası yayınlandı. Bu 2019 yılında yayınlandı. Bu aslında çok daha büyük bir projenin parçasıydı. Bu Avrupa çapında yapılan bir çalışma ve üreyen kuşlar çok daha seçici davranıyorlar. Bu üreyen kuşların da ortadan kaybolması, aslında ciddi bir çevre sorununa işaret ediyor. Bu bağlamda Türkiye'de 3 tane türün artık yuvalamadığını tespit ettik. Bu türler, telli turna, kadife ördek ve yaz ördeği ifadelerini kullandı.

"HAYVANLARIN YOK OLMASININ NEDENİ RAHATSIZ EDİLMESİ VE ÜREDİKLERİ O EŞSİZ ALANLARIN BOZULMASI"

Kuş türlerinin yavrularını yetiştirecekleri güvenli alanlar ile ilgili sıkıntıları olduğunu söyleyen Kuş Gözlemcisi Kerem Ali Boyla, "Artık Türkiye'de bu kuşlar gelip yuva kurmuyorlar. Onları ikna etmemiz, onların daha güvenli sağlıklı ve besin açısından zengin alanların rahatsız edilmeden onların aslında kullanabileceği alanlar olduğunu onlara aslında anlatmamız, onları ikna etmemiz lazım. Sorun şu, bu hayvanlar göç sırasında gözükse bile kalıp konaklamamaya başladılar. Çünkü üreme alanları, yavrularını yetiştirecekleri alanlar, güvenli alanlar ile ilgili bazı sıkıntılar var. Nedir bu, mesela hayvancılık. Çok yoğun bir şekilde Doğu Anadolu'da yapılan hayvancılık nedeniyle birçok göl kenarındaki sazlıklara insanlar hayvanlar ve onların köpekleri giriyor. Bu hayvanların, kuşların da yuvaları bozulabiliyor köpekler yiyorlar ya da insanlardan rahatsız oldukları için en başta oraya gelip yerleşmemeye başlıyorlar. Çoğunun bu hayvanların yok olmasının nedeni rahatsız edilmesi ve üredikleri o eşsiz alanların bozulması diye konuştu.

“ŞARTLAR SAĞLANDIĞINDA KUŞLARIN GERİ GELME İHTİMALİ VAR

Kuş türlerinin ekolojik gereksinimleri olduğunu ifade eden Boyla, "Bütün türlerin bazı ekolojik gereksinimleri var. Kuşlar da tıpkı bir insanın iş teklifi gibi şartlar sağlanırsa kabul eder ve geri gelir. Nedir bunlar besin, güvenlik, geniş bir bataklık alan, belki bir gölün kenarında kimsenin çıkamadığı güvenli sazlı bir ada gibi bazı ekolojik ihtiyaçları var. Bunlar tekrar yerine getirildiğinde o zaman bu kuşların geri gelme ihtimali tabi ki var dedi.

“ATLAS 10 YIL SONRA HANGİ TÜRLERİN YOK OLACAĞI İLE İLGİLİ BİLGİ VERİYOR

48 ülkede yaşayan 120 bin gönüllü ve bilim insanı, 11 milyon kilometrekarelik alanı 10 yılda araştırarak ikinci Avrupa Üreyen Kuş Atlası'nı tamamladı. Atlasın Koordinatörü Kerem Ali Boyla, "Atlastaki en güzel özellik şu, elimizdeki verilerle 10 yıl sonra Türkiye'de hangi türlerin soyunun tükeneceği konusunda bize bir fikir veriyor. Örneğin Türkiye'deki en büyük sıkıntı çeken türlerin başında toy kuşu geliyor. Toy, minyatür bir deve kuşuna benziyor. Hindi boyunda. 10-15 kilo ağırlığa varabilen kızıl kahverengi renkli bir bozkır türü. Türkiye'de yaşıyor. Eskişehir'de, Ankara'da, Konya'da, Yozgat'ta, Muş'ta yaşıyor. Ama nüfusu eskiden 300 ile 1500 arasında tahmin ediliyordu. Bugünkü sayı çok büyük bir ihtimalle 100'ün altında. Hiçbir şey yapmadığımız zaman ya yok olacak ya da evcil bireyleri hayatta kalacak ve evcilleşerek yabani özelliğini kaybedecek. Onun için şimdiden çalışma yapmamız lazım" şeklinde konuştu.

Burçak BOZKUŞ - Feridun AÇIKGÖZ/  İSTANBUL (DHA)