Turizmde üç talep: Aşı, kısa çalışma ödeneği ve yabancı personel

Türkiye'nin en önemli döviz girdi kaynaklarından biri olan turizm sektörü, 2020 yılında yaşanan koronavirüs salgını nedeniyle yüzde 70-80'e varan turist ve gelir kaybı yaşadı. Dünya turizm tarihinin en kötü yılı olarak geride kalan 2020'nin ardından 2021'e büyük umutlarla giren sektör, nisan ayından itibaren hareketliliğin başlamasını bekliyor. Yoğun hareketlilik ise haziran ayını işaret ediyor. Sektör temsilcileri, sezon açılmadan önce turizm ve turizme bağlı sektörlerde aşıda öncelik istiyor. Ayrıca KÇÖ'nün haziran veya 2021 sonuna uzatılması, sektörün büyük ihtiyaç duyduğu yabancı personel çalıştırma izninin de verilmesi yönünde talepte bulundu.

BAKAN ERSOY İLE GÖRÜŞTÜ

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Davut Çetin, bu taleplerle ilgili geçen hafta Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bakan yardımcısı ve Uluslararası İşgücü Genel Müdürü ile Ankara'da görüşmeler yaparak, sektörün taleplerini iletti. Turizm çalışanlarının aşılanmasının öncelikli olduğunu belirten Çetin, Avrupa'nın aşı karnesi kullanmaya başlıyor olduğuna işaret ederek, “Bizim de aşıyla ilgili kesinlikle güven verecek bir şeyler söylememiz lazım. Geçen sene güvenli turizm sertifikası iyi uygulanmıştı ve Avrupa'ya göre biraz daha fazla turist geldi" dedi.

AŞI OLUNURSA PATLAMA YAŞANIR

Bu yıl için artık önceliğin aşı olduğuna vurgu yapan Çetin, “Aşı işini çözmeden Avrupa'dan turist beklememiz biraz zor. Rusya, Ukrayna ve Türki Cumhuriyetlerden ciddi talep var ama Avrupa tarafında büyük sıkıntı yaşıyoruz. Bu nedenle turizm ve turizme bağlı deri, kuyum, tekstil gibi tüm sektörlerin de aşılanması gerekiyor. Bunlar aşılanır ve 'biz güvenliyiz' dersek, bu sene ciddi bir patlama yaşarız. Geçen hafta Turizm Bakanımıza da ilettim, sağ olsun aynı konuda çalışıyor. Bir an önce turizm sektörünün aşılanması önemli bir konu" diye konuştu.

KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ UZATILMALI

Kısa çalışma ödeneğiyle ilgili girişimlerde bulunduklarını anlatan Çetin, “Belli sektörlerde kesinlikle yıl sonuna kadar uzatılmalı. Bu talebi biz yılbaşından önce gönderdik. Belli sektörlerde kısa çalışma ödeneği kullanımı azaldı ama turizme bağlı sektörler ve okullar, kreşler gibi başka sektörlerde sıkıntılar var. Hala ihtiyaçları var ve en azından 2021 sonuna kadar kısa çalışma ödeneğinin de uzatılması talep ediyoruz. Bununla ilgili de hem Çalışma hem Turizm Bakanlığı ile görüşerek, taleplerimizi ilettik" dedi.

SPA'LARDA YABANCI PERSONEL SORUNU

Çetin, yerli istihdamı artırmak için yabancı çalıştırmada asgari ücretin iki-üç katı ödemeler ve ciddi kısıtlamalar olduğuna dikkati çekerek, izinlerle ilgili sektörün sıkıntı yaşadığını söyledi. Hamam, sauna, SPA, eğlence ve reklam sektörlerinde çok ciddi ihtiyaç olduğunu belirten Çetin, “Onunla ilgili problemlerin de bir an önce çözülmesi gerektiğini ilettik. Turizme bağlı sektörlerde yerli çalıştıramadığımız birçok alan var. Örneğin hamam, sauna ve SPA'larda masöz ve masör ihtiyaç. Yabancı çalıştırmak zorundayız. Kaliteli turizm yapmak istiyorsak bu konuda da izinlerin bir an önce çıkması gerekiyor" ifadelerini kullandı.

BU YILIN EN ÖNEMLİ ADIMI AŞI

Pandeminin alternatif turizmciler de dahil turizmin tamamını etkilediğine işaret eden Alternatif Turizm İşletmecileri Birliği (ATİB) Başkanı Cem Karaca, sektör çalışanları için hızlı bir aşılama programı başlatılması çağrısında bulundu. 2021'de turizm hareketinin 2020 ile kıyaslanmayacak derecede yüksek olacağının tahmin edildiğini belirten Karaca, şöyle konuştu:

“Salgının tüm dünyada geçen yıl 1 milyarın üstünde turist ve 1.2 trilyon dolar civarında gelir kaybına yol açtığı turizm ve seyahat endüstrisinde, dünyanın önde gelen turizm ülkeleri arasında 2021 yılında büyük rekabet bekleniyor. Ekonomisi turizme bağlı veya büyük önem taşıyan ülkelerin 2021 yılı için en önemli adımı 'aşı' olacak. Yunanistan ve bazı rakip ülkelerin sektörde aşı çalışmalarını başlattığı yönünde haberler medyaya yansıyor. Türkiye de bir an önce turizm çalışanlarına yönelik aşı programını açıklamalıdır. Turizm sektörü çalışanlarının sezon açılmadan aşılanması, yerli ve yabancı tüm ziyaretçilerin güvenini artırarak, içini rahatlatacak. Misafir seyahat kararı verirken ülkemizin tercih ihtimali çok daha fazla olacaktır. Çok etkili olduğunu düşündüğümüz Güvenli Turizm Sertifikası öncelikli aşılanmış turizm çalışılanları kararıyla taçlanacaktır."

AŞI PLANI ACİLEN DUYURULMALI

Aşı konusunda öncelikli grupların büyük ölçüde aşılandığını kaydeden ATİB Başkan Yardımcısı İsmail Arık, pandemi sonrası ülke ekonomisinin hızla normale dönmesi için turizm sektörünün de herkesin kabul edeceği çok önemli bir konu olduğuna dikkat çekti. Bu konuda başta aşı olmak üzere doğru atılacak her adımın misafir tercihlerini ve dünya turizminde Türkiye’nin yerinizi belirleyecek kilometre taşları olabileceğine işaret eden Arık, "Türkiye'de turizm çalışanlarının öncelikli aşılanması veya aşılama programının bir an önce açıklanması gerekiyor. Örneğin Yunanistan turizm çalışanlarını öncelikli aşılama kararı alarak bu fırsatı elimizden aldı. Artık kaybetmemek için turizm çalışanlarını öncelikli aşılama aksiyon planı, acilen dünyaya duyurulmalı. Turizmcilerin erken aşılanmada öncelik talebi çok yerinde ve diğer sektörlere anlatılabilir bir durumdur. Turizmin özü ve ürünü insandır ve turizm faaliyeti, topyekun insan ilişkilerini ve diyaloğunu gerektirir. Misafire güven vermesi bakımından aşı sorununun aşılması önemlidir" diye konuştu.

AŞI VE MALİYETİNİ KARŞILAMA TALEBİ

Türkiye'nin 2020'de uyguladığı Güvenli Turizm Sertifikası'nın sadece bir belge değil, ciddi bir referans olduğuna dikkat çeken Diana Travel Yönetim Kurulu Başkanı Burak Tonbul, bu sene için sektörün beklentisinin, turizm çalışanlarının bir an önce aşılanması olduğunu kaydetti. Tonbul, “Eğer bu aşılanmayı da yaparsak ve kendimizi aynı zamanda sadece ülke olarak değil, belki daha öncesinde resort havalimanları ve kaynak pazardaki şehirler arasında güvenli koridor oluşturup bunu açabilirsek tahminim çok daha hızlı ve avantajlı bir şekilde bu seneye başlayabiliriz. Rakiplerimizden daha önce başlayabiliriz. Sektörümüzün de ülkemize yük olmadan aşı maliyetini karşılayabileceği fikrindeyim" dedi.

AŞI BELİRLEYİCİ

Kemer Yöresi Tanıtım Vakfı (KETAV) Başkan Yardımcısı Volkan Yorulmaz, turizm sezonunun beklentilerin üzerinde geçebilmesi için turizm çalışanlarına aşılamada öncelik sağlanması gerektiğini söyledi. İç pazarın hareketli olacağı değerlendirmesinde bulunan Yorulmaz, "İç pazar bizim her zaman stepnemiz. Taşıma ve transfer daha kolay, araba ile yolculuk daha kolay. Uçağa binme zorunluluğu yok, daha yakın mesafelerde araba ile yolculuk etme imkanı var. Avrupa pazarı ve Rus pazarına dönecek olursak, burada belirleyici konu aşı. Özellikle kendi memleketlerindeki, yurt dışındaki yapılacak aşılar belirleyici. Onun sonuçlarına göre hareketin artacağını bekliyoruz. Sezon açılmadan evvel aşı konusunu çözebilirsek ve bunu bir pazarlama yöntemi olarak kullanabilirsek, 'Tüm turizm çalışanları aşılanmıştır' dediğimiz anda rezervasyon akışımızda bambaşka bir boyuta geçeceğimizi düşünüyorum" diye konuştu.

AŞILAMA BÜYÜK ÖRNEK OLUR

Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği (POYD) Başkanı Ülkay Atmaca, özellikle turizm sektörü çalışanlarının aşılanması gerektiğini belirterek, "Son verilere göre dünyada en çok aşılama yapan dördüncü ülke konumundayız. Aşılama hızımız gayet iyi. Biz Güvenli Turizm Sertifikası ile dünyaya örnek bir çalışma yapmıştık. Turizm çalışanlarının öncelikli aşılanması konusunda STK'lar olarak yoğun bir çalışma içerisindeyiz. Sesimizi duyurmak için gerekli yerlere dilekçelerimizi verdik. Turizm sektöründe 2020 yılında kayıp çok yüksek. Turizm sektöründeki çalışanların aşılanması Güvenli Turizm Sertifikası ile birlikte Türkiye'ye turist tedariki yapan ülkelere çok büyük örnek olur. Satış ve pazarlama konusunda da çok büyük bir etken olur" dedi.

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)