Zeytinyağı ihracatı yüzde 20 arttı

Zeytinyağı ihracatı miktar bazında bakıldığında ise; yüzde 13'lük artışla 9 bin 734 tondan, 10 bin 951 tona yükseldi. Türk zeytinyağı ihracatçıları, 2020/21 sezonunda saÄŸlık iksirini dolar bazında yüzde 7 daha fazla fiyata ihraç etme baÅŸarısı gösterdi. Türkiye zeytinyağı ihracatında en büyük artışı Amerika BirleÅŸik Devletleri'nde yakaladı. ABD'ye saÄŸlık iksirinin ihracatı yüzde 112'lik artışla 5,9 milyon dolardan 12,6 milyon dolara yükseldi. Zeytinyağı ihracatında ABD'nin aldığı pay yüzde 25'ten yüzde 45'e yükseldi.

SOFRALIK ZEYTÄ°N Ä°HRACATI YATAY SEYÄ°R Ä°ZLEDÄ°

1 Ekim 2020 tarihinde baÅŸlayan sofralık zeytin ihracatı yatay bir seyir izledi. Sofralık zeytin ihracatı 2019/20 sezonun ilk çeyreÄŸindeki 40 milyon dolarlık ihracat seviyesini korudu.  Sofralık zeytin ihracatında siyah zeytin ihracatı 31 milyon 753 bin dolar olurken, yeÅŸil zeytin ihracatı 8 milyon 241 bin dolar olarak kayıtlara geçti. Türkiye, 1 Ekim - 31 Aralık 2020 tarihleri arasında 23 bin 208 ton sofralık zeytin ihraç etti. Zeytincilik sektörünün 2020/21 sezonunun geride kalan dilimindeki toplam ihracatı yüzde 6'lık artışla 65 milyon dolardan 69 milyon dolara yükseldi.

“REKOLTE DÜÅžÜÅžÜNE RAÄžMEN Ä°HRACAT RAKAMLARI SEVÄ°NDÄ°RÄ°CÄ°"

Türkiye Ä°hracatçılar Meclisi Yönetim Kurulu Üyesi ve Ege Zeytin ve Zeytinyağı Ä°hracatçıları BirliÄŸi BaÅŸkanı Davut Er, zeytinyağı ihracatında 2019/20 sezonunun yüzde 13'lük kan kaybı yaÅŸadığını, kuraklık nedeniyle zeytinyağı rekoltesinin beklenenin altında kaldığını, buna raÄŸmen yeni sezonun ilk iki ayında yakalanan ihracat seviyesinin sevindirici olduÄŸunu kaydetti.

Ege Zeytin ve Zeytinyağı Ä°hracatçıları BirliÄŸi olarak öncelikli hedeflerinin, yüksek katma deÄŸere sahip, ambalajlı zeytin ve zeytinyağı ihracatının payının artırılması olduÄŸunu vurgulayan Er, "Bunun saÄŸlanabilmesi için, tarımsal ürünlerde ihracat iadesi desteÄŸinin artırılmasının çok büyük önem arz ettiÄŸinin altını çizmek istiyorum. Ülkemizin hem sofralık zeytinde hem de zeytinyağı ihracatında Ä°spanya, Ä°talya, Yunanistan gibi rakip ülkelerle rekabette zorlanmasının en büyük nedeni ülkemiz aleyhine oluÅŸan maliyet farkıdır. Ülkemizde ihracatçıya saÄŸlanan iade desteÄŸi çok düÅŸük düzeydedir. 2013 yılına kadar ABD doları üzerinden verilen destekler ile ÅŸu an TL üzerinden verilen destekler karşılaÅŸtırıldığında mevcut ihracat iadelerinin çok düÅŸük kaldığı açıkça görülebilmektedir. 2013 yılında Tescilli Türk markalı ve "Made in Turkey" ibaresi ile 0-1 kg (1 kg dahil) ambalajlarda yapılan zeytinyağı ihracatında 650 dolar ton destek verilirken günümüze bu tutar 1.600 TL/ton, yani yaklaşık 200 dolar civarındadır. Ton başına 440 dolar tutarında bir destek kaybı söz konusu. Güncel kur oranlarını baz alarak karşılaÅŸtırdığımızda, 1-2 kg ambalajlı zeytinyağı ihracat desteÄŸi ton başına 360 dolardan 105 dolara düÅŸerek 255 dolar azalmış, 2-5 kg arası ambalajlarda yapılan zeytinyağı ihracatı için verilen destek ise ton başına 200 dolardan 55 dolara düÅŸerek, 145 dolar azalmıştır” diye konuÅŸtu.

”DESTEKLERDE BÜYÜK DÜÅžÜÅžLER GÖZLENMEKTEDÄ°R”

“Sofralık zeytin için verilen desteklerde de büyük düÅŸüÅŸler gözlemlenmektedir” ÅŸeklinde konuÅŸan BaÅŸkan Er sözlerini ÅŸöyle sürdürdü: “2013 yılında Tescilli Türk markalı ve "Made in Turkey" ibaresi ile 0-1 kg (1 kg dahil) ambalajlarda ihraç edilen sofralık zeytinlerde 260 dolar/ton destek verilirken günümüzde bu tutar 630 TL/ton, yani yaklaşık 80 dolara tekabül etmektedir. Yani ton başına verilen destek tutarında 180 dolar civarında bir azalış söz konusudur. Aynı ÅŸekilde güncel kur oranlarını baz alarak karşılaÅŸtırdığımızda, 1-2 kg arası ambalajlarda sofralık zeytin ihracat desteÄŸi ton başına 180 dolardan 55 dolara, 2-5 kg arası ambalajlarda sofralık zeytin ihracat desteÄŸi ise ton başına 130 dolardan 35 dolara düÅŸerek, 95 dolar geriledi. Sonuç olarak rakamları mukayese ettiÄŸimizde, zeytin ve zeytinyağı ihracatçısının ÅŸu an, 2013 yılında verilen ihracat desteÄŸin 1/3'ünü ancak alabildiÄŸini görüyoruz. Ege Zeytin ve Zeytinyağı Ä°hracatçıları BirliÄŸi olarak, zeytin ve zeytinyağına saÄŸlanan ihracat desteklerinin en az yüzde 100 oranında artırılması durumunda, diÄŸer üretici ülkelerle rekabet edebilir bir düzeye geleceÄŸimize inanıyoruz. Ayrıca Japonya baÅŸta olmak üzere UzakdoÄŸu pazarlarından talep edilen ambalajlara (galon) yönelik desteklerin de artırılması gerekmektedir. Bunun saÄŸlanabilmesi için verilen ihracat iadelerinin 0-1 kg, 1-3 kg ve 3-5 kg arası olacak ÅŸekilde sınıflandırılmasının yerinde olacağını düÅŸünmekteyiz.”

5 YIL SONUNDA 1,5 MÄ°LYAR DOLAR Ä°HRACAT HEDEFLÄ°YORUZ

Türkiye'nin 2002 sonrasında zeytincilik sektörüne büyük bir yatırım yaptığına ve zeytin aÄŸacı varlığının 180  milyon seviyesini aÅŸtığına iÅŸaret eden EZZÄ°B BaÅŸkanı Davut Er "Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre yeni dikim aÄŸaçlarımızın verimli hale gelmesi ve iklim koÅŸullarının da uygun olması durumunda zeytin rekoltemiz 1 milyon 200 bin tona, zeytinyağı rekoltemiz ise 650 bin tona ulaÅŸacak. Milli ve stratejik bir sektör olan zeytin-zeytinyapı sektörü önümüzdeki yıllarda ülkemiz için daha da büyük bir öneme kavuÅŸacak. Türkiye, üretimde bu seviyelere ulaÅŸtığı takdirde ihracatta da dünya genelinde fiyat yapıcı konuma gelecek. Bugün en parlak sezonumuzda 500 milyon dolar seviyelerine yaklaÅŸan zeytin ve zeytinyağı ihracatımızı önümüzdeki 5 yıl içerisinde 1,5 milyar dolar seviyelerine çıkarmayı hedefliyoruz." ÅŸeklinde konuÅŸtu.

ZEYTÄ°NYAÄžINDA KDV YÜZDE 1'E Ä°NDÄ°RÄ°LSÄ°N, Ä°Ç TÜKETÄ°M ARTSIN

Türkiye'de zeytinyağı tüketiminin kiÅŸi başına 2 litrenin altında olduÄŸu bilgisini paylaÅŸan Er, “Türkiye, maalesef, zeytinyağı üreten ülkeler arasında kiÅŸi başına en az zeytinyağı tüketen ülke konumundadır. Üretici ülkelerden Yunanistan, Ä°talya, Ä°spanya'da kiÅŸi başı tüketim seviyeleri ise 10-15 kg civarında. Kuraklığın etkisiyle düÅŸen rekoltenin yanı sıra KDV ile zeytinyağı daha da pahalı hale gelmekte ve tüketim miktarı azalmaktadır. SaÄŸlık iksiri ve ÅŸifa kaynağı olan zeytinyağında yüzde 8 olan KDV'nin yüzde 1'e indirilmesi tüketimi artıracak ve ortalama kiÅŸi başı 5 kg olan tüketim hedefimize ulaşılmasında çok büyük katkısı olacaktır.” dedi.

ZEYTÄ°NYAÄžINDA ABD, ZEYTÄ°NDE ALMANYA ZÄ°RVEDE

Türkiye'nin zeytinyağı ihracatında Amerika BirleÅŸik Devletleri 12,6 milyon dolarlık tutarla açık ara birinci olurken, ikinci sırada 1,8 milyon dolarla Ä°srail yer aldı. Ä°ran ise 1,5 milyon dolarlık Türk zeytinyağı tercih etti. Sofralık siyah zeytin ihracatında 2020/21 sezonunun ilk çeyreÄŸi geride kalırken, Almanya 10,8 milyon dolarlık taleple ilk sırada yer alırken, ikinci sıra 5,1 milyon dolarlık sofralık zeytin ithalatıyla Romanya'nın oldu. Türk zeytin ihracatçılarının güçlü olduÄŸu Irak'a ise; 4,3 milyon dolarlık sofralık siyah zeytin ihraç edildi. Almanya, 2,2 milyon dolarlık taleple yeÅŸil zeytin ihracatında da ilk sıranın sahibi olurken, Irak, Türkiye'den 1,8 milyon dolarlık yeÅŸil zeytin ithal etti. ABD ise 576 bin dolarlık Türk yeÅŸil zeytini aldı.

Ä°ZMÄ°R (DHA)