Bağımlılığın yaşam boyu devam eden bir süreç olduğunu daha önce belirtmiştik. Normal hayata adaptasyon ve uyum dönemi sadece haftalarla ölçülemez. Uzun bir zaman dilimine ihtiyaç var.
  Asıl süreç, oradan ayrıldıktan sonra başlıyor. Aileler sabırlı ve samimi olduğu kadar bağımlıya sevecen ve şefkatli yaklaşmalarında fayda var. Bağımlı bireyin yaşama sevincini artıracak hobilere ve yeni arkadaşlarla kaliteli zaman geçirmesi gerekiyor. İsmini vermek istemeyen bir okuyucum ise bağımlıların tedavi sürecinden sonra yapmaları gereken işlemleri maddeler halinde sıralamış ve bizimle paylaşmış.
  İşte o satırlar: ‘Ben uzun yıllar kimyasal maddeler kullandım. Çeşitli maddeler kullanan bağımlılarla tedavi merkezlerinde bir arada bulundum. İyileşme sürecim şimdilik sorunsuz devam ediyor. Uzun zamandır madde kullanmıyorum. Bağımlı yakınlarına deneyimlerimi bu köşede anlatmak istiyorum. Tıpkı yüksek tansiyon ve diyabet gibi bağımlılık da kronik bir rahatsızlık ve tedavisi için hayat boyunca sürecek bir yaklaşmak gerekiyor. İyileşme sürecini sürdürmek için yaşam tarzında değişiklikler, yeni arkadaşlar ve hobiler edinmek önemli.
1- Arkadaş çevrenizde değişikliğe gidin
  Bağımlılıkta da iyileşmede de çevre faktörü kritiktir. Tedavi sonrasında yeni arkadaşlar bulmak sizin için en iyisi… Ancak bu o kadar kolay olmayabilir. Bu yüzden 12 Basamaklı kendine destek grupları toplantılarına katılmak veya katılmaya devam etmek iyi bir fikir olabilir.
2- Ortalığı temizleyin
  Eski yaşadığınız ev ve mahalle sizin bağımlı olduğunuzdan dönemden kalma anılarınızla dolu olabilir. İyi veya kötü size kullanım dönemini hatırlatan her şeyden, özellikle de kullanımla ilgili alet, kıyafet veya benzeri unsurlardan derhal kurtulmak çok iyi bir adım olur. Telefon numaranızı değiştirmeyi ve eğer imkânınız varsa taşınmayı bile düşünebilirsiniz. Ne demiş eskiler, “tebdil-i mekanda ferahlık vardır.”
3-İşinize odaklanın
  Çalıştığınız işi ve çalışma sisteminizi gözden geçirin. Gerekirse bu konuda da değişikliklere gidin çünkü sizin için asıl stresi işiniz yaratıyorsa bu sizi tekrar kullanmaya itebilir. Belki de çalıştığınız sektör, durumunuz açısından riskli olabilir. Örneğin alkol ile sıkıntısı olan birinin alkollü içki satışı yapan bir yerde çalışması, kullanımı tetikleyebilir.
4-Danışmanınızla randevularınızı takip edin
  İyileşme yaşam boyu süren bir faaliyettir. Bunun en kritik taraflarından biri de danışmanınızla yaptığınız düzenli görüşmelerdir. Bu görüşmeleri en temel önceliklerden biri olarak düşünün. Onun sizin için hazırladığı programa sadık kalın ve gerekirse, onunla beraber önünüze hedefler koyun. Aşama aşama hedeflerinize ulaşmanız sizin için bir itici güç olabilir.
5-Size destek olacak insanlarla vakit geçirin
  Sevdikleriniz ve daha önce sizin geçmekte olduğunuz aşamalardan geçmiş insanlarla bir araya gelin. Sevdiklerinizin moral desteği ve sizden tecrübeli insanların sağlayacağı motivasyon sizler için yararlı olabilir. Çok uzun süredir arınmış olan insanlar bile bazen eski alışkanlıklarına dönme arzusu duyabilir. Bunu önlemenin en iyi yolu size değer veren insanlarla beraber vakit geçirmektir.
Gerçek tedavi seçenekleri sunun 
  Çocuğunuzu ya da yakınınızın alkol veya madde sorunuyla boğuşurken görmek yıkıcı olabilir. Eğer sorunları hakkında çocuğunuzla/yakınınızla konuştuysanız, korumacı veya duygusal davranmaya başladılarsa hassas bir noktadasınız. Kişinin sanki kafası ütüleniyormuş ya da saldırılıyormuş gibi hissetmesi bu gibi durumlarda normal.
   Nasıl duracaklarına dair hiçbir öneri olmadan, onlardan yalnızca durmalarını istemek uygun olmamakla birlikte bir köşeye çekilmelerine neden olabilir. Ona yardım etmek için somut tedavi seçenekleri sunmanız önemlidir. Seçenekleri sunmadan önce birkaç tane tedavi programı araştırın, seçin ve onunla konuşurken hazırlıklı olun. Onun aklındaki bazı soruları yanıtlamanız gerekebilir. Tedavi seçeneklerini olabildiğince gerçekçi ve pratik bir şekilde sunun.
Müdahale yöntemini kullanın 
  Alkol veya madde sorunu yaşayan bireylerin, doğru karar verememeleri söz konusu olabilir ve bu normal bir durum. Eğer çocuğunuz/yakınınız yardımı reddediyorsa, müdahale yöntemini düşünebilirsiniz.
   Bu yöntemde aile ve arkadaşları, sevdikleri kişinin sağlıksız alışkanlıkları ve davranışları hakkındaki endişelerini belirtmek ve sevgilerini göstermek için bir araya gelirler. Genelde asıl önemli olan konuları vurgularlar ve kişinin hayatına bu şekilde devam etmesinin kişinin kendisine ve çevresine olumsuz etkileri olabileceğine yönelik, suçlayıcılıktan uzak bir konuşma yaparlar. Eğer doğru bir yaklaşımla konuşma yapılırsa, müdahale çocuğunuzun ya da yakınınızın inkâr noktasını geçmesi için çok güçlü bir araç olabilir. Bir müdahaleyi hayata geçirmenin en iyi yolu, müdahaleyi planlayacak ve gerçekleştirecek deneyimli bir uzmanla çalışmaktır.
  Uzmanlar, yakınınıza nasıl yaklaşılacağı ve işler kötü giderse ne yapılacağı konusunda deneyimlilerdir. Yakınınızda olan alkol veya madde sorunuyla yüzleşiyorsa, umudunuzu kaybetmemeniz bu gibi durumlarda esastır.
  Başarılı bir iyileşme için sadece üç tane şeye ihtiyacınız var: Omurga, lades kemiği ve bir de espri anlayışı. Siz veya bir yakınınız, bağımlılık sorunu yaşıyorsa, aktif bağımlılık ve erken tedavi ile birlikte gelen belirsizlik, kaygı ve korkuyla yaşamanın ne olduğunu biliyorsunuz, demektir. Bu duygular sıklıkla şüphe, kafa karışıklığı, hayal kırıklığı şeklinde kendini gösterir.
   Kahkaha genellikle bu listede yer bulmaz fakat espri anlayışı buna yardımcı olabilir. Espri anlayışı stresli zamanları atlatmada çok yardımcı olur. Bazıları için mizahı hayatlarına katmak, sağlıklı ve dengeli bir hayat için ilk adımdır.
  Peki, nerede bu espri anlayışı? Beynin derinliklerinde bir yerde çünkü herkesin doğuştan bir yeteneği vardır: Olaylara farklı açılardan bakabilme yeteneği.
Stresli zamanlardan geçerken gülmek belki manasız görülebilir ama çok iyi gelir’