'Altın kelebek' zararlısına karşı 'ışıklı tuzak'

Divriği, İmranlı ve Zara ilçelerinde ormanlık alandan yerleşim yerlerine inerek bölge halkını tedirgin eden tırtıllarla mücadele sürüyor. Kontrolsüz şekilde çoğalarak köylere kadar inen tırtıllar, Divriği'nin kuzeyinde bulunan Çengelli Dağ, Deli Dağ, Gürlevik Dağı ve Fıdıl Dağı'ndan başlayarak kuzeybatı yönünü takip ederek, İmranlı ve Zara bölgelerine ulaşıyor. Ağaçların yapraklarıyla beslenen tırtıllar, Divriği'nin Kaledibi, Çamlık, Maltepe, Çitme, Ovacık ve Susuzlar köylerine kadar geldi. İmranlı'da Cogi Baba bölgesini istila eden tırtıllar, Zara'nın Bolucan, Söğütözü, Evrencik, Kardere, Aşağı Mescit, Çaypınar köyleri ile mezralarına inerek buradaki başta meşe ağaçları olmak üzere bitki örtüsüne zarar verdi. Sivas Orman İşletme Müdürlüğü ekipleri, bölgeye 700 kuş yuvası hazırlayarak tırtıl popülasyonunun azalmasını sağlamak için çalışma başlattı. Ekipler ayrıca, kelebeğe dönüşen tırtılların yumurta bırakmasını engellemek için 11 ışıklı tuzak hazırlandı. Işıklı tuzakların biri Söğütözü köyü Yanık mezrası yakınlarına kuruldu. Işıklı tuzaklar kelebekleşme döneminde bu zararlıları kendisine çekip öldürerek sayılarının azaltılmasını sağlıyor. Tırtılların yoğun görüldüğü bölge drone ile de havadan da görüntülendi.

'ORMAN DİYE BİR ŞEY KALMADI'

Zara ilçesi Söğütözü köyü Yanık mezrasında yaşayan Yeter Metin, "2 yıldır meşe ormanlarımıza bu tırtıllar zarar verdi. Yetkililere bildirdik. Bölgede arıcılık faaliyeti olduğu için ilaçlama yapılamıyor. Ama son zamanlarda aşırı derecede zarar verdi. Meşe diye bir şey kalmadı. Hepsini kuruttular. Şimdi meşeyi kuruttuktan sonra yerleri sarmaya başladılar. Meyve ağaçlarımız kurumuştu. Yeni yeni yeşermeye başladılar. Eski kozalakları açtığımızda hala kurt şeklinde çıkıyor. Doğal güzelliği öldürdü. Meşelerin hepsi gitti. Orman diye bir şey kalmadı" dedi. 

Nusret Barut ise "Bu tırtıl 2 yıldır burada görülmeye başladı. Bu sene daha çok oldu. Orman geçen seneye göre hiç yeşermedi. İlk defa böyle bir şey görüyoruz. Durum çok kötü. Ekipler sahra cihazı diye bir cihaz kurdu. Kelebeklerle de mücadeleyi bu şekilde sürdürecekler" diye konuştu.

TÜRKİYE'DE EN ÇOK ÇANKIRI'DA GÖRÜLÜYOR

Literatürde 'Euproctis chrysorrhoea' olarak adlandırılan 'altın kelebek' zararlısı başta meşe türleri olmak üzere pek çok ağaç ve bitki türünün önemli bir zararlısı olarak biliniyor ve 80'den fazla bitki üzerinde besleniyor. Orta Anadolu'daki meyve ve meşe ağaçlarında 8- 10 yıllık aralıklarla, Ege Bölgesi'nde ise 3- 4 yıllık aralıklarla yoğun olarak görülüyor. Konukçu ağaçların yapraklarını tamamen tüketerek meşe ağaçlarının gelişmesini olumsuz yönde etkiliyor. Altın kelebek larvalarıyla temas eden insanlarda ise yakıcı kılların etkisiyle alerjik reaksiyonlara neden oluyor. 'Pupa' olarak adlandırılan kelebeğe dönüşüm döneminde haziran ayı sonlarında başlayarak 1 hafta gibi kısa süre içinde süreci tamamlıyor. Türkiye'de en çok Çankırı'da görülüyor. Doğal düşmanları yumurtalarıyla beslenen parazit türleri olarak biliniyor. Zararlı ile mücadelede daha çok doğal yöntemler tercih ediliyor.

Hüsnü Ümit AVCI- Mert Taha VAROL/ZARA (Sivas), (DHA)