21 ülkeden 156 kişiye 'biyokaçakçılık' cezası

Biyolojik çeşitlilik açısından oldukça zengin olan Türkiye'de biyokaçakçılık olayları da yoğun yaşanıyor. Genetik kaynakların tek bir bireyi ya da en ufak bir parçası dahi; tüm dünyada gelişerek yaygınlaşan ve Türkiye'de de güzel örnekleri olan biyoteknoloji çalışmalarıyla gıda, tıp ve savunma gibi birçok kritik alanda ürün elde edilmesinde kullanılabiliyor. Bu kapsamda; biyokaçakçılık vakalarına konu olan biyolojik kaynakların yalnızca çok miktarda olması değil, herhangi bir küçük parçasının dahi biyokaçakçılığa konu edilmesi önem taşıyor. 

BİYOKAÇAKÇILIKLA MÜCADELE PROJESİ

Bu doğrultuda DKMP Genel Müdürlüğü tarafından, biyolojik kaynakların başka ülkeler veya kötü niyetli kişiler tarafından izinsiz kullanımını önlemek amacıyla projeler geliştiriliyor. DKMP Genel Müdürlüğü ülkenin sahip olduğu biyolojik kaynaklar üzerindeki baskıyı azaltmak için; biyokaçakçılık konusunda jandarma, emniyet ve sahil güvenlik birimlerinde görev yapan kolluk kuvvetlerine eğitimler veriyor, biyokaçakçılık ile mücadele için ilgili kurumlar arasında eşgüdümün ve iş birliğini güçlendiriyor. Biyokaçakçılık ile mücadele için yasal ve kurumsal düzenlemelerdeki eksiklikleri belirleyerek, mücadelede kurumsal kapasiteyi güçlendiriyor. Biyokaçakçılık konusunda halkın bilinç düzeyinin arttırılması yönünde çalışmalar da sürdürüyor.

EN ÇOK AVRUPA ÜLKELERİ KAÇIRMAYA ÇALIŞIYOR

Türkiye'de 2007 yılından itibaren yapılan faaliyetler kapsamında bu güne kadar toplam 86 vakada 21 farklı ülkeden 156 kişi, biyokaçaçılık yapmaya çalışırken yakalandı. Bu kişiler hakkında 'biyolojik çeşitliliğin tahrip edilmesi veya nesli tehdit/tehlike altında olanlar ile nadir bitki türlerinin mevzuata aykırı biçimde ticarete konu edilmesi' nedeniyle 5,6 milyon TL idari para cezası uygulandı. Özellikle Doğu Karadeniz, Güneydoğu ve Doğu Anadolu ile Akdeniz’de yoğunlaşan bu vakalarda başta Avrupa ülkeleri olmak üzere gelişmiş ülkelerin vatandaşlarının biyokaçakçılık yaptığı görüldü. Son 5 yılda karşılaşılan biyokaçakçılık vakalarında başta orkide (salep) türleri olmak üzere yumrulu ve soğanlı bitki türleri, yabani buğday, kelebekler, böcek türleri, engerek türleri, semender türleri, turna gagası, kara kaplumbağası, meşe sürgünleri, defne, sandal, mantar türleri, nehir tırağı gibi türler tespit edildi.

TAKİP SİSTEMİ

DKMP Genel Müdürlüğü'nce ayrıca biyokaçakçılık vakalarının takibini kolaylaştırmak üzere 'Biyokaçakçılık Bilgi Paylaşım Sistemi' kurularak, 2007 yılından bu yana yasal işlem uygulanan biyokaçakçılık vakalarına ilişkin bilgi ve veriler sisteme işleniyor. Söz konusu verilerin İçişleri Bakanlığı’nın ilgili birimlerinin kullanımına açılması ve elektronik ortamda veri ve bilgi paylaşımında bulunulması için Tarım ve Orman Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı arasında bir protokol imzalandı. Bu çerçevede İçişleri Bakanlığı’na doğrudan ve anında veri akışı sağlanabiliyor. Kolluk kuvvetleri ile bakanlık arasındaki biyokaçakçılık verilerinin paylaşımıyla biyokaçakçılık vakalarının takibi ve önlenmesi sağlanıyor.

Şaduman TÜRKAY/ANKARA, (DHA)