Cezeri'nin olağanüstü makineleri Antalya'ya geliyor

Dünyanın ilk robotlarını 800 yıl önce icat eden mekanik biliminin babası, Müslüman bilim insanı Cezeri'nin yüzyıllar sonra yeniden canlanan makineleri ve gelecek kuşaklara ilham veren hikayesinin anlatıldığı 'Cezeri'nin Olağanüstü Makineleri' sergisi 18 Ocak- 3 Şubat 2020 tarihleri arasında Antalya'nın Serik ilçesine bağlı Belek turizm merkezindeki The Land of Legends'ta ziyaretçileriyle buluşacak. Zamanı aşan fikirleri, bakış açısı ve felsefesiyle modern mekaniğin babası kabul edilen, ortaçağda yaşamış ve dünyanın sayılı dehalarından biri kabul edilen Cezeri'nin olağanüstü makineleri, 6 hafta boyunca The Land of Legends'ta sergilenecek. Cezeri'ye ait makinelerin orijinal rekonstrüksiyonları olan toplam 18 parça eser İstanbul Cezeri Müzesi tarafından getirilecek.

Cezeri'nin 13. yüzyılda yazdığı Kitab-ül Hiyel'deki tarife uygun olarak üretilen ve çalışır vaziyetteki makinelerinin yer alacağı sergi, bir bilim tarihi arkeolojisi sayılabilecek yapısıyla dünyada bir ilk olma özelliği taşıyor. Ziyaretçiler, bilimin ve teknolojinin henüz gelişmediği ortaçağ döneminde, şu an bile kullanılan bazı teknolojilerin temelini bulan ünlü bilim insanı ve mühendis Cezeri'nin insan boyutundaki eserlerini yakından görüp, tanıma fırsatına sahip olurken, tarihe ve bilime tanıklık edecek. 

CEZERİ KİMDİR?

13. yüzyılın büyük mühendisi Cezeri, evrensel bilim tarihinin görkemli dehalarından biridir. Birikimi, icatları, bakış açısı ve mühendislik felsefesi itibariyle unutulmaz bir bilim insanı olan Cezeri, 50'den fazla makine ve aracın teknolojik tasarımlarını yapmış ve bu makineleri teorik planlamada bırakmayıp, üretmiş ve çalıştırmıştır. Bilimsel ve pratik mirası 21. yüzyıl dünyası için hala güncel ve ilgi çekicidir. Özellikle zaman kullanma ve yönetme biçimine odaklanmış makineleriyle kendisinden sonraki birçok doğulu ve batılı mekanisyene ilham vermiştir. Tam adı Bedi'uz-zemân Ebû el-'İzz b. İsmaî'l b. el-Rezzâz el-Cezerî olan Cezeri, Diyarbakır yöresinde Artuklular döneminde 1200 yılı dolaylarında yaşamış bir mühendistir. Artuklu Sarayı'nda kesintisiz 25 yıl (1181-1206) saray mühendisi görevini sürdürmüş olan Cezeri, Helenistik dönemde Pnömatik ve İslam medeniyetinin gelişmiş döneminde Hiyel olarak bilinen bir geleneğin güçlü bir temsilcisidir. Günümüzde Cezeri, tüm ortaçağın en önemli mühendisi olarak kabul edilmektedir.

Namık Kemal KILINÇ/SERİK, (DHA)