Prof. Dr. Ak: Deve kuşu eti, kırmızı et açığını kapatabilir

Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi'nde 1997 yılında kurulan çiftlikte, deve kuşu üzerine akademik çalışmalar yapılıyor. 12 yetişkin deve kuşunun bulunduğu çiftlikte, üretim de yapılıyor. Çiftlikteki 8 dişi deve kuşundan, yılda ortalama 400 yumurta alınıyor. Bir deve kuşu yumurtası yaklaşık 100, bir haftalık civciv 800, deve kuşunun ham derisi ise 700 liraya satılıyor. Deve kuşundan elde edilen ürünlerin maddi değerinin yüksek olduğunu belirten Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölüm Başkanı Prof. Dr. İbrahim Ak, etinin ise kırmızı ete alternatif olabileceğini söyledi. Devekuşu etinin kolesterol içeriğinin düşük olduğunu belirten Prof. Dr. İbrahim Ak, “Deve kuşu üretimi desteklenirse kırmızı et açığını kapatabilir” dedi.

'DEVE KUŞUNUN DERİSİ ÇOK DEĞERLİ'

Deve kuşunun eti ve derisinin önemli ürün olduğunu belirten Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölüm Başkanı Prof. Dr. İbrahim Ak, “Günümüzdeki bulunma amacı eğitim ve uygulama. Öğrencilerimize ve üreticilere bilgi verdiğimiz uygulama çiftliği diyebiliriz. Devekuşu, Türkiye'nin birçok bölgesinde yetiştirilebilecek olan kanatlı hayvan türlerinden biri. En önemli ürünleri ise eti ve derisi. Tüyü, yumurtası, yağı gibi ürünleri de kullanılır fakat iki ana ürünü değerli. Her birinden yaklaşık 1,5 metrekare deri çıkıyor. Bu da fil ve timsah derisinden sonra en değerli derilerden biri. En fazla talep edilen ürünlerden biri derisi. Avrupa'dan, özellikle Belçika'dan sürekli deri ile ilgili talepler var. Türkiye deri sanayisinde de çok iyi. Bular işlendikten sonra deriyle ilgili mağazalarda rahatlıkla iyi fiyatlara satılabilecek ürünlerden bir tanesi. Diğer hayvanlarda önemli olmayan deri bunlar da çok önemli. Ham derinin satış fiyatı 100 dolar civarında. Deri işlendikten sonra, bir cüzdan ortalama 100 avro, bir çanta 400-500 avro civarında. İki fiyat arasında ciddi ir fiyat farkı var.  Ham deri olarak satmak yerine işlenmiş olarak satmak çok daha faydalı. Her türlü deri sanayinde kullanılıyor” dedi.

‘DEVEKUŞU, KIRMIZI ET İHTİYACINA DESTEK OLABİLİR’

Deve kuşu etinin özelliklerinden bahseden Prof. Dr. Ak, “Deve kuşu etinin en önemli özelliği ise kolesterol ve yağ içeriği çok düşük. Et üretim potansiyeli de yüksek. Bir devekuşundan yılda yaklaşık 25 tane civciv alma şansımız var. Bu da yıl da kesime gelebilecek hayvan demektir. Sığır ve koyuna oranla avantajlı hayvan türü diyebiliriz. Kırmızı ete alternatif değil ama destek olabilecek bir üretim şekli diyebiliriz. Üreme gücü fazla ve iklim koşullarının uygun olması bu hayvanın Türkiye'de yetiştiriciliği için uygun bir iklim yaratıyor. Burada tüketicinin de bu eti talep etmesi gerekiyor. İhracatta söz konusu olabilir. Deri ve yağ olmak üzere birçok ürünü ihracat değeri olan ürünler” diye konuştu.

‘DEVE KUŞU HER BÖLGEDE RAHATLIKLA YETİŞTİRİLEBİLİR’

Deve kuşunun bakımı en kolay hayvan türlerinden biri olduğunu belirten Prof. Dr. Ak, “Sundurma tipi barınaklar ihtiyaçlarını görebiliyor. Artı ve eksi 40 dereceye kadar dayanabilen bir hayvan. Sığır ve koyuna verdiğimiz her besini tüketebiliyor. Tavuk gibi sürekli fabrikaya bağımlı değilsiniz. Türkiye de Doğu Karadeniz hariç hemen hemen her bölgede yetiştirebilirsiniz. Yağışın düşük ve sıcaklığın çok da düşük olmadığı bölgeler üretim için daha verimli” dedi.

“BİR HAFTALIK CİVCİVİN FİYATI 800 LİRA”

Deve kuşlarının gelişim süreçlerini anlatan Prof. Dr. Ak, “Yumurtadan çıkan civcivler yaklaşık 2 yaşında ergin dişi oluyor ve yumurtlamaya başlıyor. Erkekler de yaklaşık 3 yaşlarında çiftleşmeye başlıyor. Dişiler, Bursa bölgesinde şubat, mart ayı gibi yumurtlamaya başlıyor. Eylül, ekim gibi yumurtlama sezonu sona eriyor. Türkiye ortalaması yılda 50 civarında yumurta verdiğini söyleyebiliriz. Yumurtası, tavuk yumurtasının besin değeriyle aynı. Bir yumurta yaklaşık 2 kilogram kadar. 30 tavuk yumurtasına eş değer. Yumurtasının kabuğu dahil değerlendiriliyor. Boş yumurtalar yaklaşık 80 lira civarında satılıyor. Damızlık yumurtalar ise 200 lira civarında. Bir haftalık civcivlerin fiyatı da 800 lira civarında değişiyor” şeklinde konuştu.

“DESTEKLENDİĞİNDE KIRMIZI ET AÇIĞINI KAPATABİLİR”

Türkiye'de deve kuşu yetiştiriciliğinin az olduğunu belirten Prof. Dr. Ak, sözlerine şöyle devam etti: “Kanatlı dediğimizde aklımıza sadece tavuk geliyor. Türkiye'de şu an kanatlı hayvan varlığının yüzde 99'unu tavuk oluşturuyor. Geri kalan kısmını da kaz ördek gibi canlılar oluşturuyor. Diğer hayvan türlerinde olduğu gibi sektör oturana kadar hayvanların üretimi de desteklenebilir. Bu şekilde olursa Türkiye'de hem üretim, tüketim, ihracat ve istihdam açısından ve kırmızı et açığını kapatma noktasında önemli bir destek olarak değerlendirilebilir. Dileriz ki bu hayvan türünden yeterince faydalanabiliriz”

Muammer İRTEM- Semih ŞAHİN/BURSA, (DHA)