WWF'den kuraklık uyarısı: 10 şehir küresel yüksek risk listesinde

WWF- Türkiye'den yapılan açıklamada, Türkiye'nin artan nüfusu ve büyüyen kentleri ile su sıkıntısıyla karşı karşıya olduÄŸu, iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin de etkisiyle su fakiri olma yolunda ilerlediÄŸine dikkat çekildi. Bir nehrin kaynağından denize döküldüÄŸü noktaya kadar başından geçenleri anlatan 'Suyun YolculuÄŸu' belgeselinin de tanıtıldığı online toplantıda 'Su Biterse Herkes Susar' kampanyası ile karar vericiler, iÅŸ dünyası ve bireyler su kaynaklarımızı koruma seferberliÄŸine davet edildi.

SU KRÄ°ZÄ° KAPIDA

Bütün bilimsel verilerin hem küresel ölçekte hem de Türkiye için su krizinin kapıda olduÄŸunu ortaya koyduÄŸuna iÅŸaret edilerek, ÅŸu uyarıda bulunuldu:

“Bugün artık iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin etkilerini ülkemizin de içinde bulunduÄŸu Akdeniz Havzası'nda ortalama sıcaklıkların artması, yağışların azalması ve kuraklık ÅŸeklinde yaşıyoruz. MusluÄŸumuzdan akan ve kolayca eriÅŸilebilir gördüÄŸümüz suyun deÄŸerini ne yazık ki barajlardaki su seviyeleri alarm verdiÄŸinde fark ediyoruz."

SULAK ALANLARIN YARISI SAÄžLIKLI YAPISINI KAYBETTÄ°

WWF- Türkiye BaÅŸkanı UÄŸur Bayar, Dünya Ekonomik Forumu'nun 2021 yılı Küresel Risk Raporu'na göre, önümüzdeki 10 yıl boyunca dünya ekonomisini etkileyecek ilk beÅŸ riskin bulaşıcı hastalıklar, kitle imha silahları ile iklim krizi, biyolojik çeÅŸitlilik kaybı ve su krizini de kapsayan doÄŸal kaynak krizi olduÄŸunu belirtti. Türkiye'nin su kaynaklarının da risk altında olduÄŸunu söyleyen Bayar, “Son 50 yılda Türkiye'deki sulak alanların yarısı, su miktarı ve kalitesi bakımından, saÄŸlıklı yapısını kaybetti. Bir baÅŸka deyiÅŸle üç Van Gölü büyüklüÄŸünde sulak alan ekolojik iÅŸlevini yitirdi" dedi.

RÄ°SK HEM YÜZEY HEM YER ALTINDA

Riskin sadece yüzey sularıyla da sınırlı olmadığı, yer altı su seviyelerinin de alarm verdiÄŸini kaydeden Bayar, “Orman alanlarımızı kaybetmemiz de kuraklığa zemin hazırlayan bir baÅŸka etken. Su kaynaklarının yönetiminde ve kentleÅŸme, tarım, gıda, üretim, enerji gibi alanlarda doÄŸayı gözardı eden yaklaşımlar, hidrolojik müdahaleler ve sürdürülebilir olmayan uygulamalar karşısında susuzluk riskini daha ciddi ve sistemli ele almak zorundayız" diye konuÅŸtu.

10 KENT KÜRESEL YÜKSEK RÄ°SK LÄ°STESÄ°NDE

Akarsular ve göllerin sadece barındırdıkları canlılar için deÄŸil, insan için de yaÅŸam kaynağı olduÄŸunu belirten WWF Küresel Tatlısu Programı BaÅŸkanı Stuart Orr, WWF'in gerçekleÅŸtirdiÄŸi Su Riski Filtresi çalışmasına göre küresel ölçekte su riski yüksek ÅŸehirlerin arasında Türkiye'den 10 ÅŸehrin yer aldığını vurguladı. Orr, bu ÅŸehirleri Ä°stanbul, Ankara, Ä°zmir, Gaziantep, Diyarbakır, Bursa, Mersin, Konya, Adana ve Antalya olarak açıkladı.

SEFERBERLÄ°K ZAMANI

Türkiye'de susuzluÄŸun bireyler, iÅŸ dünyası ve karar vericiler için ortak bir risk olduÄŸunu söyleyen WWF- Türkiye Genel Müdürü Aslı Pasinli, “Åžimdi suyumuz için seferberlik zamanı. DoÄŸada suyun doÄŸduÄŸu ve geçtiÄŸi doÄŸal alanları koruyarak, tarımda sulama yöntemlerimizi iyileÅŸtirerek, acilen damla sulamaya geçmemiz gerekiyor. Sanayide suyu kirletmeden, verimli kullanarak, temiz üretim yatırımları teÅŸvik edilmeli. Jeotermal enerji üretiminde açığa çıkan yüksek kimyasal ve ağır metal içeren atık suların geri basılması yerine yüzeysel su kaynaklarına bırakılmasının önüne geçilmeli. Denetimlerde sıfır tolerans yaklaşımı benimsenmeli. Kentlerimizde dağıtım kayıplarını ve kaçakları önlenmeli ve evlerimizde her damla tasarruf edilmeli. Tüketim alışkanlıklarımızı deÄŸiÅŸtirerek suyumuzu korumayı birlikte baÅŸarabiliriz" ÅŸeklinde konuÅŸtu.

BÜYÜK MENDERES SU RÄ°SKLERÄ°NE AYNA TUTUYOR

WWF- Türkiye, Ege Bölgesi'ne hayat veren Büyük Menderes Nehri'nde kritik seviyeye ulaÅŸan kirliliÄŸin önüne geçmek için su sorununu doÄŸa koruma açısından ele alan bir dönüÅŸüm hareketi yürütüyor. Bugün incirin yüzde 61'i, zeytinin yüzde 28'i ve pamuÄŸun yüzde 14'ü, Büyük Menderes Nehri'nin suladığı Aydın ilinden geliyor. Ancak yıllık 1,7 milyar metreküplük su potansiyeli ile Büyük Menderes, 'su riski taşıyan havza' kategorisinde. Yüzyılın sonuna doÄŸru havza sularının yüzde 50 oranında azalması öngörülüyor. Bunun yanı sıra hızla kirlenen suyun kalitesi de düÅŸüyor. Büyük Menderes örneÄŸinden hareketle Türkiye'nin karşı karşıya bulunduÄŸu su risklerine dikkat çekilen toplantıda, nehrin zorlu yolculuÄŸu üzerinden su kaynaklarının durumuna ayna tutuldu.

Ä°LHAM OLACAK

Büyük Menderes Havzası'nda su kaynaklarının korunması ve sürdürülebilir yönetimi için yürütülen çalışmalara deÄŸinen WWF- Türkiye Tatlı Su ve Sulak Alan Programı Kıdemli Uzmanı Eren Atak ise hedeflerinin havzada doÄŸayı korurken suyun daha verimli kullanıldığı yöntemlere geçiÅŸi saÄŸlamak olduÄŸunu söyledi. Atak, “YaÄŸmur suyu hasadından tarımda verimli sulama yöntemlerine, sanayide temiz üretim uygulamalarından, doÄŸa koruma çalışmalarına kadar iÅŸ birliÄŸi ortaklarımızla birlikte attığımız adımlarla Türkiye'nin diÄŸer akarsu havzalarına ilham verecek bir çabanın içindeyiz" dedi.

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)