Antalya'da bir çöp denizi...

2025 yılı 'Çevre Başkenti' seçildiği belirtilen Antalya’da kötü görüntülerin oluştuğu sahilde araçlar caretta yuvalarını eziyor. Bazı vatandaşlar mangal ateşi artıkları ve tüm kumsalı kaplayan çöplerin içinde denize giriyor.

Kentin doğa harikalarından Aksu Çayı ile Beşgöz Deresi arasında, ormana sınır Kumköy Sahili, uzun yıllar bölgedekiler tarafından kurulan derme çatma çardaklar ve barakalarla gündeme geldi. Eski yıllarda bölge halkının oba olarak kullandığı, pandemi sonrasında sayıları ciddi oranda artan ve kiraya bile verilmeye başlanan baraka şeklindeki çardaklar, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın yıkım kararı üzerine önceki aylarda Aksu Belediyesi ekipleri tarafından kaldırıldı. Barakalara ait atıkların da temizlendiği kumsalda ciddi düzeyde çöp kaldı. Bölgeyi kullanmaya devam eden Antalya ve dışından gelen tatilciler, çöplerini kumsalda bırakıyor.

UYARI TABELASI ÜZERİNE ÇÖP ASMIŞLAR

2021 yılının Mart ayında Cumhurbaşkanı kararıyla 'Nesli tükenme tehlikesindeki deniz kaplumbağalarının yuvalama alanı' ilan edilen 1,5 kilometrelik kumsalın yaklaşık 300 metrelik bölümü, geçen yıl Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca temizlenerek halk plajı olarak hizmete açıldı. Bu alan ile barakaların kaldırıldığı çöplüğü andıran alan arası, bariyerle ayrıldı. Bakanlık sorumluluğundaki halk plajı alanı her gün temizlenirken, belediyelerin sorumluluğundaki diğer bölge ise çöplüğe dönmüş vaziyette. Plaj girişinde 'Dikkat Deniz Kaplumbağası Yuvalama Alanı' yazılı uyarı tabelası da bulunuyor. Ancak bazı vatandaşların bu tabelaya içtikleri içki şişelerinin çöpünü poşetle astıkları görüldü.

BARAKALARIN YERİNİ KARAVAN VE ÇADIRLAR ALDI

Aksu Belediyesi'nin plajın birçok noktasında 'Kumköy Sahiline konaklama amaçlı her türlü yapı, karavan, çadır vs. yerleştirilmesi yasaktır' yazılı tabelaları bulunmasına rağmen, sahilde çok sayıda karavan ve çadır kurulduğu ortaya çıktı. Çöplük yığınları görüntülerinin oluştuğu kumsalda, yasak olmasına rağmen karavancılar ve çadırlar yer alıyor. Ayrıca ‘Deniz Kaplumbağaları Yuvalama Kumsalı’ olması nedeniyle özel koruma önlemleri alınması gereken kumsalda, bölgeden veya Antalya dışından gelen tatilcilerin kumların üzerinde mangal yaktıkları da görüldü.

‘ESKİDEN 30 ÇARDAK VARKEN 500'Ü AŞMIŞTI’

Bölgedeki caretta yuvalarının koruma çalışmalarını üstlenen Ekolojik Araştırmalar Derneği (EKAD) ekipleri, çöplerin arasındaki yuvaları korumaya çalışıyor. EKAD Başkanı Dr. Ali Fuat Canbolat, “Bu bölgede ilk olarak 1999 yılında çalışmalara başladığımızda 30 tane çardak vardı. Geçen yıl sanırım 500'ün üzerindeydi. Bir şekilde iş kontrolden çıktı. Neredeyse denize sıfır çardaklar yapılmaya başlandı. Bunlar da doğal olarak çardaklar yapılırken ve toplanırken kumsala çok ciddi zararlar verdi. Orada yaşayan insanlarla diyaloğumuz çok iyiydi. Kaplumbağaların korunması için mücadele ediyorlardı. Ama o çardaklar yapılırken ve sökülürken kumsal yapısını bozucu etkileri vardı. İşin ilginç tarafı çardakların sayısı 30'dan bir anda 500'e çıktı. Bu az bir rakam değil. Ve artık çardaklar kiralanır hale geldi. Özellikle pandemi döneminde kiralanıyordu. Yani artık iş ekonomiye döndü. Herhangi bir gider sistemi yok, kanalizasyon sistemi yok, suyu yok. Ama market bile kurulmaya başlamıştı, yani artık bir şehir haline dönüşmüştü ve sonra hepsi kaldırıldı" dedi.

İNSAN SAĞLIĞI İÇİN DE PROBLEM

Bu yılın nisan ayı sonunda bölgeyi ziyaret ettiğini anlatan Dr. Canbolat, “O dönem çardaklar yeni kaldırılmıştı. Bu çardakların ahşap yapılarından bahsetmiyorum. Kalan çöplerden bahsediyorum. İnanılmazdı kumsal. Şimdi geldiğimde yine baktım. Evet, belediyenin oradaki büyük çöpleri topladığını biliyorum. Ama hala var mı, var. Daha titiz çöplerin arındırılması lazım. Kum eleme makineleri var, o araçlarla yapılması lazım. Çöplerin çoğu da plastik. Bunların bir bölümü rüzgarla denize ulaşıyor. Sadece deniz kaplumbağaları için değil bu plastik sorunu, insan sağlığı için de problem. Yani bir şekilde belediyenin bir hamle yapıp, daha ayrıntılı bir temizlik yapması gerekiyor" diye konuştu.

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)-