Kaleiçi surları yönergeye takıldı

Antalya'da milattan önce 158'de kurulan ve binlerce yıllık tarihinde birçok medeniyete ev sahipliği yapan Kaleiçi'ni çevreleyen surların büyük bölümü, 1914 ve 1930'lu yıllarda yıkıldı. Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı eseri surlardan geriye kalan ve Kaleiçi'nin değişik bölgelerindeki toplam 6.5 kilometrelik bölümü de uzun yıllardır yıkım tehlikesiyle karşı karşıya.

24 YILLIĞINA BAKANLIĞA TAHSİS EDİLDİ

Yıkım tehdidi altındaki surların restorasyonu için, surların mülkiyetinin ait olduğu Antalya Büyükşehir Belediyesi, Vakıflar Bölge Müdürlüğü, Muratpaşa Belediyesi, Ziraat Bankası ve Maliye Bakanlığı gibi kurumlar tarafından Antalya Rölöve ve Anıtlar Bölge Müdürlüğü aracılığıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı'na 24 yıl süreyle tahsis işlemi yapıldı. Ancak Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, tahsis işleminin 2863 sayılı kanunun 13 ve 14'üncü maddeleri gereğince yürütülen işlemlere ilişkin yönergeye aykırı olduğuna hükmetti.

YÖNERGEYE UYGUN YAPILSIN TALİMATI

Genel Müdürlük, Antalya Büyükşehir Belediyesi'ne ait 11 adet taşınmaz üzerinde bulunan sur duvarlarının rölöve, restitüsyon, restorasyon, inşaat mühendisliği projeleri ve restorasyon uygulamalarının yapılabilmesi için tahsise ilişkin başvuruyla ilgili Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü'ne yazı gönderd. Yazıda, sözkonusu taşınmazların bakanlığa tahsis edilmesine yönelik herhangi bir bilginin Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'ne iletilmediği belirtildi. Yazıda, bu doğrultuda konuya açıklık getirilerek, 11 taşınmazın Antalya Müze Müdürlüğü'nce 2863 sayılı kanun kapsamında incelenmesi sonucu bilgi ve belgelerin Genel Müdürlüğe gönderilmesi ve bundan sonraki işlemlerde yönerge maddesine uyulması uyarısında bulunuldu.

ORTA BURÇ SURLARINA BETON

1930'lu yıllarda Antalya Belediyesi tarafından şehir rüzgar almadığı gerekçesiyle Tophane'den Hıdırlık Kulesi'ne kadar uzanan surların önemli bölümü yıktırılırken, yıllar sonra ise Yat Limanı'nda 'Orta Burç' olarak bilinen surların içindeki galeriler beton sıvayla donatıldı. Binlerce yıllık tarihi değerlerin galerileri, Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesindeki vakıf tarafından işletilen Türk Evleri ve orta burçlar, bir özel sektör firması tarafından kafe-restoran ve pansiyon olarak hizmet veriyor.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN 2007'DE TALİMAT VERDİ

Önemli bölümü rüzgar almadığı gerekçesiyle yıkılan ve sonraki süreçlerde bakımsızlık ve ilgisizlik kurbanı olarak kaybolan surlardan günümüze 6.5 kilometrelik kısmı kaldı. Dünyaca ünlü Hadrian Kapısı, Yat Limanı'nın seyir terası konumundaki Orta Burçlar gibi geriye kalan surlar, 2007 yılında dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Antalya ziyaretinde dikkatini çekti. Dönemin Kültür ve Turizm Bakanı'nın da katıldığı ziyarette Erdoğan'ın, burçlarla ilgili talimat verdiği ortaya çıktı.

YAZIŞMALAR YAPILDI

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın ilgili kurumlarının resmi yazışmalarında da belirtilen talimatta Erdoğan, Kaleiçi surlarının korunması ve restore edilmesini istedi. Erdoğan'ın bu talimatı üzerine 2007 yılında çalışma başlatıldı, ancak kurumlar arasındaki birkaç yazışmadan sonra konuyla ilgili çalışma devam etmedi. 10 yıl sonra Antalya Valiliği öncülüğünde, Kaleiçi'ne yönelik projeler kapsamında fark edilen talimatın uygulanması için Antalya Rölöve ve Anıtlar Bölge Müdürlüğü'nce 2016'nın son aylarında yeni bir çalıma başlatıldı. Toplam 6.5 kilometrelik surların çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarına ait olduğu belirlendi. Surların sahibi olan kurumlardan tahsisi yapıldı.

İHALE BU YIL PLANLANIYORDU

Surların tek bir kuruma devredilme çalışmalarının ardından restorasyon projeleri için ihale hazırlıkları başlatıldı, ancak yönergeye uygun olmadığı gerekçesiyle bu yıl planlanan ihale de yapılamadı. İhalenin 2018 yılında, uygulama projesinin ise 2019 başlatılması öngörülen surlarda, sur mazgalları, gözetleme kuleleri, derzler tamamıyla elden geçirilecek, yıkılma tehlikesi olanlar güçlendirilecek. Bu kapsamda özellikle Hadrian Kapısı'nın cephe temizliği yapılacak. Surların üzerinde yeni bir yürüme sirkülasyon programı hazırlanacak. 20 milyon TL'nin üzerinde proje ve uygulama maliyeti öngörülüyor. Orta Burç'ta galeriler içine dökülen betonlar da tamamen temizlenecek ve surların tamamı aydınlatılacak.

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)