Toros Sediri'nin nabzı tutuluyor

Türkiye ve Almanya işbirliğinde hayata geçirilen projeyle sedir ağacının Türkiye'deki tek doğal yaşam alanı Elmalı Sedir Araştırma Ormanı'nda 27 sedir ağacına bağlanan sensörler sayesinde ağacın doğal yaşam fonksiyonları kayıt altına alınacak.

Batı Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü (BAORAM) ve Almanya Hohenheim Üniversitesi Botanik Enstitüsü işbirliğiyle sedir ağacının Türkiye'deki doğal yaşam alanı Toros Dağları'nda büyüme dinamikleri, karbon alımı, su kullanımı ve ekonomik potansiyeli konulu araştırma projesi başlatıldı. Antalya'ya 130 kilometre mesafedeki Elmalı Sedir Araştırma Ormanı'nda, farklı yükseltilerde 27 sedir ağacına yoğun bakımdaki bir hasta kadar sensör bağlandı.

Almanya'dan Dr. Reiner Zimmerman ve Aylin Sökücü, Orman Genel Müdürlüğü'nden Dr. Akın Semerci, BAORAM'dan Dr. Neşat Erkan, Melahat Şahin, Ali Cem Aydın ve Abdurrahman Çobanoğlu'ndan oluşan proje ekibi, bu sensörler sayesinde sedir ağacının mevsimsel ve saatlik nasıl davrandığını ölçecek. Ekip, 3-8 Ekim tarihleri arasında proje çalışma alanı Elmalı Sedir Araştırma Ormanı'nda 1700 metre yükseltide daha önceden kurulan deneme alanına ek olarak 1000-1300 metre arasındaki orman alt sınırı ve 2000 metre yükseklikteki orman üst sınırında 2 deneme alanının daha yer seçimini ve sensörlerin kurulumunu gerçekleştirdi.

3 deneme alanında 9 adet sedir ağacının 24 saatlik davranış şeklini gösterecek hücresel düzeyde büyümeyi ölçen denrometri, ağaçların özsuyu akış ve gövde sıcaklığını, saatlik olarak yağış, sıcaklık, nispi hava nemi, toprak sıcaklığı ve ışık gibi bölgesel iklim parametrelerini ölçen sensörler yerleştirildi. Uzmanlar, sedir ağacının gelecekte ortaya çıkacak iklim değişikliği koşullarında strese karşı toleranslı tür olmasından dolayı alternatif tür olma potansiyelinin çok yüksek olduğunu belirtiyor.

BAORAM ve Hohenheim Üniversitesi işbirliğinde üç yıl devam edecek projeyle sedirin büyüme performansı ve stres toleransı konusunda Türkiye ve Avrupa'da ormancılık uygulamalarına yeni bakış açısı getireceği düşünülüyor. Her iki coğrafik bölgede de iklim özelliklerinde önemli değişiklikler bekleyen uzmanlar, bu çalışmayla, gelecekteki iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin azaltılması için ormanların yeniden yapılandırılmasında bir planlama aracı olarak, ormancılık kuruluşları ve paydaşlarına gerekli temel bilgileri sağlamayı amaçlıyor.

Emre BAYLAN/ANTALYA, (DHA)