Almanya'nın AGİT Talebi

Deutche Welle, uluslararası diplomasinin, Wikileaks olayı sonrası ilk defa büyük bir organizasyonda bir araya geldiğine dikkat çekerken, Başbakanı Angela Merkel?in Astana?da süren zirvede Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nı (AGİT) eleştirdiğini bildirdi. Merkel AGİT'in hâlâ sorunları çözme konusunda büyük eksiklikleri olduğunu ve bugünkü haliyle ortak uzlaşma platformundan oldukça uzak olduğunu vurguladı. Almanya Başbakanı ayrıca AGİT üyesi 56 ülkeye insan haklarının korunması konusuna önem vermeleri çağrısında bulundu. Merkel, "İnsan hakları ve temel özgürlüklere saygı konusundaki ortak taahhütlerimizin daha iyi hayata geçirilmesi, her zamanki gibi gündemimizdeki yerini koruyor. AGİT içinde kapsamlı basın özgürlüğüne de ihtiyaç vardır. Hukukî güvenlik de, hâlâ üzerinde çalışılması gereken bir konu olmayı sürdürüyor. İşte bütün bu konularda ilerlemenin ne kadar önemli olduğunu hep beraber yaşadık' dedi.

Merkel ve ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, çözülmesi gereken konular arasında özellikle Moldova'dan bağımsızlığını ilan eden Transdinyester Bölgesi ve Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki Karabağ sorununa değindi. Wikileaks skandalının Washinton'ın diğer ülkelerle işbirliğini engellemeyeceğini söyleyen Clinton ayrıca, AGİT'in Afganistan konusunda daha fazla sorumluluk almasını talep ederek, 'Bizim Afganistan'da daha güçlü bir role ihtiyacımız var. Afganistan'daki istikrarsızlık durumu, bütün AGİT ülkeleri için bir tehlike teşkil ediyor' diye konuştu. BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon da gelecekte sorunların daha erken tespit edilip krizle mücadelede daha etkin olunmasını çağrısında bulundu.

Zirveye ev sahipliği yapan ve AGİT'in bu yılki dönem başkanlığını yürüten Kazakistan'ın Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev de iki günlük zirvenin açılışında yaptığı konuşmada 'Biz, Astana'da halklarımızın geleceğinin güvenliği için ortak hareket etme amacıyla sağduyulu insanların zaferi adına bir araya geldik' dedi. En son 1999'da İstanbul'da düzenlenen AGİT zirvesinin Astana'da yapılmasının bir anlamda teşkilatın yeniden doğuşu anlamına geldiğini belirtti ve 'şimdi de etabın üçüncü ayağı başlamıştır' diye konuştu. Nazarbayev, AGİT'in özellikle uyuşturucu ticareti ve yasadışı göçle mücadele için görev alanının genişletilmesini istedi. Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev ise bu öneriyi geri çevirerek, AGİT'in krizlerin çözümünde daha etkin davranabilmesi için bağlayıcı kurallar getirilmesi çağrısı yaptı. Şiddet kullanımını önleme, müzakere ve barış görüşmelerinde alınan kararlara saygı gösterme ve çatışma içindeki bölgelerde sivil halkın haklarının güvence altına alınması gibi konularda bu kuralların gerekliliğine dikkat çekti. Medvedev AGİT'in potansiyelini kaybettiğini ileri sürdü ve modernleştirilmesi gerektiğini savundu. Bir Avrupa Güvenlik Anlaşması düzenlenmesi için kendi tasarılarını iki yıl önce Berlin'de sunduğunu hatırlatan Medvedev, Gürcistan'ı eleştirirken şunları söyledi:

'Bazı basma kalıp kurallara hâlâ ağırlık veriliyor olabilir ve bu girişim gereğinden erken de başlatılmış olabilir ama şundan hiç şüphe etmiyorum: Bir Avrupa Güvenlik Anlaşması'nın zamanı eninde sonunda gelecektir. Bugün artık hiçbir ideolojik engel veya askerî gerginlik söz konusu değildir. O nedenle sorunların çözümü için biraraya gelmek zorundayız. Tekrar ediyorum, toprak anlaşmazlıklarının çözümü kesinlikle barışcıl yollardan olmalıdır. Gürcistan yönetiminin 2008 yılında Güney Osetya'da yaptığı gibi askerî şiddet kullanımına kesinlikle izin verilmemelidir.