Madde bağımlılığı şiddeti tetikliyor. Güvenlik güçlerinin raporlarına göre her on kadından 6’sına şiddet uygulayan bireyler alkol ya da madde bağımlısı. Aile kurumu son zamanlarda büyük yara aldı. Kentleşme, göç ve popüler kültürün de etkisiyle aileler olumsuz yönde etkileniyor. Hepimizin bu topluma borcu var.  Aileleri ve toplumu uyarmak, yaşanabilecek olumsuzlukları en aza indirmek hepimizin birincil görevi ve ödevi. 2 yıldır Kaleme aldığım bir kitap çalışması için suça sürüklenmiş çocuklarla adliyelerde ve çocuk cezaevlerinde birebir görüşmeler gerçekleştirdim. Hala da görüşüyorum. Kamu yararı açısından da aileleri ve toplumu da uyarmak ve bu kanayan yaraya parmak basmak istiyorum.

Son yıllarda değişen değer yargıları, popüler kültürün etkisi, düzensiz göç ve kentleşme, eğitim kaybı, istihdamda yer alamama, aile kurumu ve birçok değer maalesef çok derin yaralar aldı. Aile çok önemli bir etken. Şöyle ki, dağılmış ve parçalanmış ailelerde büyüyen çocuklar topluma ayak uydurmada sorunlar yaşıyorlar. Eksik ve hatalı sosyalleşme süreci suça zemin hazırlıyor. Bilimsel araştırmalar gösteriyor ki, suç ve parçalanmış aileler arasında derin bağların varlığı söz konusudur. Suça karışmış çocukların aile yapıları ve çocukluk deneyimleri incelendiğinde travmalar, aile içi şiddet, sevgisizlik, yoksunluk, temel güven duygusu oluşmamış çocuklar karşımıza çıkmaktadır.

TÜİK verileri ve Çocuk ağır ceza ve çocuk ceza mahkemelerine yansıyan veriler gösteriyor ki, suça sürüklenen çocuklarda büyük bir artış söz konusu. Bu acı gerçekle yüzleşmemiz gerekiyor.

Çocukların en çok işledikleri suçlar ise; yaralama, hırsızlık, cinsel suçlar, tehdit ve uyuşturucu madde almak ve satmak suçları şeklinde sıralanıyor.

Suça karışan gençler ailede dışlanmakta, cezaevlerinde çıktıktan sonra iş bulamamakta, üretime katılamamakta, öfke ve hınçla dışlanmanın verdiği öfkeyle toplumdan intikam almaya yöneliyorlar. Kendilerini itilmiş, dışlanmış, toplumun refahından pay alamamış, ezik ve izole edilmiş bir şekilde topluma yabancılaşmakta ve değer yargılarından uzaklaşmaktadırlar. Hatta çetelere, suç organizasyonlarına katılmaktan çekinmemektedirler. 

Aile içinde yaşanan olumsuz koşullar, ilişkilerde bozulma, aidiyet duygusunun azalması, boşanma çevre, bireysel sebepler, sosyal medya, kitle iletişim mecraları, ekonomik ve toplumsal nedenler çocukların ve toplumun dokusunu olumsuz etkileyerek çocukların suça sürüklenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Çocuk mahkemeleri ve Çocuk Ağır ceza mahkemelerine düşen ceza davalarındaki ürkütücü artış ve ciddi yükseliş ülke geleceği açısından önemli bir toplumsal soruna dönüşmüş durumda.

Güvenlik birimlerine 2019 yılında gelen veya getirilen çocukların karıştığı olay sayısı 511 bin 247 oldu. Bu olaylarda çocukların %46,1'inin mağdur olarak, %32,9'unun kanunlarda suç olarak tanımlanan bir fiili işlediği iddiasıyla (suça sürüklenme), %15,1'inin bilgisine başvurma amacıyla, %3,4'ünün kayıp (hakkında kayıp müracaatı yapılıp daha sonra bulunan), %2,5'inin ise bu nedenlerin dışındaki diğer nedenlerden dolayı güvenlik birimlerine geldiği tespit edildi.

Güvenlik birimlerine gelen veya getirilen çocukların karıştığı olay sayısı 2019 yılında, 2018 yılına göre %5,8 oranında artarak 511 bin 247 oldu. Çocukların %50,1'inin 15-17 yaş grubunda, %25,2'sinin 12-14 yaş grubunda, %24,7'sinin ise 11 yaş ve altındaki çocuklar olduğu görüldü. Güvenlik birimlerine 2019 yılında gelen veya getirilen çocukların %65,4'ü erkek, %34,6'sı ise kız çocuğu oldu.

Güvenlik birimine gelen veya getirilen çocukların karıştığı olayların 168 bin 250'si suça sürüklenme nedeni ile gerçekleşti. Bu çocukların %31,7'sine yaralama, %25,6'sına hırsızlık, %8,1'ine Pasaport Kanunu'na muhalefet, %6,9'una göçmen kaçakçılığı, %4,6'sına ise uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak, satmak veya satın almak suçları isnat edildi.

Güvenlik birimlerine mağdur olarak gelen 235 bin 931 çocuğun %87,5'ini suç mağduru, %12,5'ini takibi gereken olay mağduru çocuklar oluşturdu. Suç mağduru çocukların %53,8'inin erkek, %46,2'sinin kız çocuğu, takibi gereken olay mağduru çocukların %56,2'sinin erkek, %43,8'inin kız çocuğu olduğu görüldü.

Güvenlik birimlerine suç mağduru olarak gelen 206 bin 498 çocuğun %57,6'sı yaralama, %15,2'si cinsel suçlar, %11,0'ı aile düzenine karşı suçlardan mağdur oldu. Ayrıca mağdur çocukların %3,5'i tehdit, %2,7'si kişiyi hürriyetinden yoksun kılma, %2,1'i ise hırsızlık suçlarından mağduriyet yaşadı.

Ergenlik dönemi merak ve arayışın en yüksek olduğu dönem. Ailede bulamadığı aidiyet duygusunu arkadaşları ve yer aldığı grupta aramaya çalışırken çeşitli istismarlara da maruz kalabiliyor. Örneğin, sigaraya başlamak, madde bağımlılığı, alkol ve diğer maddelere geçiş de arkadaş ortamında ediniliyor. Girdiğim birçok duruşmada şahit olduğum bir durumu paylaşmak istiyorum.  Suça sürüklenmiş çocukların bir çoğu heyecan ve adrenalin olsun diye  Avm’lerde, evlerde ve araçlardan hırsızlık yapmak suretiyle arkadaşlarıyla bahse giriyor. Kendini ön plana çıkarmak, yer aldığı grupta, ortamda kendini ispatlamak, büyüdüğünü göstermek, saygınlık görmek amacıyla suçlara bulaşıyor. Hapise girip çıktığında da geldiği mahallede kendince itibar ve saygınlık kazandığını düşünüyor.

2017 yılında çocuk ağır ceza mahkemesine gelen dosya sayısı 6 bin 600 iken 2022 yılında bu sayı yüzde 53 oranında artarak 10 bin 105’e yükseldi. Yine 2017 yılı içinde açılan dosya sayısı 3 bin 143 iken 2022 yılında yüzde 62 oranında artarak 5 bin 98 olarak gerçekleşti. 2021 yılından ise devreden dosya sayısı 4 bin 477 oldu. Çocuk ceza mahkemelerine baktığımızda ise 2017 yılı içinde açılan dosya sayısı 40 bin 505 iken 2022 yılında açılan dosya sayısı yüzde 13 artarak 45 bin 718’e yükselmiş.

2022 yılında çocuk ceza ve çocuk ağır ceza mahkemesine gelen toplam dosya sayısının 91 bin 619 olduğunu ve son 5 yılın en yüksek düzeydedir. 2022 yılında çocuk ağır cezada 10 bin 105, çocuk cezada ise 81 bin 514 gelen dosya sayısı bulunmaktadır. Bu rakamlar maalesef son 5 yılın en yüksek rakamlarıdır.

Çocuk ceza ve çocuk ağır ceza mahkemelerindeki dosya sayıları artarken aynı zamanda mahkumiyet sayılarının da arttığını gözlemliyoruz. 2022 yılında çocuk ağır cezada 1.979 çocuğa mahkumiyet kararı verilirken çocuk ceza mahkemesinde de 20 bin 800 çocuğa mahkumiyet kararı verilmiştir. 2022 yılında çocuk ağır ceza mahkemesinde beraat kararı verilen çocuk sayısı 1.209 olurken çocuk cezada ise bu rakam mahkumiyet kararının çok altında kalarak 9 bin 607 olarak gerçekleşmiştir. Çocuk ağır cezada mahkumiyet kararı 2017-2022 yılları arasında yüzde 40 artmış.

Cumhuriyet başsavcılıklarında soruşturma evresinde suça sürüklenen çocukların dosya ve suç sayılarının da düşündürücü boyutlardadır. “2022 yılında soruşturma evresindeki dosya sayısı 289 bin 914, suç sayısı 607 bin 489 ve suça sürüklenen çocuk sayısı 294 bin 804’tür. Bu yıl içinde açılan dosya sayısı 185 bin 189, suç sayısı 381 bin 101 ve suça sürüklenen çocuk sayısı 171 bin 890’dır.

Çocuk ceza ve çocuk ağır ceza mahkemelerinde sanık sıfatında bulunan çocukların toplamı 45 bin 645’tir. Bu çocuklarımızın %85’i erkek, yani erkek çocuk sanık sayısı 40 bin 26 iken kız çocuk sanık sayısı 5 bin 627’dir. Ayrıca yabancı uyruklu toplam çocuk sanık sayısı 2 bin 924 iken bunların 214’ü sanık kız çocuğu ve 2 bin 924’ü de sanık erkek çocuklar.