Bilim zihin okumayı başardı

Hafızamızın işleyişi hâlâ birçok gizemi barındırıyor. Ancak Amerikan araştırmacılar, beynin görsel nesneleri nasıl “sınıflandırarak” arşivlediğini ortaya koyarak bu gizemlerden birine ışık tuttu. USC (University of Southern California) bünyesindeki ekip, epilepsi tedavisi gören 24 hasta üzerinden yürüttükleri çalışmada, beyin sinyallerini kullanarak kişilerin hangi tür görseli hatırladığını tespit etmeyi başardı.

BEYNİN DOSYALAMA SİSTEMİ: KATEGORİLERE GÖRE HATIRLAMA

Araştırmanın çıkış noktası, beynin özellikle de hipokampusun her nesneyi tek tek hafızada tutmasının mümkün olmayacağı yönündeki bilimsel varsayımdı. Dolayısıyla bir tür “kategorik dosyalama sistemi” olmalıydı. Bu varsayımı test etmek için, beş farklı nesne kategorisine ait görseller epilepsi hastalarına gösterildi: hayvanlar, bitkiler, binalar, araçlar ve küçük aletler.

Katılımcılar bu görselleri hatırlamaya çalışırken, zaten epilepsi tanısı için beyinlerine yerleştirilmiş olan elektrotlar aracılığıyla hipokampustaki nöron aktivitesi kaydedildi. Makine öğrenimi algoritmalarıyla bu sinyaller çözümlendi ve hangi kategorideki görselin hatırlandığı yalnızca beyin verilerine bakarak başarıyla tahmin edildi.

ZİHİN OKUMA MI, BİLİMSEL SIÇRAMA MI?

Araştırmanın başyazarı Prof. Dong Song, bu başarıyı şöyle yorumluyor:

“Gerçek zamanlı olarak, bir kişinin zihninde hangi türde görseli hatırladığını yalnızca beyin sinyallerinden çözümleyebiliyoruz. Bu, beynin nesneleri kategori temelli olarak dosyaladığını doğruluyor.”

Elde edilen bulgular, yalnızca nörobilim açısından değil, aynı zamanda sağlık teknolojileri açısından da büyük önem taşıyor. USC Nörorestorasyon Merkezi’nden Prof. Charles Liu, bu verilerle hafıza kaybını tedavi edecek beyin protezleri ve nöroteknolojik çözümler geliştirilebileceğini vurguluyor.

(Cumhuriyet)