Bu hastalık sessizce ilerliyor

Merkezi sinir sistemini etkileyen Multipl Skleroz (MS), genellikle 20-40 yaş arasında görülen kronik otoimmün bir hastalık. Dünya genelinde yaklaşık 3,5 milyon, Türkiye'de ise 85 binin üzerinde bireyi etkiliyor. Toplumda farkındalığı hâlâ sınırlı olan bu hastalığa dikkat çekmek için her yıl 30 Mayıs, "Dünya Multipl Skleroz (MS) Günü" olarak anılıyor.

YAPAY ZEKA ÇİZDİ

Bu sene Türkiye MS Derneği, bir ilaç şirketinin desteğiyle, MS belirtilerini "MSafeler" temalı yapay zekâ destekli eserlerle anlattı. Yapay zekâ destekli sanat eserleri, MS'in yeterince bilinmeyen semptomlarına ışık tuttu. Genellikle başka sağlık sorunlarıyla karıştırılabilen bu belirtileri sanatın diliyle anlatmayı amaçlayan proje, katılımcıların büyük ilgisini çekti. Türkiye MS Derneği Başkanı Doç. Dr. Melih Tütüncü, MS tanısının her 5 dakikada bir kişiye konduğu gerçeğini hatırlatarak, "MS, kişinin sinir sistemiyle beden arasındaki iletişimi bozan ve farklı şekillerde seyreden karmaşık bir hastalıktır. Her bireyde farklı belirti ve şiddette görülmesi nedeniyle bu hastalığa 'Binbir suratlı hastalık' da deniyor. Binbir suratlı olması tanıyı da zorlaştırıyor. Bu nedenle hem toplum hem de sağlık profesyonelleri düzeyinde farkındalık; tanı, hastalık ve tedavi süreci açısından kritiktir" diye konuştu.

GÜNEŞ IŞIĞI ÇOK ÖNEMLİ

Türkiye MS Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serkan Demir ise D vitamini eksikliği, sigara, tuz, obezite, güneş ışınlarına daha az maruz kalma ve işlenmiş gıda tüketiminin MS riskini artırdığına dikkat çekerek, şöyle dedi: "Ekvatordan kuzeye doğru gidildikçe yani güneşten uzaklaştıkça MS riski artıyor."

İLK ATAK UYUŞMA İLE GELİYOR

Kişinin nörolojik bulgusu 24 saatten fazla sürüyorsa tehlike sinyallerinin çalmaya başladığını belirten Prof. Dr. Demir, dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle vurguladı: "Puslu görmek, dengesizlik, çift görme, uyuşma 24 saatten fazla devam ediyorsa, uyuşma geçmiyor yayılıyorsa sağlık kuruluşuna başvurulmalı. Genelde hastalarımızda ilk gelen atağın uyuşma olduğunu görüyoruz."

KUZENLERDE SIK RASTLANILIYOR

Bulanık görme, çift görme, ellerde uyuşma, idrar kaçırma, yorgunluk, bilişsel unutkanlığın MS belirtileri arasında yer aldığını söyleyen Doç. Dr. Tütüncü, "Genetik yatkınlık olması gerekmiyor. Yüzde 11.9 ailesel geçişi var. Bütün aile üyelerini etkileyebilir. Yatay geçişle en çok kuzenlerde rastlanılıyor. Kadınlarda risk 3 kat daha fazla. Toplumda yüzde 72 kadınlarda, yüzde 28 erkeklerde görülüyor" dedi.

DÜNYANIN EN İYİ YAPAY ZEKA ÖDÜLÜ

Yapay zekanın MS'in tedavisinde kullanılmaya başladığını söyleyen Prof. Dr. Demir, "ABD ve Avrupa kongrelerinde bildirimleri yapılıyor. Tüm data ve semptomlar yapay zekaya yüklendi. MS yapay zeka teknolojimiz ile geçen yıl 'Dünyanın en iyi aplikasyon ödülü'nü aldık. Yapay zekanın MS tanı ve tedavisinde rolü büyük. Ama yine de hekimin yerini alamaz. Yapay zekanın empati eksikliği var. Hekim, hastanın yol arkadaşı. MS hastasının her an yanında. 35 sene hastayı takip edince, aileden biri gibi oluyor" dedi.

(Sabah)