Depremde can kurtaracak teknoloji

AFAD tarafından Samsun'da yapılan deprem tatbikatında Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Geçin tarafından TÜBİTAK-1001 Ulusal Deprem Araştırma Programları kapsamında geliştirilen 'Akıllı Sensör Teknolojisi Kullanan Deprem İzleme Sistemi', ilk kez denendi. Binalara yerleştirilen cihaz, binanın ekseninin kaydığını 120 saniye içerisinde merkeze bildiriyor. Ardından binada sağ kalan kişilerle bağlantı kuruluyor, yaralı ve bina durumuna ilişkin bilgi alıyor. Cihaz, tüm yapılara yerleştirilerek afet anında anlık veri ve iletişim aracı olarak kullanılması hedefleniyor.

PROJE İKİNCİ AŞAMADAN OLUŞUYOR

Projeye ilişkin bilgi veren Mustafa Geçin, "Projemizin ismi, 'Akıllı Sensör Teknolojisi Kullanan Deprem İzleme Sistemi.' TÜBİTAK'ın Ulusal Deprem Araştırma Programları kapsamında destek alan bir proje. Projemiz, 2 aşamada önemli bir çalışma prensibi ortaya koyuyor. Bunlar deprem esnası ve deprem sonrası. Bugün, burada tatbikatta deprem sonrası yıkılmış bir bina içerisinde yer alan enkazzedelerden ses almak üzerine çalışma ortaya koyuyoruz. İlk aşamada ise bina depremi algıladığı andan itibaren saniyeler içerisinde hangi binaların yıkılıp yıkılmadığıyla alakalı verileri, merkezi sistemde toplayarak hata raporlarının ayıklaması gibi her şeye dair 120 saniye içerisinde, afet bittikten sonra hangi binaların yıkıldığıyla ilgili bilgileri afet yönetim sistemi iletmek. Bu şartlar altında elimizdeki kurtarma operasyonları için kullanılacak malzemeler, teçhizat ve insan gücünü verimli bir şekilde ortaya koymak için çalışıyoruz. İkinci aşamada ise yıkılmış bir bina içerisinde kalan, üretmiş olduğumuz proje kapsamındaki cihazlardan enkazzedelerin seslerini algılayarak sağlık durumlarını belirleyebilmek, yanlarında varsa onlarla birlikte canlı olan kişilerin sayılarını bilebilmek. Enkaz altında canlı tespiti sağlamak amacıyla şu an bu proje burada gerçekleştirilmiş durumda" dedi.

'MERDİVEN BOŞLUKLARINDA OLMASI GEREKEN BİR CİHAZ'

Cihazın zorunlu hale getirilmesi gerektiğini belirten Geçin, "Bir yangın söndürme tüpü binalarda zorunluysa bu cihazların da etkin bir şekilde kullanılabilmesi için her katta olması gerekiyor. Zorunlu olarak merdiven boşluklarında olması gereken bir cihaz. Bu cihazlar bina yıkıldıktan sonra etrafa dağılacaklar. Dolayısıyla elimizdeki görmüş olduğunuz enkaz haberleşme cihazı ile bir enkazda yer alan 20'ye yakın cihazla uzaktan bağlanabiliyoruz. Seçmiş olduğumuz cihazlara bağlanarak enkaz altında 'Sesimi duyan var mı' şeklinde konuşarak, daha net bir şekilde onların bizi duymasını, bizim de onların duymasını sağlıyoruz. Depremlerin gece olması sebebiyle İHA'ların kalkması, hava şartları gibi dezavantajlar oluşabiliyor. Uydulardan çekilen fotoğrafların bir araya getirilmesi, hangi binaların yıkılmasının anlaşılması, bunlar 1 günün üzerine çıkabilen parametreler. Bu sistem eğer hayata geçmiş olursa, olası bir deprem sonrasında yıkılan binaların sayılarını saniyeler içerisinde merkezi yönetimi sisteminde bunları görebilecek ve hangi binaların yıkıldığını tespit edecektir" diye konuştu. 

Gökhan İÇKİLLİ-Gökçen ÖZEN/SAMSUN, (DHA)