Derneklerin Kuruluşu ve Tabii Olduğu Yükümlülükler

Dernek kurma süreci, önceden herhangi bir izin alınmasını gerektirmez. Yine de, hukuki kişilik elde edebilmesi adına, derneğin oluşturulduğu bölgenin en üst düzey idari yetkilisine bir kuruluş beyanında bulunulması zorunludur. Vakıf kuruluşuna benzer şekilde dernek kurucuları da, hukuki işlem yapabilme yetisine sahip, kısıtlılığı olmayan ve 18 yaşını tamamlamış bireyler olmalıdır.

Türk Medeni Kanunu'na göre dernek statüsü kazanan kurumların oluşturulabilmesi için, en az yedi adet hukuki işlem yapabilme yetisine sahip bireyin idareye bir kuruluş beyanında bulunması gereklidir. Derneklerin faaliyet alanları, amaçlarını gerçekleştirebilmek için, tüzüklerinde tanımlanan çalışma alanları ve yöntemleri çerçevesinde sınırlıdır. Ayrıca, denetleme ve yönetim kurullarının oluşturulması mecburiyeti vardır. Bunun yanı sıra, dernekler kendiliğinden, yargı kararıyla veya genel kurul kararıyla faaliyetlerine son verebilirler.

Dernek kuruluşunun kanunlara uygun, eksiksiz ve hızlı biçimde gerçekleştirilebilmesi için sürecin uzman bir İstanbul hukuk bürosu eşliğinde yürütülmesi önerilmektedir.

Dernek Kurmak İçin Hangi Şartları Sağlamak Gerekir?

En az yedi gerçek veya hukuki kişi, önceden herhangi bir izin almadan dernek kurabilir.

Bununla birlikte, önceden izin alınmasa da hukuki kişilik kazanabilmek için idare amirliğine bir kuruluş beyanında bulunulmalıdır. Kuruluş beyanının amacı, yasa dışı amaçlarla dernek kurulmasının önlenmesidir.

Dernek Kuruluş İşlemleri İçin Hangi Belgelerin İbrazı Gerekir?

Dernek kurucuları tarafından onaylanmış bir kuruluş beyanı ve aşağıdaki belgeler, ilgili idari amirliğe teslim edilmelidir:

• Kurucular tarafından her sayfası imzalanmış bir nüsha dernek tüzüğü.

• Eğer kurucular arasında hukuki kişilikler varsa, bu kişiliklerin adları, adresleri ve kuruluş evrakları.

• Kurucular arasında hukuki kişilikler var ise, bu kişiliklerin yetkili organlarca atanan temsilcileri ve bu atamaya dair kararın bir örneği.

• Eğer kurucular arasında kar amacı gütmeyen diğer organizasyonlar var ise, İçişleri Bakanlığı'ndan alınan iznin beyanı.

• Kurucular arasında yabancı uyruklular var ise, Türkiye'de ikamet etme haklarına dair belgelerin örnekleri.

Dernekler, kuruluş beyanını ve gerekli evrakları idari amire sunduklarında hukuki kişilik kazanırlar.

Dernek Kuruluş Bildiriminden Sonra Süreç Nasıl İşler?

İdari amir, dernek kuruluş beyanını belirli bir tarih ve saat ile sivil toplum ile ilişkiler birimine yönlendirir. Başvuru sahibine, beyan ve eklerinin teslim alındığına dair bir alındı belgesi verilir ve dernek, resmi kayıtlara alınır.

Kuruluş beyanı ve eklerindeki bilgiler ile dernek tüzüğü, idari amir tarafından altmış gün içinde incelenir.

Eğer beyan veya tüzükte hukuka aykırı bir durum tespit edilirse, bu durumun düzeltilmesi için kuruculara yazılı olarak başvurulur. Eğer düzeltme yapılmazsa, idari amir durumu savcılığa bildirerek derneğin feshi için dava açılmasını talep eder.

Dernekler Hangi Alanlarda Faaliyet Gösterebilir?

Dernekler, amaçlarını gerçekleştirebilmek adına tüzüklerinde belirlenen çalışma alanları ve yöntemleri doğrultusunda faaliyet gösterirler. Ancak bu, derneklerin sınırsız faaliyet özgürlüğüne sahip oldukları anlamına gelmez.

5253 sayılı Dernekler Kanunu, derneklerin faaliyetlerini daha detaylı bir şekilde düzenler ve bazı faaliyetlerin izne tabi olduğunu, bazılarının ise yasaklandığını belirtir. Örneğin, derneklerin pansiyon açmaları veya üyeleri için lokal kurmaları yerel idari amirin iznine tabidir.

Hangi Dernekler, Kamu Yararına Çalışan Dernek Statüsüne Sahip Olabilir?

Kamu yararına çalışan dernek statüsü, belirli şartları karşılayan derneklere verilir. Bu şartlar arasında, derneğin en az bir yıl faaliyet göstermiş olması ve faaliyetlerinin toplumsal yarara hizmet ediyor olması yer alır.

Kimler Dernek Üyesi Olabilir? Üyelerin Hakları Ve Yükümlülükleri Nelerdir?

Herkes, ister gerçek ister tüzel kişi olsun, dernek üyesi olabilir. Üyeler, derneğin faaliyetlerine ve yönetimine katılma hakkına sahiptir ve her üyenin genel kurulda oy kullanma hakkı vardır.

Derneklerin Zorunlu Organları Nelerdir?

Derneklerin zorunlu olarak kurması gereken organlar, genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kuruludur. Bu organlar dışında kurulan ek organlara, zorunlu organların yetkileri devredilemez.

Dernek Tüzel Kişiliği Hangi Koşullarda Sona Erer?

Dernekler, amacın gerçekleşmesi, faaliyetlerin imkansız hale gelmesi veya tüzük hükümlerine göre yönetim kurulunun oluşturulamaması gibi durumlarda sona erebilir. Ayrıca, dernekler mahkeme kararı veya genel kurul kararı ile de feshedilebilir.