Gizemli tsunaminin sırrı sonunda çözüldü

Endicott Arm bölgesi, Alaska’nın güneydoğusunda, Juneau’nun yaklaşık 80 kilometre güneydoğusunda yer alan, dar ve uzun bir fiyort sistemi. Bu bölge, yoğun buzul faaliyetlerinin görüldüğü ve denizden erişimi olan izole doğasıyla biliniyor.

Turistik gemi turlarının da uğrak noktası olan Endicott Arm, aynı zamanda Tracy Arm-Fords Teras Ulusal Koruma Alanı’nın bir parçası. 10 Ağustos sabahı erken saatlerde bu bölgede meydana gelen olağanüstü olayın ardından, Endicott Arm’ın girişine yakın bir konumda bulunan Harbor Adası açıklarında 3 ila 4,5 metre (10 ila 15 feet) yüksekliğinde dalgalar kaydedildi.

Harbor Adası, Endicott Arm’ın kuzeybatısında, kıyıya oldukça yakın küçük bir kara parçası olup genellikle seyrek yerleşimli ve ulaşımı zor bir noktada yer alıyor. Ancak asıl dikkat çekici gelişme, aynı fiyort sistemine bağlı olan Sawyer Adası’nda suyun deniz seviyesinden 30 metre yüksekliğe (100 feet) kadar yükselmesiyle yaşandı.

ALASKA SARSILMADI AMA DALGALAR YÜKSELDİ: GÖZLER DEPREM MERKEZİNE ÇEVRİLDİ

Endicott Arm’daki dev dalgaların ardından gözler Alaska Deprem Merkezi’ne çevrildi. Ancak yapılan ilk incelemelerde bölgede herhangi bir büyük depremin izine rastlanmadı. Tsunamilerin genellikle güçlü sarsıntılarla tetiklendiği düşünüldüğünde, suyun bu kadar yükselmesine sebep olan olay, bilim insanları için adeta bir bilmeceye dönüştü.

Alaska Fairbanks Üniversitesi’nden yardımcı doçent Alec Bennett, “Bu tür olaylar sismik aktivite, yoğun yağış ya da yerin çözülmesi gibi etkenlerle tetiklenebilir. Ancak burada deprem yoktu. Çoğu zaman heyelanlar sismik olay gibi kaydedilir ve suyu yerinden oynatarak tsunami yaratır” diyerek olası senaryolardan söz etti.

Merkez Müdürü Michael West ise yaşananların büyüklüğüne dikkat çekerek, “Bu, Alaska’da son 10 yılda yaşanan her şeyden daha büyük” açıklamasını yaptı. Tüm bu veriler, olayın sıradan bir doğa olayı olmadığını net bir şekilde ortaya koydu.

SONUNDA GİZEM ÇÖZÜLDÜ

Ve sonunda sırrı çözen veriler geldi: Alaska Deprem Merkezi’nin detaylı analizlerine göre, Güney Sawyer Buzulu yakınlarında 3,5 milyar metreküp hacminde yaklaşık 40 bin olimpik yüzme havuzuna eşdeğer dev bir toprak kütlesi yer değiştirmişti. Bu olağanüstü heyelan, tsunamiye neden olan asıl etken olarak kayıtlara geçti.

Heyelanın ardından bazı kalıntılar Sawyer Buzulu’na doğru yuvarlanırken, büyük bir kısmı Tracy Arm Fiyordu’na düştü. Bu da fiyort içinde sıkışarak ‘seiche’ adı verilen, kapalı ya da yarı kapalı sularda oluşan yansımalı bir tsunamiye neden oldu. Alaska Deprem Merkezi, bu olayın 2015’ten bu yana yaşanan en büyük heyelan ve tsunami olabileceğini açıkladı.

(Hürriyet)