Kum fırtınasının nedeni, yanlış toprak kullanımı

'Türkiye'nin tahıl ambarı' olarak bilinen ve kuraklığın yaşandığı Konya Ovası'nda son günlerde görülen kum fırtınası, özellikle kara yollarında görüş uzaklığını düşürerek, zincirleme kazalara neden oluyor. Kum fırtınaları bir yandan ovanın toprak yapısında da olumsuz sonuçlar meydana getiriyor. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sait Gezgin, toprağı yanlış işlemeyle yapısının bozulduğunu söyledi. Gezgin, ''Uzun yıllardır tarım topraklarımızın yanlış kullanımına bağlı olarak, topraklarımızda rüzgarla erozyon arttı. Eskiden de rüzgar erozyonu vardı ancak günümüzde her geçen gün giderek artıyor. Bunun nedenleri nedir? Birincisi topraklarımızda yanlış işleme var. Yanlış işlemeye bağlı olarak toprakların yapısında bozulma var. Yanlış gübreleme ve sulamaya bağlı olarak toprak yapısında bozulma var. Tuzlulaşma, alkalileşme olayı var. Bundan dolayı toprak yapısı bozuluyor. Bu gübrelemenin ve sulamanın da etkisidir. Yine topraklarımızda en önemle hatalardan bir tanesi, maalesef biz yarı kurak bir iklim sahibiyiz, bu yarı kurak iklim bölgelerinde topraklarımızın organik madde kaynağı az” dedi.  

‘TARIM TOPRAKLARIMIZIN EN VERİMLİ KISMI UÇUP GİDİYOR’

Tarlalardaki bitkisel atıkların yakılmasının, toprakta bulunan organik maddelerin kaybedilmesine neden olduğunu dile getiren Prof. Dr. Gezgin, ''Uzun yıllardır biz devletimizin yasaklamasına rağmen bitkisel atık dediğimiz anızları yakıyoruz. Bunun sonucunda topraklarımızda her geçen yıl organik madde miktarında azalma söz konusu. Bugün tarım bakanlığına bağlı tarımsal araştırma enstitülülerin yapmış olduğu çalışmalara göre bir toprakta ağırlık esasına göre en az yüzde 3 olması gereken organik madde miktarı, topraklarımızın yüzde 99’unda yüzde 3’ün altında organik madde var. Yüzde 89’da yüzde 2‘nin altında organik madde var. Bu organik madde azlığı toprakların yapısını oluşturan, toprağı tanelerinin birbirine bağlanmasını azaltıyor. Agregasyonu azaltıyor. Bu agregasyonun azalması da diğer yanlış kullanımlarla yanlış sulama ve yanlış gübreleme, yanlış toprak işlemenin de etkileriyle rüzgar estiği zaman toz bulutu sayesinde tarım topraklarımız en verimli kısmı havaya uçup gidiyor" diye konuştu. 

‘YANLIŞ SULAMA VE GÜBRELEMEYİ ORTADAN KALDIRMAK GEREK’

Lodosun, kum fırtınalarını artırdığını söyleyen Prof. Dr. Gezgin, “Özellikle güney yönlü rüzgarlar yani lodos dediğimiz rüzgar estiği zaman bu kum fırtınaları biraz daha artıyor çünkü bizim ülkemizin güneyinde çöller var. Bu çöllerden de rüzgarlarla kum geliyor. İnce fraksiyon geliyor. Bizim topraklarımızdan kalkan taneciklerle birlikte daha koyu bir kum fırtınası haline gelip işte geçen haftalarda yaşadığımız gibi araç trafiğini engelleyecek düzeyde, görüş mesafesini 1 metrenin altına düşürecek düzeyde kum fırtınaların oluşumuna neden oluyor. Bizim burada yapmamız gereken tarım topraklarımızın sürdürülebilir kullanımını sağlamamız lazım. Öncelikle bitkisel artıkları yakmamamız lazım. Organik madde miktarını artırmamız lazım. Yanlış sulama ve yanlış gübrelemeyi ortadan kaldırmamız lazım" dedi. 

Hasan DÖNMEZ- Duygu KARAKOÇ/ KONYA, (DHA)