Özbek: Yatırım ortamı için güven ve öngörülebilirlik şart

ANSİAD 15. Olağan Toplantısı, ekonomist ve ANSİAD Fahri Üyesi Prof. Dr. Ümit Özlale'nin katılımıyla gerçekleştirildi. Toplantının açılış konuşmasında küresel ekonomik görünümü değerlendiren Özbek, 2025 yılında dünya ekonomisinin ticaret savaşları ve jeopolitik gerilimlere rağmen yüzde 3'ün üzerinde büyüdüğünü belirterek, küresel enflasyonun yaklaşık yüzde 4 seviyelerinde gerçekleştiğini ifade etti. Özbek, “Bu büyümede merkez bankalarına duyulan güven, yüksek gelir gruplarının tüketimi, yapay zekâ ve teknoloji yatırımları ile verimlilik artışları etkili oldu. Ancak küresel büyümenin geçmiş dönemlere kıyasla daha düşük ve kapsayıcılıktan uzak bir yapıya evrildiğini açıkça görüyoruzö dedi. Teknolojik gelişmelerin istihdam üzerindeki etkilerine dikkat çeken Özbek, ekonomik büyüme ile istihdam arasındaki ilişkinin zayıfladığını vurgulayarak, “Ekonomi büyürken yapısal ve teknolojik işsizlik artıyor; ekonomik ve sosyal eşitsizlikler derinleşiyor. Alt ve orta gelir gruplarının refah artışından yeterince pay alamaması önemli bir risk alanı oluşturuyor" ifadelerini kullandı.

'YAPAY ZEKÂ YENİ BİR KÜRESEL GÜÇ MÜCADELESİ ALANI'

2026 yılına ilişkin küresel beklentilerin görece iyimser olduğunu belirten Özbek, popülizmin yarattığı risklere dikkatİ çekti. Özbek, “Ekonomik, sosyal ve politik kutuplaşmanın beslediği popülizm; jeopolitik gerilimleri, iklim politikalarındaki geri çekilmeyi ve stratejik emtia arz sorunlarını artırarak enflasyon baskılarını kalıcı hale getiriyor" şeklinde konuştu. Teknoloji alanındaki rekabete de değinen Özbek, yapay zekânın küresel güç dengelerini yeniden şekillendirdiğini belirterek, “Yapay zekâ yatırımlarında ABD ve Çin açık ara öne çıkarken; Avrupa ülkeleri ve Türkiye bu yarışta geride kalıyor. Bu durum yalnızca teknolojik değil, aynı zamanda makroekonomik ve jeopolitik sonuçlar da doğuruyor" dedi.

'GÜVEN VE ÖNGÖRÜLEBİLİRLİK ŞART'

Türkiye ekonomisine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Özbek, 2025 yılında büyümenin yüzde 4'ün altında kalmasına rağmen beklentilerin üzerinde gerçekleştiğini belirtti. Sektörel görünümde inşaatın öne çıktığını vurgulayan Özbek, deprem bölgesindeki konut yapımının sektörü desteklediğini, sanayide ise otomotiv, savunma ve metal sektörlerinin pozitif ayrıştığını söyledi. Antalya için turizmin stratejik önemine dikkat çeken Özbek, “Maliyet yapısı bozulan ve katma değeri düşük bir turizm anlayışıyla kültür turizmi, şehir turizmi ve nitelikli bireysel turizmi geliştirmemiz mümkün değildir. Rekabet gücü bu noktada hayati önemdedir" dedi. Cari açığın azalmasına rağmen dış finansman ihtiyacının sürdüğünü vurgulayan Özbek, Türkiye'nin hem iç tasarruflara hem de doğrudan yabancı yatırımlara her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyduğunu belirtti. “Yapay zekâ, biyoteknoloji ve veri merkezleri gibi alanlarda küresel şirketleri ülkemize çekebilmek için enflasyonla mücadelede kararlılık, öngörülebilirlik ve güçlü bir yatırım ortamı olmazsa olmazdır" dedi.

Konuşmasının sonunda 2026 yılına ilişkin beklentilerini paylaşan Özbek, “Bölgesel jeopolitik risklerin azalması, Almanya ekonomisinde toparlanma sinyalleri ve turizmde dış talebin güçlenmesi büyümeyi destekleyebilir. Para politikasında güven ve öngörülebilirlik korunursa sınırlı faiz indirimleri de ekonomik faaliyetlere katkı sağlayabilir" değerlendirmesinde bulundu.

ANSİAD 15. Olağan Toplantısı'nın konuğu Prof. Dr. Ümit Özlale, küresel ekonomi ve jeopolitiğin eşi benzeri görülmemiş bir belirsizlik sürecine girdiğini vurguladı. Özlale, “İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra ilk kez dünya hem iktisadi hem de siyasi olarak bu kadar büyük belirsizliklerin yaşandığı bir döneme giriyor. Bu tablo, beni açıkçası ciddi şekilde endişelendiriyor" dedi. Rusya-Ukrayna Savaşı'ndan Orta Doğu'daki çatışmalara, Hindistan-Pakistan geriliminden Tayvan meselesine kadar pek çok risk alanının eş zamanlı ilerlediğini belirten Özlale, bu gerginliklerin küresel ekonomik sistemi de baskı altına aldığını ifade etti. Son yıllarda küresel belirsizlik göstergelerinin tarihi seviyelere ulaştığını dile getiren Özlaele, "Eylül 2001, Irak Savaşı, küresl borç krizi, Brexit, pandemi, Ukrayna savaşı derken dünya adeta nefes alamaz hale geldi. Bugün baktığımızda 'ne çektik' dediğimiz bir tabloyla karşı karşıyayızö değerlendirmesinde bulundu. Pandemi sonrasında küresel ölçekte korumacılığın hızla arttığını vurgulayan Özlale, “Pandemi öncesinde yılda ortalama 3.600 ticaret müdahalesi yapılırken bu sayı bugün 6 binin üzerine çıktı. Ülkeler kendi pazarlarını korumak adına daha müdahaleci ve korumacı politikalar izliyor" şeklinde konuştu.

Toplantıda, ANSİAD ailesine katılan yeni üyeler de tanıtıldı. ANSİAD 15. Olağan Toplantısı, Ercan Özbek'in Prof. Dr. Özlale'ye Antalyalı seramik sanatçısı Tufan Dağıstanlı'nın seramik kuşu hediye takdiminin ardından sona erdi.

ANTALYA, (DHA)