Kışlıkları çıkarmanın vakti geldi! Yağmurlu günler kapıda

Eylül boyunca yazdan kalma günler yaşadık, serin sonbahar bir türlü kendini göstermedi. Ay ortasında terleten sıcaklıklar, “yaz bitmiyor” dedirtti. Son günlerde ise kuzeyden gelen serin hava dalgasıyla birlikte "Acaba sonbahar nihayet geliyor mu?" sorusu akıllara düştü.

Özellikle İstanbul’da etkili olan yağmur biraz nefes aldırdı ama barajlardaki doluluk oranları hâlâ tehlike sınırında. Şimdi gözler ekim ayında... Gerçek sonbahar nihayet kapıda mı? Yağmur devam edecek mi, yoksa birkaç gün serinleyip yeniden sıcak havalara mı döneceğiz? Tüm bu sorulara İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Meteoroloji Uzmanı Dr. Güven Özdemir ile cevap aradık.

UZAYAN YAZLAR VE GECİKEN SONBAHAR: EYLÜL ARTIK YAZ GİBİ GEÇİYOR

Son yıllarda mevsim geçişlerinde yaşanan belirgin değişimler dikkat çekiyor. Eylül ayında hissedilen yüksek sıcaklıklar da bu değişimin bir parçası. Dr. Güven Özdemir, mevsimlerdeki bu kaymanın altında yatan nedenleri ise şöyle açıkladı:

“Artık her mevsim için farklılıklar gözleniyor. Yaz mevsimi eylüle kadar uzamaya başladı. Mayıs ayı da yaz gibi, eylül ayı da yaz gibi geçiyor. Bunun en temel nedeni küresel iklim değişikliği. 1850’lerden bu yana sıcaklıklarda genel olarak 1,3-1,4 derecelik bir artış var. Türkiye’nin bulunduğu bölgede ise bu artış 1,8 dereceye kadar çıkıyor. Atmosferdeki küresel döngülerle birlikte yerel ve bölgesel döngülerde de değişimler gözleniyor.”

“Dünya genelinde deniz suyu sıcaklıklarında artış var. Bizim denizlerimizde de benzer bir tablo söz konusu. Son 40-50 yıllık ortalamalara baktığımızda, deniz suyu sıcaklıklarında 2 dereceye varan bir artış görüyoruz. Bu da doğal olarak mevsimleri etkiliyor ve eylülün sıcak geçmesine neden oluyor. Bunun dışında kentsel etkiler de var. Isı adası etkisi yağışı azaltıyor ve özellikle eylül aylarının yağışsız ya da az yağışlı geçmesine neden oluyor. Görünen o ki bu durum, önümüzdeki yıllarda da devam edecek.”

YAĞMURLU GÜNLER GELİYOR

Eylül ayının son günleriyle birlikte kuzeyli rüzgârların etkisi altına girdik. Doğu Avrupa üzerinden gelen serin hava dalgası, İskandinavya ve Sibirya kaynaklı soğuk hava kütleleriyle birleşerek yurt genelinde sıcaklıkların düşmesine neden oldu. Bu durum, beraberinde yağışı da getirdi. Peki yağmur yağmaya devam edecek mi?

Dr. Güven Özdemir “Doğu Avrupa üzerinden gelen soğuk hava kütlesi, Türkiye’de sıcaklıkları düşürdü ve yağış getirdi, bu doğru. Ancak güneyden, özellikle Basra ve Afrika üzerinden gelen sıcak hava dalgalarıyla birlikte sistem dengelendi. Bu nedenle yağışlar geniş alana yayılmak yerine sınırlı bölgelerde etkili oldu. Ege ve Marmara genelinde yağışlar kısa süreli gerçekleşti; Karadeniz'in tamamına ise az da olsa uzandı” ifadelerini kullandı.

Dr. Özdemir, “Yağmur etkili oluyor ancak kısa süreli kalıyor. Önümüzdeki günlerde hava genellikle parçalı bulutlu ve açık olacak gibi görünüyor, zaman zaman ise yağış geçişleri yaşanabilir” dedi.

“Bugün Marmara’nın doğusu, Batı Karadeniz, İç Anadolu’nun kuzeyi ve doğusu ile Akdeniz’in kuzey kesimlerinde yer yer yağış ve parçalı bulutlu hava bekleniyor” diyen Dr. Güven Özdemir, şöyle devam etti:

“Perşembe günü ise Marmara’nın batısında yağış beklenirken, Orta ve Batı Karadeniz’de yağış öngörülmüyor. Doğu Karadeniz ile Doğu Anadolu’nun kuzey kesimlerinde zaman zaman sağanak yağış görülebilir. Ege, İç Anadolu ve Akdeniz bölgelerinde ise yağış beklenmiyor. Özellikle Akdeniz bölgesinde sıcaklıkların 30 dereceyi bulması öngörülüyor.”

İSTANBUL’DA YAĞIŞ GÖRÜLECEK Mİ?

İSKİ tarafından güncellenen verilere göre, İstanbul’daki baraj doluluk oranları alarm veriyor. Geçen yıl eylül ayında yüzde 38,42 seviyelerinde olan doluluk oranı, bu yıl azalan yağışların da etkisiyle yüzde 30’un altına geriledi. Uzmanlar, megakent için ciddi bir yağış ihtiyacına dikkat çekiyor.

Dr. Güven Özdemir ise İstanbul’da önümüzdeki günlerde yağış beklendiğini belirtti. Özdemir, “İstanbul’da pazar gününe kadar yağış gözüküyor. Bugün ve yarın yer yer yağış olabilir, genele bakacak olursak parçalı bulutlu gözüküyor” dedi.

Haftanın ilerleyen günlerinde ise yeni bir yağış sisteminin etkili olması bekleniyor. Dr. Özdemir, “Cuma günü yeniden yağış sistemi geliyor. Ssağanak yağış şeklinde olma ihtimali çok yüksek. Cumartesi ve pazar da yağışlı gözüküyor. Ayrıca pazar günü Marmara’nın doğusu ve güneyi de yağışlı olacak. Pazartesi günü ise tekrar yağış kesiliyor, sadece Karadeniz’in sahil kesiminde yağış bekleniyor” ifadelerini kullandı.

Dr. Güven Özdemir, ekim ayında hava sıcaklıklarının gündüz saatlerinde artış gösterse bile yüksek seviyelere ulaşmayacağını belirtti: “Ekim ayı artık yavaş yavaş havanın soğuduğu zaman. Gündüzleri ısınma görülür ancak sıcaklık yüksek olmayacaktır. Artık kışlıkları çıkarmanın vakti geldi.”

Dr. Özdemir’e göre, özellikle akşam ve gece saatlerinde soğuk hava daha belirgin hissedilecek. Kıyı bölgelerde rüzgârın etkili olacağı, hava sıcaklıklarının ise ay boyunca düşüş eğiliminde olacağının altını çizdi. Günlük maksimum sıcaklıkların genellikle 22 derecenin altında kalacağı, ay sonuna doğru 16 dereceye bazı bölgelerde ise 9 dereceye kadar düşeceği tahmininde bulundu. Ayrıca Dr. Özdemir İstanbul için ekim ayı boyunca ortalama 10-11 gün yağış beklendiğini ifade etti.

‘BU YIL SONBAHARI YAŞAMADAN DİREKT KIŞA GEÇMEYECEĞİZ’

Geçtiğimiz yıl sonbahar sıcak ve kurak geçmişti. Bu yıl ise mevsim normallerine daha yakın bir tablo öngörülüyor. Peki, bu yıl sonbaharı tüm doğallığıyla ve alışık olduğumuz serinliğiyle yaşayacak mıyız?

Bu soruma “Bu yıl sonbaharı yaşar gibiyiz. Bu serinlik geçen yıl yoktu. Şimdi serinlik geldi ve arkasından yağışlar geldi” cevabını veren Dr. Güven Özdemir, şöyle devam etti:

“Ekim ayında bulutluluk oranı artacak. Ay boyunca gökyüzünü daha çok bulutlu göreceğiz. Açık günler az, bulutlu günler ise fazla olacak. Yani bu yıl sonbaharı yaşamadan kışa geçmeyeceğiz. Bu yıl sonbaharı yaşayacağız. Özellikle Marmara, Karadeniz, Ege ve İç Anadolu bölgelerinde sonbaharın renkleri ve havası daha fazla hissedilecek.”

‘ATMOSFERİK SİSTEMLER ŞİMDİDEN KAR YAĞIŞI SİNYALİNİ VERİYOR’

Karadeniz’in yüksek kesimlerinde kış erken geldi. Rize, Trabzon, Gümüşhane ve Bayburt’un yaylaları kar yağışıyla beyaza bürünürken, vatandaşlar sabahı kartpostallık manzarayla karşılamıştı. Ekim ayında da benzer bir tablo görülebilir mi?

Dr. Güven Özdemir, “Ekim boyunda gece ve sabah saatlerinde hava daha serin, nem oranı ise yüksek olacak. Özellikle yağışın etkili olduğu dönemlerde, 2500 metrenin üzerindeki bölgelerde kar yağışı görülebilir” değerlendirmesinde bulundu.

Dr. Özdemir, bu kar yağışlarının daha yüksek kesimlerde kalıcı hale gelebileceğini belirterek, önümüzdeki aylarda soğumanın artacağını ve kar yağışlarının daha sık yaşanabileceğini ifade etti: “Atmosferik sistemler, bu değişimin sinyallerini şimdiden veriyor.”

(Hürriyet- İsmail SARI)