Sonbahar bitmeden kar kapıda

Sonbaharın ortalarına gelmemize rağmen Türkiye, beklenen serin ve yağışlı havayı pek yaşayamıyor. Ekim ayı boyunca kısa süreli soğuk dalgaları görülse de sıcaklıklar genel olarak mevsim normallerinin üzerinde seyretti ve kasım ayına girmemize rağmen hava hâlâ tam bir sonbahar havası sunmuyor.

Barajların ve toprağın ihtiyacı olan yağmur oldukça sınırlı, üstelik günler giderek kısalıyor ve kış yavaş yavaş kapıya dayanıyor. Bu kış için “unutulmayacak bir kış geliyor” yorumları gündemdeyken, vatandaşların aklında en çok merak edilen sorular ise şöyle: Kasım ayında hava nasıl seyredecek ve bu yıl gerçekten ‘unutulmayacak bir kış’ geliyor iddiaları ne kadar gerçekçi?

Tüm merak edilenleri İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Meteoroloji Uzmanı Dr. Güven Özdemir ile mercek altına aldık.

‘ILIK VE KURAK BİR SONBAHAR YAŞANIYOR’

Meteoroloji Uzmanı Dr. Güven Özdemir, ekim ayı boyunca Türkiye genelinde sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerinde seyrettiğini ve kasım ayının ortasına yaklaşılmasına rağmen bu durumun sürdüğünü belirtti. 

Bu durumun nedenini “yüksek basınç sistemlerinin etkili olmasına” bağlayan Özdemir, “Azor yüksek basıncının baskın olması ve havayı Afrika üzerinden çekmesi sıcaklıkları artırdı” dedi. Uzman isim, bu yüksek basınç etkisinin yağışlı sistemlerin ülkeye girişini engellediğini belirterek şu bilgilerin altını çizdi:

“Yağış için alçak basınç sistemlerinin oluşması gerekiyor ancak ekim boyunca bu durumu çok az yaşadık. Kasım ayının şu ana kadarki bölümünde de benzer bir tablo var. Soğuk hava dalgaları kısa süreli etkili olsa da genel ortalama sıcaklıklar halen mevsim normallerinin 1 ila 3 derece üzerinde seyrediyor. Mevcut meteorolojik koşullara baktığımda Türkiye’de ılık ve kurak bir sonbahar yaşanıyor.” 

Her yıl kasım ayında kısa süreli yaşanan pastırma sıcaklıkları, halk arasında adeta bir iklim ritüeli haline geldi. Peki, bu yıl kasım ayına girerken bu olağan sıcaklık artışlarının görülmemesi meteorolojik olarak hangi faktörlerden kaynaklanıyor ve önümüzdeki günlerde benzer bir durum yaşanma olasılığı nedir?

Dr. Güven Özdemir, öncelikle halk arasında sıkça kullanılan “pastırma yazı” veya “pastırma sıcağı” gibi ifadelerin meteorolojik bir terim olmadığını belirtti. Özdemir, bu kavramların günlük yaşamda türediğini ve halk arasında kullanılmaya başladığını ifade etti.

Özdemir, Türkiye genelinde özellikle İstanbul’da 29 Ekim civarında kış mevsimine girme eğilimi olduğunu ve normalde sıcaklıkların bu dönemde düşmesinin beklendiğini söyledi. Ancak zaman zaman yüksek basınç sistemlerinin etkisiyle Afrika üzerinden gelen sıcak hava nedeniyle havaların yazı andıran bir sıcaklık seviyesine ulaşabileceğini belirtti.

“Bu durum kasım ayının ilk haftasında, kısa süreli güneşli günlerin görüldüğü dönemleri ifade eder. Ancak bu yıl bu sıcaklıkları biraz erken yaşadık; kasım ayına girmeden birkaç gün önce görüldü” diyen Özdemir, “Şu an sıcaklıklar biraz azalmaya başladı. Bu demek değildir ki bir daha bu sıcaklıkları görmeyeceğiz. Kasım ayı boyunca zaman zaman bir ya da iki gün sürecek kısa süreli sıcaklık artışları olabilir, ancak şu an belirgin bir şekilde gözlenmiyor” ifadelerini kullandı.

10-16 KASIM ARASI HAVA NASIL OLACAK?

Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün son hava tahmin raporuna göre, bugün ve yarın Türkiye genelinde parçalı ve çok bulutlu bir hava bekleniyor. Marmara, Ege, Batı ve Orta Akdeniz bölgeleriyle birlikte Eskişehir, Kırşehir, Nevşehir, Yozgat, Niğde, Kayseri, Aksaray, Çorum ve Amasya çevrelerinde aralıklı sağanak ve gök gürültülü yağışlar etkili olacak. 

İBB Afet Koordinasyon Merkezi’nin (AKOM) hava tahmin raporuna göre ise İstanbul’da hafta sonu genel olarak yağış beklenmiyor. Bugün parçalı bulutlu, pazar günü ise yer yer çok bulutlu bir gökyüzü etkili olacak. 

Peki önümüzdeki hafta hava nasıl olacak?

Dr. Güven Özdemir, önümüzdeki bir hafta boyunca Türkiye genelinde mevsim normallerinde ılıman bir hava görüleceğini açıkladı. Özdemir, gündüz sıcaklıklarının yer yer 20 derece civarında seyredebileceğini, güney kesimlerde ise sıcaklıkların biraz daha yüksek olabileceğini söyledi.

Özdemir, batı bölgelerden başlayarak serinlemenin kademeli olarak ilerleyeceğini ifade ederek, “Yağış açısından hafif geçişler olabilir. Geceleri sıcaklık farkları bazı bölgelerde 10-12 dereceyi bulabilir. Özellikle İç Anadolu, Karadeniz, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde hafta içi sakin geçecek gibi gözüküyor. Hafta sonunda ise serinlemeler artacak ve yağışlar yoğunlaşabilir. Kar ve don olaylarının ise Doğu Anadolu’nun yüksek kesimlerinde zayıf da olsa görülebilir. Marmara bölgesinde ise kuvvetli yağış beklemiyorum ama zayıf ve kısa süreli geçişler olabilir” şeklinde konuştu.

Soğumanın gündüz ve gece sıcaklık farklarını da artıracağını vurgulayan Özdemir, “Gece saatlerinde don ve sis olayları artabilir. Bunu mini bir kış provası gibi düşünebiliriz. Ciddi bir kar fırtınası beklemiyoruz. Ancak İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Karadeniz’in iç kesimlerinde kar görme olasılığımız çok yüksek” ifadelerini kullandı.

“UNUTULMAYACAK BİR KIŞ GELİYOR” YORUMLARI DOĞRU MU?

Sosyal medyada ve bazı haber sitelerinde meteoroloji uzmanlarının ‘Unutulmayacak bir kış geliyor’ yorumları sıkça yer alıyor. Özellikle 20 Aralık–20 Ocak tarihleri arasında Marmara, Karadeniz ve İç Anadolu için yoğun kar beklentileri dile getiriliyor. Peki bu öngörüler meteorolojik açıdan ne kadar gerçekçi? Bu yıl kar yağışı hangi bölgelerde nasıl şekillenecek?

Bu soruma “Şu an için takip edilen modeller, kar yağışı için gerekli koşulların henüz oluşmadığını gösteriyor” cevabını veren Dr. Güven Özdemir, yüksek kesimlerde bile kar beklentisinin henüz çok güçlü olmadığını vurguladı.

Özdemir, “Örneğin Uludağ için mevcut tahminlerde kar değil, yağmur gözüküyor. Esas kuvvetli kar yağışı ocak ayında olacak” dedi. Şiddetli bir kışın söz konusu olmadığını ve şu ana kadar böyle bir mesajın da bulunmadığını söyleyen uzman isim, yine de kısa süreli kar yağışı ihtimalinin bulunduğunu belirterek “20 Aralık-20 Ocak arasında soğuk hava akımları beklenenden daha güçlü gelirse, güçlü kar yağışı oluşabilir. Ancak kıyı bölgelerde kalıcı kar örtüsü oluşması çok zor” ifadelerini kullandı.

İSTANBUL’DA KAR YAĞIŞI NE ZAMAN GÖRÜLEBİLİR?

Dr. Güven Özdemir, İstanbul’a dair kar yağışı beklentilerini de değerlendirdi. Özdemir, uzun yıllara dayalı istatistiklere göre kentin en çok kar yağışını ocak ayının başı ile şubat ayı arasında görüldüğünü söyledi.

Aralık ayında ise karla karışık yağmurun görülebileceğini belirten Özdemir, “Bu yıl da İstanbul’da aralık ayında kuvvetli kar yağışı beklemiyoruz. Kar yağışı ihtimali ocak ve şubat aylarında daha yüksek. Ama İstanbul’da yolları kapatan bir kar yağışı beklemiyoruz” ifadelerini kullandı.

(Hürriyet- İsmail Sarı)