Türkiye'de en çok ölüme sebep olan uyuşturucu; bonzai

Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Başkanlığı tarafından hazırlanan '2025 Türkiye Uyuşturucu Raporu'nda madde bağlantılı ölümlerde son yıllardaki artış dikkati çekti. Adli Tıp Kurumu Başkanlığı verileri baz alınarak hazırlanan rapora göre, geçen yıl 427 doğrudan madde bağlantılı ölüm meydana geldi. 6 ülke uyruğuna mensup ölenlerin 413'ünün Türk vatandaşı olduğu kayıtlara geçti. 2013 yılında 232 olan doğrudan madde bağlantılı ölüm sayısı, 2017 yılında 941'e yükseldi. 2018 yılından itibaren azalmaya başlayan madde kullanımı kaynaklı ölenlerin sayısı 2022 yılında 246'ya geriledi. 2023'te 300 kaydedilen madde kullanımından kaynaklanan ölüm sayısı, 2024 yılında yüzde 42 artışla 427'ye yükseldi.

Geçen yıl 400 erkek, 27 kadın uyuşturucu kullanımından hayatını kaybetti, 244 ölüm çoklu madde kullanımından meydana geldi. 2024 yılında doğrudan madde bağlantılı ölenlerin en yaşlısının 75 yaşında olduğu ve bu ölümün tekil madde kullanımına bağlı gerçekleştiği belirlendi. Ölenlerin yaş ortalaması ise 34,7 oldu. 427 ölümden 4'ü 15-64 yaş aralığı dışında, 6'sı 15-18 yaş aralığında, 160'ı 30 yaş altında olarak kayıtlara geçti.

Son yıllarda, bonzai ve metamfetamin kaynaklı ölümlerin toplum için yüksek derecede tehdit oluşturduğu vurgulanan raporda, doğrudan madde bağlantılı 427 ölümün 204'ünde bonzai, 142'sinde metamfetamine rastlandığı belirtildi. 2024 yılında çoklu madde kullanımına bağlı gerçekleşen 242 ölümün yüzde 48'inde bonzai, yüzde 42,2'sinde ise metamfetamin görüldüğüne dikkat çekildi. Tekil madde kullanımına bağlı gerçekleşen ölümlerin yüzde 21,3'ünün (39 ölüm) metamfetamin, yüzde 47,6'sının (87 ölüm) ise bonzaiden kaynaklandığı anlatıldı.

MADDE BAĞIMLILIĞI SORUNU

Bonzai ve metamfetamin 2024 yılının en fazla ölüme sebebiyet veren maddeler olarak tespit edildi. Metamfetamin, 2023'te en riskli maddeyken, 2024'te ikinci sıraya geriledi. Önceki yıla göre madde bağlantılı ölüm nedenlerinde bonzai kullanımından kaynaklanan ölüm geçen yıl arttı. 2023'te bonzai kullanımından 61, metamfetaminden 148 ölüm, 2024'te ise bonzai nedeniyle 204, metamfetamin nedeniyle 142 ölüm yaşandı. Türkiye'de sentetik kannabinoidlerin yaygınlaşmasının madde bağımlılığı sorununu çok daha tehlikeli aşamaya taşıdığının altı çizilen raporda, yeni nesil uyuşturucu maddelerin, düşük maliyeti, iletişim ve teknolojideki gelişmelere bağlı kolay erişilebilir olması ve hızlı etki göstermesi nedeniyle özellikle genç nüfusun tehlike altında olduğu ifade edildi.

Uyuşturucu ve hayal gösterici etkileri olan, sentetik kannabinoidlerin 300'ün üzerinde kimyasal çeşidi bulunduğu ve Türkiye'ye çoğunlukla Çin'den yasa dışı yollarla getirildiği belirtildi. Yeni nesil uyuşturucular kategorisindeki bonzainin, uyuşturucu ve hayal gösterici etkilere sahip, tamamen sentetik narkotik madde olduğu vurgulanan rapora göre, etki süresini hızlandırmak amacıyla içine haşere ve tarım ilacı gibi zehirler katılan bonzaiyi kullanan çoğu kişinin, yaşadığı zehirlenmeyi narkotik madde etkisi zannettiği anlatıldı. Ada çayı, damiana çayı, yavşan otu, kekik, esrar, kına, Hint kınası, kimyon gibi bitkisel ürünlere spreyleme yoluyla emdirilen bonzainin, kağıt üzerine spreylenmiş olarak ele geçirilmiş mevcutlarının bulunduğu ifade edildi. 

Tolga YILDIRIM/ANTALYA, (DHA)