Antalya'da inşaat mühendislerinden müze raporu

Antalya Arkeoloji Müzesi'nin yıkımına ilişkin ilk olarak 20 Mart 2025 tarihinde yapılan toplantıda, müzenin depreme dayanıklı olmadığı ve depolama alanlarının yetersiz olduğu gerekçesiyle yeni müze yapılacağı kamuoyuna duyuruldu. İMO Antalya Şube Başkanı Soner Akdoğan, “Bizler de İMO Antalya Şubesi olarak, bu kararın dayanağı olan deprem performans analiz raporunun tarafımıza iletilmesini defalarca talep etmiştik. Ne var ki ısrarlı taleplerimize rağmen yetkililer uzun süre raporu paylaşmamış, sadece müzenin riskli olduğu yönünde açıklamalarda bulunmuşlardır. Bu süreçte basına 'Müze üflesen yıkılacak, raporu beğenmediler' gibi haberler yaptırıldı. Nihayet, 5 Eylül 2025 tarihi itibariyle Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Antalya Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü tarafından rapor tarafımıza iletilmiştir. Raporun incelenmesiyle birlikte çekincelerimizin ne kadar haklı olduğu ortaya çıkmıştır" dedi.

MÜZE KAPANDIKTAN SONRA RAPOR HAZIRLANDI

Teknik raporda saha çalışmalarının 7 Temmuz 2025'te başladığı, hesap raporlarında ise program analizlerinin 23 Temmuz 2025'te yapıldığının görüldüğünü belirten Akdoğan, “Buna rağmen müze, 16 Temmuz 2025'te, yani deprem performans analiz raporu henüz ortada yokken kapatılmıştır. Yaklaşık 13 bin 500 metrekare büyüklüğünde ve 11 bloktan oluşan bir müze yapısının yalnızca 15 gün içinde deprem performans analizinin sağlıklı bir şekilde yapılması mümkün değildir. Tüm bu bulgular, müzenin kapatılma kararının bilimsel esaslara dayalı olmadığını açıkça göstermektedir. Raporda yer alan eksiklikler ve aceleyle hazırlanmış olması, bu belgenin 7 Ağustos 2025'te Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Sayın Gökhan Yazgı'nın da bulunduğu toplantıya yetiştirilmeye çalışıldığını ortaya koymaktadır. 'Göç yolda düzülür' anlayışıyla yürütülen bu süreç, hem bilimsellikten hem de şeffaflıktan uzak bir yaklaşımı ortaya koymaktadır. Biz İMO Antalya Şubesi olarak, sürecin en başından bu yana dile getirdiğimiz kaygılarda haklı çıkmış olmanın üzüntüsünü yaşıyor ve kamuoyunu bir kez daha bilgilendiriyoruz" dedi.

9 MADDELİK DEĞERLENDİRME RAPORU

İMO Antalya Şubesi'nin hazırladığı 9 maddelik teknik raporda, Deprem Performans Analiz Raporuna ilişkin değerlendirmelere yer verildi. Rapora göre, her blokta ayrı ayrı olmak üzere en az 9 adet karot numunesi alınması gerekirken, her bir blokta toplam 3 adet karot numune sonucuna göre yapıldığı belirtildi. Her blok için ayrı ayrı olmak üzere en az birer adet temel inceleme çukuru açılması gerekirken, binanın halihazırda hizmet veren bir müze binası olması nedeniyle böyle bir çalışmanın yapılmadığının belirtildiği ifade edilen değerlendirmede, olası bir güçlendirme çalışmasında önemli bir maliyet kalemi olan temel yeterliliğinin, blokların dışında ya da bodrum katın içinde gerektiği kadar temel muayene çukuru açılarak değerlendirilmesi gerektiği ifade edildi.

DENEY SONUÇLARI RAPORDA YOK

Rapordaki 'temel taşıma gücü yetersiz' ifadesini destekleyecek bir hesap detayı, teknik rapor ve eklerin de bulunmadığı kaydedilen değerlendirmede, rapor içeriğinde mevcut beton ve donatı dayanımı tespiti çalışmalarıyla ilgili olarak akredite bir yapı laboratuvarına ait ıslak imzalı deney sonuçlarının yer almadığı açıklandı.

SONDAJ DERİNLİKLERİ YETERSİZ

Hesaplarda dikkate alınan döşeme yüklerinin rapor içeriğinde bulunmadığı da belirtilerek, yapılan zemin etüdü kapsamında açılan 33 adet sondaj çukurunun, zemin etüdü hazırlama esasları tebliğine göre bina kısa kenar ölçülerinin asgari 1,5 katı olarak belirlenmesi gereken sondaj derinliklerinin yetersiz olduğu sonucunun ortaya çıktığı kaydedildi.

KAT KİRİŞLERİ İÇİN DONATI TESPİTİ

Raporda, tahribatlı ve tahribatsız donatı tespit çalışmasının kapsamlı bilgi düzeyine göre gerçekleştirildiği belirtilmesine karşın kat kirişleri için bu tespitlerin uygun şekilde yapılmadığı vurgulandı. Yapım yılları ve malzeme koşulları farklı olan blokların performans ve güçlendirme değerlendirmesinin ayrı şekilde yapıldıktan sonra tüm bina için genel bir kanaatin oluşturulmasının daha rasyonel bir yaklaşım olacağı da ifade edildi.

Değerlendirmedeki son madde ise şöyle:

“Dikkat çeken diğer bazı diğer genel hususlar ise; tek katlı bloklarda 1 saniye üzerinde doğal titreşim periyodunun hesaplanmış olması, 11 numaralı blokta dairesel gözüken kolon geometrisinin dikdörtgen kesit olarak tanımlanması, bazı bloklarda bodrum kat bulunmasına karşın taşıyıcı sistem modellemesinde bu durumun dikkate alınmaması, toplam 11 bloktan oluşan yapının çeşitli dönemlerde tamamlanmasına karşın ekonomik ömür değerlendirmelerinin yapının tamamı için 55 yıl üzerinden düşünülmesi, yapılan saha çalışmalarını gösterecek nitelikte taşıyıcı sistem ve mimari rölövelerinin sunulmamış olması şeklinde özetlenebilir."

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)