Dengeler değişti: İkinci elde yeni dönem

Türkiye’nin, AB ve STA dışı ülkelerden ithal edilen araçlara uyguladığı gümrük vergilerini standart seviyeye çekmesi, en çok pazar payı kaybeden Çinli otomobil markalarının işine yaradı.

Düzenlemeden önce yüzde 60’a ulaşan gümrük vergileriyle Türkiye’ye otomobillerini sokabilen Çinliler artık yüzde 35’lik toplam vergi yüküyle otomobil getirebilecek.

Şimdiden birçok Çinli marka 300 bin TL’yi aşan agresif fiyat indirimleri ve kampanyalarla tüketicilerin ilgisini çekse de piyasada dengelerin nasıl şekilleneceği merak konusu.

Tüm bu gelişmelerin ikinci el araç fiyatlarına yansıması ne olacak? Yatırımcılar ve tüketiciler ikinci el piyasasındaki bu değişime nasıl hazırlanmalı? 

‘İLK ETAPTA YÜZDE 3-8 DÜZEYİNDE BİR DÜZELTME YAŞANABİLİR’

Aşin Otomobil Genel Müdürü Okan Erdem, ek vergilerin ikinci el piyasasına gecikmeli yansıyacağını belirtti. Erdem, “AB/STA dışı menşelerde getirilen yüzde 25-30’luk ilave vergiler (asgari 6-8,5 bin dolar yük), sıfır araç fiyatlarını yukarı çeker” dedi.

Erdem, özellikle elektrikli ve plug-in hibrit (PHEV) araçlar dahil olmak üzere bu menşeli ikinci ellerde fiyat hareketliliğine dikkat çekerek, “Talep öne çekilebilir ve liste fiyatlarında ilk etapta yüzde 3-8 düzeyinde bir düzeltme yaşanabilir” ifadelerini kullandı.

‘FİYATLARIN TEK YÖNE DEĞİL, MENŞEYE GÖRE FARKLILAŞTIĞI BİR SÜREÇ BEKLİYORUZ’

LenaCars Genel Müdürü Selçuk Nazik’e göre ABD ve Çin menşelilerde toplam vergi yükünün gerilemesi, bu menşelerin pazar payını artıracak. Japonya, Meksika ve Afrika kaynaklı modellerde ise maliyet artışı kaçınılmaz olacak.

Bu durumun ikinci el piyasasında etkilerini göstereceğini ifade eden Nazik, “İkinci elde fiyatların tek yöne değil, menşeye göre farklılaştığı bir patikaya evrilmesini bekliyoruz. Bazı otomobillerin ikinci elinde düşüşler, bazılarında ise yükselişler göreceğiz” şeklinde konuştu.

Bu soruya Okan Erdem, “Genelde 4-8 haftalık bir ‘gecikmeli geçiş’ var. Elektrikli/PHEV tarafında bu adaptasyon çoğu zaman daha hızlıdır” cevabını verdi.

Muhammed Ali Karakaş ise “Segmentine göre değişmekle birlikte 1-2 ay içinde yeni fiyat bandına oturma eğilimi görürüz” ifadelerini kullandı.

Selçuk Nazik de “Kasım sonu yürürlük sonrası ilk çeyrekte (yaklaşık 6-10 hafta) yeni vergi mimarisinin etkileri sindirilir. ABD/Çin modellerinde daha hızlı, Japon/STA dışı bazı menşelerde ise fiyatlar daha geç oturacaktır” ifadelerini kullandı.

ÇİN KAMPANYALARI, İKİNCİ ELDE STOK DEVİR HIZINI ARTIRABİLİR

Çinli üreticilerin sıfır araç tarafında agresif kampanyalarla satış yapması, ikinci el araç stoklarını nasıl etkileyebilir?

“Çin menşeli sıfırın kampanyayla genişlemesi, ikinci el stok devir hızını artırır” diyen Okan Erdem, “Özellikle ithal menşeli elektrikli ve PHEV ikinci ellerde etiket düzeltmeleri görürüz” dedi.

Muhammed Ali Karakaş ise “Uygun fiyatlı sıfır, ikinci elde hem arzı büyütür hem de talebi canlı tutar. Bu, stokların daha hızlı çevrilmesine hizmet eder” dedi. Selçuk Nazik de “Çin markalarının pazar payı artışı ikinci elde “geniş ürün havuzu ve rekabetçi etiketler” anlamına geliyor" dedi.

Yatırım aracı olarak ikinci el araç alan bireylerin stratejileri değişir mi? Hangi segmentteki araçlar ‘değer saklama’ açısından öne çıkıyor?

Okan Erdem, “Klasik değer saklama ve yatırım amaçlı satın almalar AB/STA menşeli, değerini koruyan modellerde olacaktır. Ayrıca bakım maliyeti öngörülebilir içten yanmalı (ICE) ve hibrit (HEV) araçlar ile Türkiye’de güçlü talep tabanı olan C segment SUV’lar yatırımcıların tercihi olacaktır” diye konuştu.

Muhammed Ali Karakaş, yatırımcıların artık menşe farklılıklarını daha fazla dikkate alacağını belirterek, “Çin menşelilerde arzın güçlenmesi kısa vadede cazip fırsatlar sunar. Japon menşelilerde ise değerlenme potansiyeli var” dedi.

Selçuk Nazik ise ABD ve Çin menşeli, vergi avantajı kazanmış modellerin öngörülebilir bir değer eğrisine kavuşacağını ifade etti. Nazik, “Japon menşelilerde yeni vergi yükü, kısıtlı arz ile yükselen fiyat dengesi yaratabilir. Yatırım aracı anlamında yine AB/STA menşeili araçlar ve Japon araçları konumunu korumaya devam edecektir. Çinli modellerde ise sürekli güncellemeler, fiyat düşüşleri ve arzın fazlalığı yatırım aracı konumunu zayıflatabilir” diye ekledi.

Bayiler ve galericiler, sıfırda yaşanan fiyat dalgalanmalarına karşı ikinci el araç alım-satım stratejilerini nasıl güncelliyor?

Okan Erdem, kısa vadede stok optimizasyonunun önem kazanacağını belirterek, “Kampanya sadeleşmesi, opsiyon azaltımı ve nakit akışına duyarlı satın alma ön planda olacak. AB/STA içi menşelerin payı artıyor” dedi.

Muhammed Ali Karakaş ise fiyatlama konusunda hızlı uyum sağlanacağını ifade ederek, “Fiyatlamada hızlı mark-to-market, menşeye göre farklılaştırılmış takas ve değerleme ile satış hızı yüksek segmentlere ağırlık gözlenecektir” şeklinde konuştu.

Selçuk Nazik ise vergi dengelerindeki değişimin menşe tercihlerine etkisine dikkat çekti. Nazik, “ABD ve Çin lehine dönen vergi denklemi nedeniyle bu menşelere açık pencere oluşuyor. Japon ve Meksika kaynaklı modellerde ise daha temkinli fiyatlama uygulanıyor” değerlendirmesinde bulundu.

İŞTE ÖNE ÇIKAN BAZI MODELLER VE VERGİ DEĞİŞİM YÖNLERİ

Türkiye’nin yeni gümrük vergisi düzenlemesiyle birlikte ithal araçlarda vergi oranları menşei ülkeye ve modele göre farklılaşıyor. Bu durum, otomotiv pazarında fiyat dengelerinin yeniden şekillenmesine neden oluyor. 

Audi Q5 ve Volkswagen Polo gibi Meksika ve Güney Afrika üretimi araçlarda yüzde 25-30 arasında vergi artışı beklenirken, BMW X5, X6 ve X7 ile Mercedes GLE ve GLS gibi ABD menşeli lüks SUV modellerinde vergiler yüzde 30-35 oranında azalıyor.

Grand Cherokee, Ford Mustang, Chevrolet Corvette ve Cadillac Escalade gibi ABD kaynaklı araçlarda da vergi indirimleri dikkat çekiyor. Buna karşılık Honda Civic (Tayland), Lexus modelleri (Japonya) ve Nissan X-Trail gibi Japonya ve Tayland üretimi bazı modellerde vergi artışı yaşanacak.

Tesla Model X ve S modellerinde ise, eğer servis yükümlülüğü sağlanırsa vergi oranlarında yüzde 30’a varan indirimler mümkün olacak. Çin menşeli BYD, Chery, Jaecoo, MG ve Skywell modellerinde ise yatırım teşvikleri ve yüzde 10-15 oranında azalan vergiler, Çinli markaların rekabet gücünü artıracak.
Honda Jazz, CRV ve HRV gibi Japon üretimi modellerde ve Toyota Corolla Cross ile RAV4 gibi Tayland kaynaklı araçlarda da yüzde 25-30 arasında vergi artışı öngörülüyor.

Yeni vergi yapısı, hem sıfır hem de ikinci el araç piyasasında fiyatların menşei ülkeye göre farklı yönlerde hareket etmesine yol açacak. Bu durum, tüketici tercihlerinde de önemli değişikliklere neden olabilir.

(Hürriyet- İsmail SARI)