IAEA, nükleer tekniklerle kültürel mirası korumayı destekliyor

IAEA, kültürel mirasın korunmasında nükleer tekniklerin kullanımını teşvik ederek, dünya genelinde uzmanlara ve kurumlara destek veriyor. IAEA’nın yürüttüğü çalışmalar ile radyasyon temelli teknolojilerin kültürel mirasların doğal afetler, iklim değişikliği, nem ve sıcaklık dalgalanmaları gibi çevresel tehditlerden korunması amaçlanıyor. İleri teknolojiler, IAEA’nın iş birliğiyle Fransa’daki Paris-Saclay Üniversitesi ve ARC-Nucleart ile Mısır Atom Enerjisi Kurumu gibi merkezlerde geliştiriliyor.

Fransa’nın Grenoble kentinde bulunan ARC-Nucleart Tesisinin Yönetim Başkanı Laurent Cortella, özellikle ahşap ve diğer organik malzemelerden yapılmış kültürel miras eserlerinin biyolojik bozulmaya karşı radyasyon teknikleriyle etkili biçimde korunabileceğini ifade etti. Cortella, gama ışınlarıyla gerçekleştirilen dezenfeksiyon işlemlerinin böcek, mantar ve alg gibi biyolojik tehditlere karşı derinlemesine koruma sağladığını belirtti. Ayrıca, radyoaktif kürlemeli reçineler kullanılarak yapısal olarak zayıflamış eserlerin dayanıklılığının artırılabildiğini vurguladı. Bu yöntemlerin uygulandığı örneklerden biri, Fransa’nın Moutier-Malcard kentinden 15’inci yüzyıla ait ahşap Aziz Barbara heykeli oldu. Hasar gören heykel, gama ışınları kullanılarak yapısal bütünlüğü yeniden sağlandı.

IAEA, kültürel mirasın korunmasına yönelik teknolojileri yaygınlaştırmak için ‘F22082’ kodlu Koordineli Araştırma Projesi'ni de sürdürüyor. 20 ülkeden 21 kurumun katılım sağladığı proje kapsamında bilgi paylaşımı, kurumsal iş birlikleri ve uygulamaların geliştirilmesi hedefleniyor. Projenin ikinci toplantısı, Ekim 2024’te Roma’da gerçekleştirildi ve katılımcılar, UNESCO Dünya Mirası listesine giren bir arkeolojik alanı ve ENEA'nın gama ışınlama tesislerini ziyaret etti.

AVUSTURYA, (DHA)