İş yerinden tazminat alma yolları: Çalışanlar hakkını nasıl arayabilir?

Türkiye’de her yıl binlerce işçi, iş yerinde yaşanan haksızlıklar nedeniyle tazminat talepli davalar açıyor. İşten çıkarılma, mobbing, iş kazası ya da ücretlerin ödenmemesi gibi durumlar, çalışanların tazminat hakkını doğurabiliyor. Ancak birçok işçi hangi koşullarda tazminat alabileceğini bilmediği için hak kaybı yaşıyor. Peki iş yerinden tazminat alma yolları nelerdir?

KIDEM TAZMİNATI

İşçinin en bilinen hakkı kıdem tazminatıdır. Aynı iş yerinde en az bir yıl çalışan ve kanunda belirtilen şartları sağlayan işçi, kıdem tazminatına hak kazanır.

• İşveren tarafından haksız yere işten çıkarılan,

• Ücretleri ödenmeyen,

• Mobbinge maruz kalan,

• Erkek işçi askerlik nedeniyle, kadın işçi evlilik nedeniyle ayrılan,

• Emeklilik şartlarını yerine getiren işçiler kıdem tazminatı talep edebilir.

Kıdem tazminatı, çalışılan her yıl için 30 günlük brüt ücret üzerinden hesaplanır.

İHBAR TAZMİNATI

İş sözleşmesi feshedilmeden önce belirli bildirim sürelerine uyulması gerekir. İşveren bu süreye uymadan işçiyi çıkarırsa, işçiye ihbar tazminatı ödemek zorunda kalır. Aynı şekilde işçi de süreye uymadan ayrılırsa işverene ihbar tazminatı ödeyebilir.

FAZLA MESAİ VE İZİN ÜCRETLERİ

Fazla mesai ücreti ödenmeyen, yıllık izinlerini kullanamayan işçiler de dava yoluyla alacaklarını talep edebilir. Mahkemeler, fazla mesainin tanık beyanları ve belgelerle ispat edilmesi halinde işçinin lehine karar veriyor.

İŞ KAZASI VE MADDİ–MANEVİ TAZMİNAT

İş kazası geçiren işçiler, yalnızca SGK’dan değil işverenden de maddi ve manevi tazminat talep edebilir. İşverenin iş güvenliği önlemlerini almaması halinde kusurlu sayıldığı için yüksek tazminat ödemek zorunda kalabilir.

Örneğin; iş güvenliği ekipmanı sağlanmadan yüksekten düşen bir işçi, hem tedavi giderlerini hem de gelir kaybını işverenden talep edebilir.

YARGITAY’DAN EMSAL KARARLAR

• Yargıtay, maaşlarını zamanında alamayan işçinin haklı nedenle fesih yaparak kıdem tazminatı alabileceğine hükmetti.

• Mobbing nedeniyle psikolojik rahatsızlık yaşayan işçiye manevi tazminat ödenmesine karar verildi.

• İş kazasında güvenlik önlemlerini almayan işverenin, işçinin tüm maddi zararlarını karşılaması gerektiği onaylandı.

İŞÇİLERİN YAPTIĞI HATALAR

Birçok işçi, haklarını sözlü taleplerle aramaya çalışıyor. Oysa dava açıldığında yazılı delil ve belgeler büyük önem taşıyor. Ayrıca bazı işçiler, işverenin sunduğu ibranameyi imzalayarak haklarından feragat etmiş oluyor. Bu noktada “avukata sor” yaklaşımı kritik önem taşıyor; çünkü profesyonel destek almadan imzalanan belgeler ciddi kayıplara yol açabiliyor.

İŞÇİ AVUKATI DESTEĞİ

Deneyimli bir iş hukuku avukatı, işçinin kıdem, ihbar, fazla mesai, mobbing ve iş kazası tazminatlarını takip eder. Arabuluculuk sürecinde müzakereleri yürütür, anlaşma sağlanamazsa dava açarak işçinin haklarını mahkeme önünde savunur.

SONUÇ

İş yerinde haksızlığa uğrayan işçilerin tazminat alma yolları kanunla güvence altına alınmıştır. Ancak hakların kaybedilmemesi için süreçlerin dikkatle yürütülmesi gerekir.

Hak kaybı yaşamamak için işçilerin uzman bir işçi avukatı ile süreci takip etmesi en güvenli yol olacaktır.