Sağlığınızı tehdit edebilecek 5 gıda katkı maddesi

Katkı maddesi içeren gıdalar bağırsaklardan kalbe, doğurganlıktan kansere kadar birçok riskle ilişkilendiriliyorlar

Dünyanın birçok kesiminde insanlar bugün ortalama olarak günlük kalorilerinin yarısını aşırı işlenmiş gıdalardan alıyor. Yeni yayımlanan bir araştırma raporuna göre bu gıdalar; obezite, diyabet ve kalp-damar hastalıkları gibi kronik rahatsızlıkların artışında önemli rol oynuyor.

Peki neden?
Çünkü bu yiyeceklerin büyük kısmı kimyasal katkı maddeleriyle dolu: Sentetik emülgatörler, koruyucular ve yapay tatlandırıcılar. Bu maddeler; dondurmadan tavuk nugget’a, şekerli kahvaltılık gevrekten protein barlara kadar birçok ürüne tat, renk, kıvam ve uzun raf ömrü kazandırıyor.

Ancak araştırmalar gösteriyor ki; bu katkı maddelerinin çoğu, ülkelerin ilgili birimlerince detaylı bir güvenlik incelemesinden geçirilmeden piyasaya giriyor. Şirketler, ürünlerini “genel olarak güvenli kabul ediliyor” etiketiyle kendileri onaylayabiliyor. Uzmanlara göre bu sistem ciddi bir açık yaratıyor.

İşte bilimsel araştırmaların riskli bulduğu ve mümkünse uzak durmanız gereken 5 katkı maddesi:

Karboksimetil Selüloz (CMC)

Dondurma, şekerleme, bisküvi, salata sosları ve hatta bazı fıstık ezmelerinde bulunan sentetik bir emülgatör. Görevi yağ ile suyun ayrılmasını engelleyerek ürüne pürüzsüz bir kıvam kazandırmak.
Araştırmalar, bağırsak mikrobiyotasını bozabileceğini, bağırsak duvarında iltihaplanmaya yol açabileceğini gösteriyor.

11 gün süren küçük bir çalışmada, CMC içeren gıdalar tüketen kişilerde:

Yemek sonrası karın rahatsızlığı,

Bağırsak bakterilerinde olumsuz değişimler,

Anti-inflamatuvar kısa zincirli yağ asitlerinde azalma saptandı.

Etiketlerde şu isimlerle görebilirsiniz: CMC, Cellulose, Cellulose Gum, Sodium CMC, E466.

Polisorbatlar

Polisorbat 20, 40, 60 ve 80 gibi farklı türleri olan bu emülgatörler; dondurma, yoğurt, salata sosu, kek karışımı ve donmuş tatlılarda yaygın.

İŞLEVLERİ

Dondurmanın erimesini geciktirmek,

Yoğurdu daha kremsi yapmak,

Raf ömrünü uzatmak.

RİSKLERİ

Bağırsak mukus tabakasını bozarak koruyucu bariyeri zayıflatıyor.

Bağırsak mikrobiyotasını değiştirerek kronik bağırsak iltihabı riskini artırıyor.

Fransa’daki Institut Pasteur’den Benoit Chassaing’in araştırmalarına göre, polisorbatlar en pro-enflamatuvar katkı maddelerinden biri.

BHA (Bütile Hidroksianisol)

Kahvaltılık gevrekler, cips, hazır çorba, dondurulmuş pizza ve işlenmiş etlerde kullanılan sentetik bir koruyucu.

Ayrıca lastik üretiminde de kullanılıyor çünkü kauçuğun bozulmasını engelliyor.
1980’lerden itibaren yapılan hayvan deneylerinde karaciğer kanseri ve kötü huylu tümörlerle ilişkilendirildi.
ABD Ulusal Toksikoloji Programı, BHA’yı “muhtemelen insan kanserojeni” olarak sınıflandırdı.

Propil Paraben

Uzun süre bozulmadan kalan tortillalar, reçeller, pastalar ve hamur işleri genellikle propil paraben sayesinde raf ömrünü koruyor. Ayrıca kozmetik ürünlerde, ilaçlarda ve güneş kremlerinde de bulunuyor.

Hormon taklitçisi: Östrojen gibi davranarak hormonal dengeyi bozabiliyor.
Erkeklerde düşük sperm sayısı, düşük sperm hareketliliği ve kısırlık riski ile ilişkilendirildi.
Bazı araştırmalar, meme kanseri riskini artırabileceğini gösteriyor.

Avrupa’da 20 yıldır yasak. ABD’de California 2027’de, Batı Virginia 2028’de yasaklayacak.

Etiketlerde şöyle görebilirsiniz: Propyl Paraben, E216, Propyl 4-Hydroxybenzoate.

Eritritol ve Ksilitol

Düşük kalorili tatlandırıcı grubuna giren şeker alkolleri. “Şekersiz”, “düşük karbonhidratlı”, “keto” ürünlerde sıkça bulunuyor. Sakız, şekerleme, protein bar, dondurma ve diş dostu ürünlerde tercih ediliyor.

RİSKLERİ

Yavaş sindikleri için gaz, şişkinlik, karın ağrısı ve ishal yapabiliyorlar.

Kalp ve damar sağlığına zarar verebiliyorlar.

2023’te Nature Medicine’da yayımlanan bir araştırma:
Eritritol seviyeleri yüksek olan kişilerde kalp krizi, inme ve erken ölüm riskinin arttığını gösterdi.

Xylitol tüketimi sonrasında kan pıhtılaşmasına yatkınlık arttı.

Etiketlerde “-ol” ile biten adlara dikkat edin: xylitol, erythritol, maltitol, sorbitol.

NE YAPMALI?

Etiket okumayı alışkanlık haline getirin.

“Şekersiz”, “düşük kalorili”, “keto” gibi pazarlama ifadelerine dikkat edin.

Şüpheli katkı maddesi gördüğünüzde alternatifini seçin.

Mümkün olduğunda işlenmemiş veya az işlenmiş gıdaları tercih edin.

(Odatv.com)