Ünlü mimar hayatını kaybetti

Gehry'nin özel kalemi Meaghan Lloyd, kısa süren bir solunum yolu hastalığının ardından ünlü mimarın hayatını kaybettiğini doğruladı.

Dış basın, Gehry'nin ölümünü son dakika haberi olarak geçti.

Gehry, Walt Disney Konser Salonu önünde

Gehry’nin en büyük popüler başarısı, Bilbao'da bulunan Guggenheim Müzesi. İspanya’nın kuzey kıyısındaki, ölmekte olan bir sanayi kentinin ortasına yerleştirilen bu titanyum kaplı müze, 1997’de açıldığında uluslararası bir sansasyona dönüştü; kenti yeniden canlandırmaya yardımcı oldu ve Gehry’yi Frank Lloyd Wright’tan bu yana en tanınmış Amerikalı mimar haline getirdi.

Guggenheim Müzesi

Gehry, bilgisayar tasarımının özgürleştirici potansiyelini kavrayan ilk mimarlardan biri olarak, 17. yüzyıl Barok mimarisiyle boy ölçüşen, hatta kimi zaman onu aşan heykelsi gösterişe ve fiziksel güce sahip, bir dizi başka ünlü bina yarattı – bunların çoğu başyapıt olarak kabul edildi.

Bunlar arasında, 2003’te tamamlanan, koza gibi iç mekana sahip Los Angeles’taki Walt Disney Konser Salonu; silindirik prova salonlarıyla dolu Miami’deki New World Center konser salonu; ve 2014’te Paris’te açılan, üflenmiş camdan yapılmış gibi görünen Fondation Louis Vuitton müzesi sayılabilir.

Miami konser salonu

1989’da saygın Pritzker Mimarlık Ödülü’nü kazanan Gehry, adını 1978’de, sonradan içinde yaşayacağı Santa Monica’daki evle mimarlık dünyasının bilincine adeta patlayarak girdi.

Santa Monica'daki ev

Gehry daha sonra repertuvarını giderek daha heykelsi tasarımlarla genişletti. Bunlar arasında, Almanya’nın Weil am Rhein kentindeki beyaz sıvalı, bükümlü formlardan oluşan Vitra Tasarım Müzesi ile, Prag’da, vahşi bir bale figürünü andıran biçimde birbirine sarılmış iki silindirik kuleden oluşan 1996 tarihli Dans Eden Ev – ya da dansçı ikili Ginger Rogers ve Fred Astaire’e atıfla Ginger and Fred – sayılabilir.

Dans eden ev, Prag

FRANK GEHRY KİMDİR

Gehry, 28 Şubat 1929’da, Toronto’nun işçi sınıfı bir mahallesinde, Yahudi göçmenler Irving ve Sadie (Caplan) Goldberg çiftinin oğlu olarak Frank Owen Goldberg adıyla doğdu. Babası, bakkal işletmekten kumar makinesi satmaya kadar çeşitli işler yapıyordu. Frank ve kız kardeşi Doreen, tuğla ve katranlı şingle kaplı iki ailelik bir evde yaşıyordu (Gehry daha sonra bazı tasarımlarında bu malzemeyi kullanacaktı).

Çocukken, anneannesinin ailesine ait hırdavat dükkânında yarı zamanlı çalıştı; raflara alet, vida ve cıvata dizerdi. Kendi anlatımına göre bu deneyim, sıradan malzemelere duyduğu sevgiyi besledi.

Haftada bir, anneannesi pazardan canlı bir sazan balığıyla eve gelirdi – ileride eserlerinde belirecek balık imgelerine ilham veren bir başka şekillendirici deneyim buydu.

Frank Gehry

Frank’in dünyası 1940’ların ortasında aniden dağıldı. Babası, ağır içki içen bir adamdı ve ikisi ön bahçede tartışırken kalp krizi geçirdi; Gehry, bu anının kendisini yıllarca kovaladığını söyledi. Babası hiçbir zaman tam olarak iyileşmedi. Doktor, bir Toronto kışını daha geçiremeyeceğini söyleyince, aile Los Angeles’a taşındı ve kentin merkezinin batısında, yıpranmış bir mahallede, aylığı 50 dolar olan daracık bir daire kiraladı. Gehry, kültürün, onurlarını koruma yollarından biri olduğunu söylemişti.

Mimar olara geç olgunlaştı. Kısa bir askerlik döneminin ardından, onu Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden geçirecek parayı kazanmasına yardım eden Anita Snyder’le evlendi; önce seramik okudu. Bir hocasının, savaş sonrası Güney Kaliforniya Modernizminin öncülerinden Raphael Soriano’yla tanıştırmasından sonra mimarlığa geçti. (Soyadını Gehry olarak değiştirmesi de bu sıralara denk gelir; kendi anlattığına göre, antisemitizmden kaçınma isteğiyle, biraz da rastgele seçtiği bir addı.)

(Odatv.com)