Ortaklığın Giderilmesi Davası Nedir? Nasıl Dava Açılır?

Davada, ortaklıkta yer alan tüm bireyler taraf olup, davanın sonuçları da tüm ortakları etkiler.

Ortaklık iki temel yöntemle giderilebilir:

• Malın Ortaklar Arasında Bölüştürülmesi,

• Malın Satılarak Gelirinin Ortaklar Arasında Dağıtılması.

Bu dava, taşınmaz veya taşınır mallar üzerindeki ortaklığın sonlandırılması amacıyla açılır. Davacı, mallar üzerindeki ortaklıkta payı olan tüm ortaklara karşı dava açmalıdır. Eğer ortaklardan biri hayatını kaybetmişse, bu kişinin mirasçıları davaya dahil edilmelidir. Ancak diğer ortakların ise belirli şartlar kapsamında izalei şuyu engelleme hakları bulunduğu unutulmamalıdır.

Malın Ortaklar Arasında Bölüştürülmesi Nedir?

Malın ortaklar arasında bölüştürülmesi, malın doğrudan paylaştırılarak her ortağa bir kısmının verilmesi işlemidir. Ancak, her mal bu işleme uygun olmayabilir; malın bölünebilir özellikte olması gerekmektedir. Mahkeme, malın bölünebilirliğini değerlendirir.

Bu yöntemde, malın bölünerek her ortağa adil bir şekilde dağıtılması amaçlanır. Eşit bölüşüm sağlanamazsa, kalan kısmın değerinin nakit olarak ödenmesi mümkündür.

Malın ortaklar arasında bölüştürülmesine dair bir örnek; üç ortaklı bir arazinin eşit üç parçaya ayrılarak her bir ortağa bir parça verilmesidir.

Malın Satılarak Gelirinin Ortaklar Arasında Dağıtılması Nedir?

Malın satılarak gelirinin ortaklar arasında dağıtılması, malın açık artırma yoluyla satılması ve elde edilen gelirin ortaklar arasında paylarına göre dağıtılması işlemidir. Malın doğrudan bölüştürülmesinin mümkün olmadığı durumlarda bu yöntem tercih edilir.

Bu satış işlemi, İcra ve İflas Kanunu'nda belirtilen prosedüre göre gerçekleşir. Satışın ortaklar arasında yapılması da mümkündür; ancak bu durumda tüm ortakların onayı gereklidir.

Ortaklığın Giderilmesi Davası Açılmadan Ortaklığın Giderilmesi Mümkün Müdür?

Taşınır veya taşınmaz mal üzerindeki ortaklığın sona erdirilmesi isteniyorsa, taraflar arasındaki anlaşmayla da bu mümkündür. Ortaklar, malın nasıl paylaştırılacağı konusunda anlaşmalıdırlar. Anlaşma sağlanamazsa, ortaklığın giderilmesi için dava yoluna başvurulabilir.

Ortaklığın Giderilmesi Davasında Taraflar Kimlerdir?

Ortaklığın giderilmesi istenen mal üzerindeki paydaşlardan herhangi biri tarafından tüm ortaklara karşı dava açılabilir. Bir ortak hayatını kaybettiğinde, mirasçıları davaya dahil edilir.

Ortaklığın Giderilmesi Davası Hangi Mahkemede Açılır?

Davanın açılacağı mahkeme, malın taşınır ya da taşınmaz olmasına göre değişiklik göstermez; Sulh Hukuk Mahkemeleri yetkilidir.

Taşınmaz malın ortaklığının giderilmesi söz konusu ise, taşınmazın bulunduğu yerin sulh hukuk mahkemesi yetkilidir. Birden fazla taşınmazın ortaklığının giderilmesi isteniyorsa, taşınmazlardan birinin bulunduğu yer mahkemesinde dava açılabilir.

Taşınır mal söz konusu ise, yetkili mahkeme davalının ikametgahının bulunduğu yer mahkemesidir.

Ortaklığın Giderilmesi Davasında Yargılama Giderleri ve Vekalet Ücretini Kim Öder?

Dava açılırken, dava harcı ve mahkeme masrafları davacı tarafından ödenmelidir. Dava sonucunda, yargılama giderleri ve varsa vekalet ücretleri, ortakların paylarına göre dağıtılır.

Ortaklığın Giderilmesi Davasında Muhdesatın Aidiyeti Konusunda Uyuşmazlık Varsa Ne Olur?

Muhdesat, taşınmaz mal üzerinde başkasına ait yapılar bulunması durumudur. Ortaklığın giderilmesi davasında bu konuda bir uyuşmazlık varsa, ayrı bir dava açılmalıdır. Bu dava, “Muhdesatın Aidiyetinin Tespiti Davası” olarak adlandırılır.

Ortaklığın Giderilmesi Davasına İlişkin Yüksek Mahkeme Kararları:

YARGITAY Hukuk Dairesi Esas: 2019/ 697, Karar: 2021 / 4324, Karar Tarihi: 24.06.2021

Ortaklığın giderilmesi davaları, taşınır veya taşınmaz mallar üzerindeki birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirerek ferdi mülkiyete geçişi sağlar. Bu davalarda tüm ortakların dava sürecinde yer alması zorunludur. Paydaşlığın giderilmesi davasının esasının incelenmesi için, mirasçıların dahil edilmesi gereklidir.

Özet Olarak

Ortaklığın giderilmesi davası, izale-i şüyu davası olarak da bilinir ve taşınır veya taşınmaz mallar üzerindeki ortaklığın sonlandırılmasını amaçlar.